Με τις ανοικτές πληγές της γερμανικής ενοποίησης, την αβεβαιότητα, την

απογοήτευση και τη ναζιστική βία ήρθε αντιμέτωπος ο Γκέρχαρντ Σρέντερ στη

διάρκεια της περιοδείας του στην πρώην Ανατολική Γερμανία.

Βερολίνο, νεοναζί: Θρασύτατοι ακροδεξιοί νέοι διαδηλώνουν μπροστά στην πύλη

του Βρανδεμβούργου. Οι επιθέσεις τους εναντίον των ξένων δεν σταματούν

Ο Γερμανός καγκελάριος, που είχε προγραμματίσει την περιοδεία για να προωθήσει

ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα για τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης των νέων

κρατιδίων ­ από το οποίο αναμένει και εκλογικά οφέλη στις βουλευτικές εκλογές

του 2002 ­ εκμεταλλεύεται κάθε ευκαιρία να καταδικάσει τη νεοναζιστική βία

εναντίον των ξένων.

Στο Ντεσάου, ο καγκελάριος κατέθεσε στεφάνι στο πάρκο της πόλης, σημείο όπου

στις 11 Ιουνίου τρεις νεαροί νεοναζί ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου τον 39χρονο

Αλμπέρτο Αντριάνο, από τη Μοζαμβίκη, πατέρα τριών παιδιών. Το απαίσιο έγκλημα

είχε ως κίνητρο όχι μόνον τον ρατσισμό, αλλά και τη βαριεστημάρα. Οι τρεις

νεαροί είχαν χάσει το τρένο τους και κάπως έπρεπε να σκοτώσουν τον καιρό τους.

Ο άτυχος Αντριάνο είχε την ατυχία να περάσει από το σημείο που κάθονταν,

επιστρέφοντας σπίτι του. Δικαίως το Κακουργιοδικείο του κρατιδίου της

Σαξονίας-Άνχαλτ εξήντλησε την αυστηρότητα του στους τρεις νεοναζί. Επέβαλε

ισόβια στον 24χρονο Ενρίκο Χίλπερτ και ποινές 9 ετών φυλάκισης στους δύο

16χρονους συνεργούς του. Το ανώτατο όριο φυλάκισης που προβλέπεται για

ανήλικους στη Γερμανία είναι τα 10 χρόνια. Ο καγκελάριος χαιρέτισε την απόφαση

του δικαστηρίου και κάλεσε τους πολίτες να δείξουν θάρρος και να μη στρέφουν

αλλού το βλέμμα τους όταν κάποιος καλεί σε βοήθεια.

Οι αυστηρές ποινές όμως είναι μόνον ένας τρόπος για να αντιμετωπιστεί η

εθνικοσοσιαλιστική βία, που αποτελεί πλέον ενδημικό φαινόμενο στις

ανατολικογερμανικές πόλεις και κωμοπόλεις.

Ο Σρέντερ δεν πρόκειται να συναντήσει νεοναζί στην περιοδεία του, καθώς αυτοί

έχουν μετατραπεί πλέον σε πλάσματα της νύχτας: στο Βίτενμπεργκ, την πόλη όπου

ο Μαρτίνος Λουθήρος δημοσίευσε τις περίφημες θέσεις του εναντίον του πάπα, ο

αντιδήμαρχος Αντρέας Σεν υπερηφανεύεται: «Στην πόλη μας δεν βλέπετε σκινχέντς

στους δρόμους». Την επομένη, οι τοίχοι είναι γεμάτοι με αγκυλωτούς σταυρούς

και νεοναζιστικά συνθήματα.

Προβλήματα

Στο Βίτενμπεργκ συναντάει κανείς τα χαρακτηριστικά προβλήματα της περιοχής,

που ήταν κάποτε η πρώτη γραμμή του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Ο πληθυσμός γερνάει

ταχύτατα, καθώς οι νέοι καταφεύγουν στη δύση για να αποφύγουν την ανεργία, που

μαστίζει τα νέα γερμανικά κρατίδια. Στο Εγγεσίν, στα σύνορα με την Πολωνία,

όπου είναι αναρτημένα πόστερ «πρώτα δουλειές για τους Γερμανούς», θα

συναντήσει κανείς αφού πέσει το σκοτάδι νεαρούς με ξυρισμένα κεφάλια, να

πίνουν μπίρα μέχρι να καταληφθούν από οργή και να αναλάβουν δράση. Πριν από

ένα χρόνο, τέτοιοι «σκίνχεντς» ξυλοκόπησαν άγρια δύο Βιετναμέζους στο Εγγεσίν.

Ο ένας έμεινε ανάπηρος.

Στο Εγγεσίν, οι νεοναζί μοιάζουν να έχουν κερδίσει το παιχνίδι. Οι στατιστικές

λένε μόνον ένα μέρος της ιστορίας: 7.000 κάτοικοι (1.000 λιγότεροι από το

1989) 25% άνεργοι, 10% σε προγράμματα μετεκπαίδευσης.

Στη δίκη των πέντε νεοναζί, που ξυλοκόπησαν τους Βιετναμέζους, ο δικαστής

διαπίστωσε ότι «τους υποστήριζε μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού της πόλης».

Νοτιότερα από το Εγγεσίν, στο Βόλφεν, το ακροδεξιό κόμμα DVU κέρδισε στις

τοπικές εκλογές 17,4%. Στην πόλη κατοικούν 1.100 Γερμανορώσοι. Δύο από τους

φονιάδες του Αντριάνο έμεναν στο Βόλφεν.

Ο νεοναζισμός, σύμπτωμα μιας σάπιας κοινωνίας

Γκέρχαρντ Σρέντερ: Ο Γερμανός καγκελάριος εκμεταλλεύεται κάθε ευκαιρία για να

καταδικάσει τη νεοναζιστική βία

Στη διάρκεια της περιοδείας του ο καγκελάριος δήλωνε ότι οι νεοναζί δεν είναι

ένα φαινόμενο που περιορίζεται στην πρώην Ανατολική Γερμανία. Υπάρχει όμως μια

σαφής διαφορά μεταξύ Ανατολής και Δύσεως. Ένας δυτικός νεοναζί είναι κάτι σαν

μέλος μιας αίρεσης, τμήμα ενός παρανοϊκού, αρνητικά προσδιορισμένου κόσμου.

Αντίθετα, ο ανατολικός νεοναζί μιλάει εξ ονόματος των γονιών του και της

περιοχής του, αντί να επαναστατεί εναντίον τους. Ο νεοναζισμός στην πρώην

Ανατολική Γερμανία δεν είναι πρόβλημα της νεολαίας. Είναι σύμπτωμα μιας

κοινωνίας που έχει σαπίσει μέχρι το μεδούλι.

Ο Σρέντερ το έχει αντιληφθεί: το κεντρικό του θέμα, και όχι μόνο στην Ανατολή,

έχει αρχίσει να γίνεται η ανάγκη για τη δημιουργία μιας γερμανικής κοινωνίας

των πολιτών που θα στηρίζεται στο θάρρος των πολιτών. Όπου η πλούσια Δύση θα

συνεχίσει να βοηθάει οικονομικά την Ανατολή, αλλά και όπου οι πρώην

Ανατολικογερμανοί θα πρέπει να επιδείξουν μεγαλύτερη υπευθυνότητα για τις

προσωπικές τους τύχες. Και το θάρρος των πολιτών σημαίνει να καταλάβουν οι

Γερμανοί ότι εκτός από οικονομικές υπάρχουν και ηθικές επιλογές και να έχουν

το θάρρος να τις υπερασπιστούν, να υπερασπιστούν τους ηλικιωμένους, τους

ανήμπορους και τους ξένους. Αυτό ήταν το μήνυμα του καγκελάριου.