Αναζήτηση
Ποτέ άλλοτε η γιγάντωση μιας εταιρείας στην Ελλάδα δεν επετεύχθη σε τόσο
σύντομο χρονικό διάστημα. Και, κυρίως, ποτέ άλλοτε μια νέα εταιρεία δεν
κατέλαβε, από τη μια μέρα στην άλλη, τη μερίδα του λέοντος.
|
|
Η μεταμόρφωση της Minoan Flying Dolphins, από μεσαίου μεγέθους εταιρεία σε
ακτοπλοϊκό όμιλο μονοπωλιακού χαρακτήρα, θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα
μιας «μεγάλης ιδέας» αν δεν ήταν η κατάληξη ενός «μεγάλου κόλπου».
Το μόνο σίγουρο είναι πως αν οι αρμόδιοι φορείς και οι εποπτικές Υπηρεσίες
(υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, Επιτροπή Ανταγωνισμού του υπουργείου
Βιομηχανίας) εκτελούσαν τα καθήκοντά τους, τίποτε από τα προαναφερθέντα δεν θα
ίσχυε. Επικριτές και υποστηρικτές θα επικέντρωναν τις παρατηρήσεις τους στην
πορεία της νέας δυναμικής εταιρείας, και τίποτε περισσότερο.
Το πώς η MFD, από τον τζίρο των 200 εκατομμυρίων το 1998 και τα 8,6
δισεκατομμύρια το 1999, έφτασε το 2000 να πραγματοποιεί τεράστιο κύκλο
εργασιών δεν αποτελεί ανεξήγητο γεγονός. Τα κέρδη ήταν προδιαγεγραμμένα.
Ο ελιγμός Σφηνιά
Με έναν επιδέξιο ελιγμό ο ιθύνων νους της εταιρείας, ο κ. Παντελής Σφηνιάς,
κατόρθωσε στο κρίσιμο διάστημα που διήρκεσε το μπαράζ των εξαγορών να μην
μπλέξει στα γρανάζια της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Μόλις τον περασμένο
Φεβρουάριο η Επιτροπή αποφάσισε να ξεκινήσει αυτεπάγγελτα τον έλεγχο της
υπόθεσης, αφού πρώτα, όμως, οι άλλες ακτοπλοϊκές εταιρείες την είχαν
«βομβαρδίσει» με ερωτήματα και σχετικά υπομνήματα! Όταν επενέβη η Επιτροπή,
είχε χαθεί πολύτιμος χρόνος. Ο μετασχηματισμός της Minoan Flying Dolphins σε
εταιρεία πρώτου μεγέθους είχε ήδη ολοκληρωθεί.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος με τον οποίο ο κ. Σφηνιάς, «ο
οραματιστής που δημιούργησε την MFD», κατάφερε να «υπνωτίσει» τα μέλη της
Επιτροπής Ανταγωνισμού. Την απάντηση δίνουν τα ίδια τα… θύματα. Όπως
τονίζουν στα «ΝΕΑ» στελέχη της Επιτροπής, «ο επικεφαλής της MFD,
εκμεταλλευόμενος τα συνήθη «παράθυρα» της ελληνικής νομοθεσίας, αγόραζε τα
πλοία και όχι τις εταιρείες». Με αυτή τη μέθοδο ο κ. Σφηνιάς ξεπερνούσε την
υποχρέωση να ανακοινώνει στην Επιτροπή τις εξαγορές που πραγματοποιούσε. Τι κι
αν αγόραζε κάθε ημέρα και ένα πλοίο… Τι κι αν με αυτόν τον τρόπο αποκτούσε
τις άδειες σκοπιμότητες των ανταγωνιστών του… Εφόσον δεν αγόραζε τις
εταιρείες τους, θεώρησε ότι δεν είχε καμία υποχρέωση να ενημερώσει τους
αρμόδιους εποπτικούς φορείς.
Τώρα έχει άλλη γνώμη
|
|
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού, αν και με εμφανή καθυστέρηση, παρουσιάζεται σήμερα να
έχει διαφορετική εκτίμηση των πραγμάτων. Και να υποστηρίζει ότι «τα πλοία, και
πολύ περισσότερο οι άδειες σκοπιμότητας, αποτελούν βασικό στοιχείο του
ενεργητικού των εξαγορασθεισών εταιρειών και κατά συνέπεια η Minoan Flying
Dolphins ήταν υποχρεωμένη να γνωστοποιεί στην Επιτροπή όλες τις εξαγορές στις
οποίες προχωρούσε».
Πίσω από ένα τόσο οργανωμένο σχέδιο, που στέφθηκε με επιτυχία, δεν θα μπορούσε
να βρίσκεται μόνον ένας άνθρωπος, όσο χαρισματικός κι αν ήταν αυτός. Για την
πραγματοποίηση του οράματος του κ. Σφηνιά εργάστηκε ένα εξειδικευμένο
επιτελείο νομικών και οικονομολόγων, το οποίο, αφού εξέτασε ενδελεχώς το
υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο και βρήκε τα απαραίτητα επενδυτικά κεφάλαια,
πρότεινε τις… μαγικές λύσεις. Χάρη σ’ αυτούς ο κ. Σφηνιάς κατάφερε να
εξαγοράσει τους ανταγωνιστές του, χωρίς να βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να τους
κλείσει τις εταιρείες!
Μια βόλτα στον Πειραιά αρκεί για να δει κανείς το παράδοξο φαινόμενο… Πολλοί
από τους ιδιοκτήτες των ακτοπλοϊκών εταιρειών που πούλησαν τα καράβια τους
στην MFD συνεχίζουν να διατηρούν ανοιχτά τα γραφεία τους, σαν να μην έκλεισαν
ποτέ. Μόνο που το προσωπικό, με εξαίρεση τις ιδιαιτέρες γραμματείς τους που
συνεχίζουν να σηκώνουν τα τηλέφωνα, απουσιάζει.
«Τα γραφεία δεν κλείνουν, γιατί κάποιοι από εμάς εξακολουθούμε να διατηρούμε
κάποια καράβια στο όνομά μας και αύριο μπορεί να αγοράσουμε και άλλα. Οι άλλοι
πάλι που πούλησαν όλα τα καράβια τους θέλουν δύο χρόνια για να κλείσουν τα
βιβλία της Εφορίας», εξηγεί ο κ. Γούτος, ένας από τους ακτοπλόους που
συνεργάστηκε με την MFD.
Για δύο χρόνια
Αυτά συνέβαιναν στον Πειραιά επί δύο ολόκληρα χρόνια και η Επιτροπή
Ανταγωνισμού, η οποία λειτουργεί για να εμποδίζει τη διαμόρφωση μονοπωλιακών
καταστάσεων στην ελληνική αγορά, παρακολουθούσε ως απλός θεατής τις εξελίξεις.
Το ίδιο αμέτοχη παρέμενε και η ηγεσία του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας.
Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν εκπρόσωποι ακτοπλοϊκών εταιρειών,
υπογραμμίζοντας: «Η στρέβλωση της αγοράς ήταν προφανής. Εδώ κάποιες εταιρείες
που προχώρησαν σε μία μόνο εξαγορά κλήθηκαν από την Επιτροπή και έδωσαν
εξηγήσεις. Δεν θα έπρεπε να γίνει το ίδιο και με την MFD που τα αγόρασε όλα;».
Φόρτος εργασίας…
Στελέχη της Επιτροπής κάνουν λόγο τώρα για φόρτο εργασίας, προκειμένου να
δικαιολογήσουν την ολιγωρία τους. «Πάνω από 250 υποθέσεις εξαγορών και
συγχωνεύσεων έχουν συσσωρευτεί στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, και τη διεκπεραίωσή
τους θα πρέπει να τη φέρουν εις πέρας 20 υπάλληλοι», τονίζουν.
Πώς γίνεται, όμως, να πέρασε απαρατήρητη η μεγαλύτερη συγχώνευση εταιρειών που
υπήρξε ποτέ στον χώρο της ελληνικής ακτοπλοΐας; Πώς γίνεται να μην έγινε
αντιληπτή η γιγάντωση της Minoan Flying Dolphins, όταν, όπως αποκαλύπτεται σε
ανακοίνωση της ίδιας εταιρείας, «η MFD μεγάλωσε έχοντας συμμάχους 41 Έλληνες
ακτοπλόους που πώλησαν τα πλοία τους, μαζί με τις άδειες σκοπιμότητας»;
Πολύ περισσότερο όταν «το όραμα της MFD για συνεργασία όλων των δυνάμεων στις
ελληνικές θάλασσες» όχι μόνο δεν κρύβεται αλλά διατυμπανίζεται με σαφή τρόπο.
Ο κ. Σφηνιάς μόνον ντουντούκα δεν πήρε για να φωνάξει ότι η εταιρεία του «ήδη
έχει έρθει σε σοβαρές συζητήσεις για εταιρική ή κοινοπρακτική συνεργασία με
τις σημαντικότερες προβεβλημένες εταιρείες της ναυτιλίας μας»!
Κίνδυνος διάσπασης αν κριθούν παράνομες οι εξαγορές
|
|
Αντιμέτωπη με τον κίνδυνο να διασπασθεί «εις τα εξ ων συνετέθη» είναι πιθανό
να βρεθεί η Minoan Flying Dolphins, στην περίπτωση που η Επιτροπή Ανταγωνισμού
κρίνει τις εξαγορές που πραγματοποίησε την τελευταία διετία παράνομες, ως
αντιβαίνουσες στην αντιμονοπωλιακή νομοθεσία της χώρας.
Η Επιτροπή, πέρα από την επιβολή προστίμων, έχει το δικαίωμα να απαιτήσει είτε
τη διάσπαση της εταιρείας είτε την πώληση πλοίων της, μέχρι το σημείο εκείνο
που θα αποδυναμωθεί πλήρως η δεσπόζουσα θέση που κατέχει.
Η Επιτροπή καλείται να εξετάσει δύο θέματα. Πρώτον, εάν η Minoan Flying
Dolphins ήταν όντως υποχρεωμένη να ανακοινώσει στην Επιτροπή τις εξαγορές που
πραγματοποίησε και, δεύτερον, εάν κατέκτησε μέσω των εξαγορών κυρίαρχη θέση
στην ελληνική ακτοπλοΐα.
Στο μικροσκόπιο της Επιτροπής Ανταγωνισμού, μεταξύ άλλων, μπαίνει τώρα η
απόκτηση της εταιρείας Ceres, που πραγματοποιήθηκε στα τέλη του 1998, και η
εξαγορά ποσοστού 46% της εταιρείας του κ. Γεράσιμου Αγούδημου Γ.Α. Ναυτιλιακή,
τον περασμένο Φεβρουάριο.
Η απόκτηση της πρώτης εταιρείας αποτέλεσε την πρώτη αποφασιστική κίνηση της
MFD, ενέργεια που την ανέδειξε από τότε σε έναν υπολογίσιμο παίκτη της
ακτοπλοϊκής αγοράς του Αιγαίου. Τότε η MFD είχε μεν γνωστοποιήσει στην
Επιτροπή την εξαγορά της εταιρείας του κ. Πίτερ Λιβανού, αλλά επειδή τυπικά η
εξαγορά αυτή δεν απαιτούσε την έγκρισή της, η υπόθεση έμεινε στα προς εξέταση
θέματα. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η υπόθεση αυτή δεν μπήκε στο αρχείο της
Επιτροπής ως σύννομη με τις διατάξεις περί ανταγωνισμού.
Όσον αφορά την εταιρεία του κ. Αγούδημου, η οποία διαθέτει έξι πλοία και
ισάριθμες άδειες σκοπιμότητας, αυτό που διερευνά η Επιτροπή είναι εάν η MFD
κατέχει το μάνατζμεντ της εταιρείας. Σε σχετική ερώτηση των «ΝΕΩΝ», οι
εκπρόσωποι της MFD περιορίστηκαν να πουν ότι «αυτό το γνωρίζει η Επιτροπή
Ανταγωνισμού».
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Επιτροπή από την εξέταση των πρώτων στοιχείων που
συγκέντρωσε έχει σχηματίσει την άποψη ότι «η δεσπόζουσα θέση που εξασφάλισε η
Minoan Flying Dolphins στις αγορές των Κυκλάδων και του Αργοσαρωνικού, μέσω
των αλλεπάλληλων εξαγορών που πραγματοποίησε, συνιστά ουσιαστικό τεκμήριο για
την υποχρέωσή της να ενημερώνει την Επιτροπή Ανταγωνισμού».
Από την πλευρά της εταιρείας, η κ. Κλεοπάτρα Αγγελίδη, νομική σύμβουλος,
τονίζει στα «ΝΕΑ» ότι «είναι γνωστή η διαδικασία γνωστοποίησης. Δεν πληρούνται
οι προϋποθέσεις συγκέντρωσης όταν αγοράζουμε πλοία. Σε κάθε περίπτωση τηρούμε
το γράμμα του νόμου». Σε ό,τι αφορά τις κατηγορίες περί γιγάντωσης της MFD, η
οποία ανοίγει τον δρόμο σε μονοπωλιακές καταστάσεις, η κ. Αγγελίδη υποστηρίζει
ότι δεν τίθεται τέτοιο θέμα, καθώς «στην Ελλάδα έχουμε κρατικό παρεμβατισμό με
τις άδειες σκοπιμότητας. Υπάρχει ενιαίο τιμολόγιο (ναυλολόγιο), το οποίο
καθορίζει το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. Εδώ ακόμα και το ύψος των
εκπτώσεων το υπουργείο το ορίζει».
Δεν διστάζουν, μάλιστα, να μιλήσουν για άσο στο μανίκι. «Η εταιρεία μας έχει
γνωμοδότηση έγκριτου νομικού περί τα θέματα του ανταγωνισμού, η οποία
χαρακτηρίζει απόλυτα σύννομες τις ενέργειές μας. Είναι κακό η εταιρεία μας να
έχει στόχους; Δεν θέλουμε μεγάλες και υγιείς εταιρείες;».
