Λουκάς Παπαδήμος. Με μέτρο ρίχνει τα επιτόκια ο διοικητής τής Τραπέζης της

Ελλάδος, ο οποίος ζητεί να προχωρήσουν ταχύτερα οι διαρθρωτικές αλλαγές στην

οικονομία

Σαφής υπόδειξη για σειρά διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων αμέσως μετά την ένταξη

στην ΟΝΕ περιλαμβάνονται στην έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος που θα υποβληθεί

τις επόμενες ημέρες στη Βουλή. Η κεντρική τράπεζα θα επισημαίνει ότι

προκειμένου να διασφαλισθεί η σταθερότητα τού επιπέδου τιμών, θα πρέπει:

* Πρώτον, να προχωρήσουν άμεσα διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις

(απελευθέρωση αγορών, αντιμετώπιση των εμποδίων και των ατελειών που υπάρχουν

ακόμα και σε κλάδους της ιδιωτικής οικονομίας κ.ά.), καθώς και οι

μετοχοποιήσεις.

* Δεύτερον, να ακολουθηθεί μία συνεπής δημοσιονομική πολιτική, η οποία

θα βασίζεται κατά κύριο λόγο στην περιστολή των δαπανών και η οποία θα

στοχεύει στο να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις από την προσαρμογή της

νομισματικής πολιτικής στις νέες συνθήκες που επιβάλλει η ένταξη στην ΟΝΕ.

Επιτόκια

Από την πλευρά της η κεντρική τράπεζα είναι αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει

μέχρι την τελευταία στιγμή, και μέσα στα περιθώρια που απορρέουν από τις

υποχρεώσεις που συνδέονται με την ένταξη στην ΟΝΕ, όλα τα όπλα που έχει,

προκειμένου να διατηρηθεί το επίπεδο τιμών χαμηλά. Η πρόθεση αυτή έχει

διαφανεί τις τελευταίες ημέρες, καθώς με τις παρεμβάσεις της η Τράπεζα της

Ελλάδος απορροφά ρευστότητα από τη διατραπεζική και διατηρεί τα επιτόκια

υψηλά. Η πολιτική αυτή θα γίνει πιο ορατή τον Μάρτιο, καθώς όλα δείχνουν ότι η

προσδοκώμενη μείωση των επιτοκίων είτε θα είναι σημαντικά μικρότερη απ’ αυτή

που περιμένει η αγορά είτε θα μετατεθεί χρονικά.

Στην πολιτική αυτή ο κ. Παπαδήμος βρήκε στο πρόσωπο τού προέδρου της FED κ.

Άλαν Γκρίνσπαν έναν απροσδόκητο σύμμαχο, καθώς όλα δείχνουν ότι η

πιθανολογούμενη αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων κατά 0,50 μονάδες θα

οδηγήσει σε ανάλογες αποφάσεις και την ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα. Αυτό μπορεί

να σημαίνει, όπως τόνιζε κορυφαίο στέλεχος της κεντρικής τράπεζας, ότι «μέχρι

το τέλος του χρόνου τα επιτόκια της ΕΚΤ θα είναι μία μονάδα υψηλότερα από τα

σημερινά».

Αυτό με τη σειρά του παρέχει τη δυνατότητα στην Τράπεζα της Ελλάδος να

περιορίσει τον ρυθμό αποκλιμάκωσης των επιτοκίων, λαμβάνοντας υπόψη τόσο την

αντιπληθωριστική πολιτική όσο και τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά

συναλλάγματος. Πρέπει να σημειωθεί ότι στην οδό Πανεπιστημίου έχουν αρχίσει να

ανησυχούν με τη συνεχιζόμενη εκροή συναλλάγματος, καθώς διαπιστώνουν ότι αυτή

μπορεί τις ερχόμενες εβδομάδες όχι μόνο να διατηρηθεί, αλλά και να αυξηθεί

στην περίπτωση που υπάρξει μία αύξηση των διεθνών επιτοκίων.

Όλα αυτά τα δεδομένα προκαλούν στον κ. Παπαδήμο έντονο προβληματισμό, καθώς

διαπιστώνει ότι τα περιθώρια που υπάρχουν για πτώση των επιτοκίων

περιορίζονται πλέον αισθητά.

Δαπάνες

Πάντως, το μήνυμα της έκθεσης που θα παραδώσει ο κ. Παπαδήμος τις επόμενες

ημέρες στον πρόεδρο της Βουλής θα είναι σαφές και θα επισημαίνει με τον πιο

κατηγορηματικό τρόπο την ανάγκη λήψης μέτρων τόσο σε επίπεδο διαρθρωτικών

παρεμβάσεων όσο και στη δημοσιονομική πολιτική, προκειμένου να διασφαλισθεί η

σταθερότητα των τιμών. «Δεν θα πρέπει να υπάρξει αλλαγή πορείας στην

οικονομική πολιτική», θα τονίζεται χαρακτηριστικά στην έκθεση.

Όσον αφορά τη δημοσιονομική πολιτική, θα επισημαίνεται ότι «θα πρέπει η χάραξη

και η εφαρμογή της να στοχεύουν στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την

προσαρμογή τής νομισματικής πολιτικής προς την κοινή ευρωπαϊκή νομισματική

πολιτική» και θα περιγράφεται ο στόχος της, που δεν θα είναι άλλος παρά η

«επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων, ώστε να εξασφαλισθεί η σταθερή μείωση του

δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ». Στα πλαίσια αυτά κρίνεται απαραίτητος ο

εξορθολογισμός της πολιτικής των δημοσίων δαπανών, καθώς διαπιστώνεται ότι τα

περιθώρια για περαιτέρω αύξηση των φορολογικών εσόδων μέσω νέων φορολογιών

είναι περιορισμένα.

εν θα πρέπει, άλλωστε, να υποβαθμίζεται το γεγονός ότι στα πλαίσια της ενιαίας

αγοράς ένας σημαντικός παράγων που επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα της

ελληνικής παραγωγής, αλλά και την πολιτική προσέλκυσης επενδύσεων είναι η

φορολογία. Αυτό σημαίνει ότι η φορολογική πολιτική που θα εφαρμόζεται εφεξής

θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της και το φορολογικό καθεστώς που ισχύει στις

υπόλοιπες χώρες της ενιαίας αγοράς.

Αγορές

Στα πλαίσια αυτά κεντρικό ρόλο τόσο στη διαδικασία της δημοσιονομικής

εξυγίανσης όσο και στην προσπάθεια για τη διατήρηση του πληθωρισμού σε χαμηλά

επίπεδα θα διαδραματίσουν οι λεγόμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Αυτό

άλλωστε θα είναι και το κεντρικό μήνυμα της έκθεσης της Τραπέζης της Ελλάδος,

στην οποία θα επισημαίνεται η ανάγκη συνεχίσεως της πολιτικής μετοχοποιήσεων,

ενώ θα δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στην απελευθέρωση των αγορών.

Πληροφορίες εμφανίζουν την κεντρική τράπεζα να μιλά πρώτη φορά για την

αναγκαιότητα της άρσης εμποδίων και ατελειών, που υπάρχουν ακόμη και σε αγορές

χωρίς διοικητικούς περιορισμούς.

Για παράδειγμα κορυφαίο στέλεχος της κεντρικής τράπεζας αναφερόταν σε

περιπτώσεις βιομηχανικών κλάδων, οι οποίοι ακολουθούν διαφοροποιημένη

τιμολογιακή πολιτική στα εξαγώγιμα προϊόντα τους, σε σχέση με τα ίδια ακριβώς

προϊόντα που διαθέτουν στην εσωτερική αγορά.

Οι περιπτώσεις αυτές τονιζόταν ότι θα πρέπει να αντιμετωπισθούν είτε μέσω της

περαιτέρω ενεργοποίησης της Επιτροπής Ανταγωνισμού είτε με τη δημιουργία

συνθηκών εντονότερου ανταγωνισμού. Φυσικά θα υπάρξει σαφέστατη αναφορά στην

ανάγκη απελευθέρωσης των αγορών ενέργειας και τηλεπικοινωνιών, καθώς η Τράπεζα

της Ελλάδος θεωρεί ότι μία τέτοια κίνηση μπορεί να οδηγήσει σε άμεση πτώση των

τιμολογίων τόσο στην ηλεκτρική ενέργεια όσο και στην τηλεφωνία.

Δεν πρέπει άλλωστε να παραγνωρίζεται το γεγονός ότι ήδη κορυφαία στελέχη του

οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους μιλούν

ανοικτά πλέον για την προοπτική εισόδου στρατηγικού επενδυτή στον ΟΤΕ, καθώς

και για την ανάληψη του management από ιδιώτη τού μεγαλύτερου

τηλεπικοινωνιακού οργανισμού της χώρας. Στο Λονδίνο άλλωστε ο υπουργός Εθνικής

Οικονομίας και Οικονομικών κ. Γιάννος Παπαντωνίου, απαντώντας σε σχετική

ερώτηση ξένου θεσμικού επενδυτή, προτίμησε να πει «ότι δεν έχουν ληφθεί ακόμα

αποφάσεις» για τον στρατηγικό επενδυτή στον ΟΤΕ.

Αυτό όμως που θα πρέπει να θεωρηθεί σχεδόν ως δεδομένο είναι ότι μετά την

ένταξη στην ΟΝΕ και ανεξάρτητα του εκλογικού αποτελέσματος θα πρέπει να

ληφθούν συγκεκριμένες αποφάσεις, οι οποίες αποκλειστικό στόχο θα έχουν τον

περιορισμό των ελλειμμάτων και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της

παραγωγής, ώστε να εξασφαλισθεί η εξισορρόπηση του πληθωρισμού και η

δημοσιονομική ισορροπία.