Αμερικανικό χωριό στο Κόσοβο

Στρατόπεδο Μπόντστιλ – Γιουγκοσλαβία. Το αμερικανικό Πεντάγωνο χτίζει μια

νέα ολοκληρωμένη κοινότητα στο νοτιοκεντρικό Κοσσυφοπέδιο, η οποία αναμένεται

να κοστίσει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια και θα στεγάσει τους Αμερικανούς

στρατιώτες της ειρηνευτικής δύναμης σε έναν χώρο που πολύ θα τους θυμίζει την

πατρίδα τους, αφού προβλέπεται να προστεθούν ένα Burger King και μπαρ.

Στόχος με τις εγκαταστάσεις αυτές είναι να επιτευχθεί η παραμονή του

μεγαλύτερου τμήματος των Αμερικανών στρατιωτών που βρίσκονται στο Κοσσυφοπέδιο

σε ένα περιβάλλον προστατευμένο, όπου θα επικρατεί η μεγαλύτερη δυνατή άνεση

και η μέγιστη ασφάλεια ενάντια σε κάθε επίθεση. Οι διαστάσεις του κέντρου,

καθώς και οι υπό ανέγερση εγκαταστάσεις ­ που σηκώνουν πυκνά κύματα σκόνης

στην κατεστραμμένη ύπαιθρο ­ συνηγορούν υπέρ της άποψης ότι οι Ηνωμένες

Πολιτείες έχουν σκοπό να κρατήσουν τους στρατιώτες τους στο Κοσσυφοπέδιο πολύ καιρό.

Χλευασμός

Η βάση, σε απόσταση περίπου ενός μιλίου από το Ουρόσεβατς, φαίνεται να

δικαιώνει τη φήμη του αμερικανικού στρατού ότι επιδίδεται σε σημαντική

επιχείρηση, αφήνοντας μεγάλες «πατημασιές» στο πέρασμά του. Έχει ήδη

προκαλέσει τον χλευασμό αξιωματικών των ευρωπαϊκών ταξιαρχιών, οι οποίοι

επίσης έχουν εγκατασταθεί εδώ, ως τμήμα τής υπό το ΝΑΤΟ ειρηνευτικής δύναμης.

Έχουν αποκαλέσει τη βάση «Disneyland» και υποστηρίζουν ότι η συγκέντρωση τόσο

πολλών στρατιωτών σε μια απομονωμένη τοποθεσία θα δυσχεράνει την ικανότητά

τους να προβούν σε ειρηνευτικές επιχειρήσεις.

Υπολογίζεται ότι 4.869 Αμερικανοί στρατιώτες ή σχεδόν το 77% αυτών που έχουν

εξαπλωθεί στο Κοσσυφοπέδιο, διαμένουν στο στρατόπεδο πίσω από δεκάδες μικρούς

δρόμους, 10 μίλια συρματοπλέγματα, 11 πύργους φρούρησης και αμέτρητους

φράχτες. Η συγκρότηση της βάσης στόχευε στην αναδημιουργία οικείας ατμόσφαιρας

στο εσωτερικό ενός τείχους απροσπέλαστης ασφάλειας, διαχωρίζοντας τους

στρατιώτες από τις αγωνίες, την καταστροφή και τους κινδύνους του Κοσσυφοπεδίου.

«Πρόκειται για προφανή ένδειξη ότι οι Αμερικανοί έχουν δεσμευτεί σοβαρά στην

περιοχή των Βαλκανίων και σκοπεύουν να μείνουν», δήλωσε ένας Βρετανός

αξιωματικός. «Όμως η επιθυμία τους να οδηγήσουν τον κίνδυνο της απώλειας στο

απόλυτο μηδέν μπορεί να αποσπάσει την προσοχή τους».

Όταν δεν τους καλεί το καθήκον, οι στρατιώτες μπορούν να επισκέπτονται ένα

παρεκκλήσι, το γυμναστήριο ή το νοσοκομείο.

Αυτοπροστασία

Στο Κοσσυφοπέδιο, η αυτοπροστασία κατατάσσεται ως ο κύριος στόχος της

αμερικανικής ταξιαρχίας, που είναι υπεύθυνη για το ένα τέταρτο του εδάφους της

επαρχίας. Τα ειρηνευτικά καθήκοντα, όπως η διατήρηση «ασφαλούς και

φυλασσόμενου περιβάλλοντος» και η υποστήριξη του ΟΗΕ στη συγκρότηση μιας

πολιτισμένης κοινωνίας, απολαμβάνουν υποδεέστερη θέση. Οι στρατιώτες πρέπει να

περιφέρονται είτε με ελικόπτερο είτε με κομβόι αρμάτων, αφού η μορφολογία της

περιοχής καθιστά ανέφικτη την πεζή περιπολία. Αυτό όμως, όπως παραδέχονται

πολλοί Αμερικανοί στρατιώτες, απομακρύνει τους στρατιώτες και τους πολίτες του

Κοσσυφοπεδίου που είναι υποχρεωμένοι να προστατεύουν. Επιπλέον και στις

περιπτώσεις που πραγματοποιούνται περιπολίες με τα πόδια, τα αποσπάσματα δεν

παίρνουν πάντα μαζί τους μεταφραστές.

Οι Βρετανοί

Αυτές οι τακτικές διαφέρουν από τις αντίστοιχες των Βρετανών στρατιωτών. Οι

βρετανικές δυνάμεις είναι ευρέως διασκορπισμένες στο βορεικεντρικό

Κοσσυφοπέδιο, συχνά σε βάσεις που διακρίνονται από τις λευκές πλαστικές

ταινίες που τις περιβάλλουν αντί των συρματοπλεγμάτων και των αμμόσακων.

Γειτονιές

Στις απόμακρες περιοχές, οι περισσότεροι Βρετανοί στρατιώτες ζουν σε

διαμερίσματα και σπίτια σε ασφυκτικές γειτονιές, ανά έξι σε μία μονάδα.

Περιπολούν πεζή σε μικρούς αριθμούς, χωρίς κράνη και, συχνά, χωρίς βαρύ

εξοπλισμό, προβάλλοντας ένα στυλ περισσότερο χαλαρό, το οποίο, όπως

υποστηρίζουν, τους φέρνει πιο κοντά στους κατοίκους.

«Το να φέρεις εξοπλισμό σώματος και κράνος είναι λάθος ψυχολογική προσέγγιση»,

είπε ένας Βρετανός αξιωματικός που διοικεί μια μονάδα εκατό στρατιωτών στην

Πρίστινα, την πρωτεύουσα του Κοσσυφοπεδίου. «Επίσης, σε κουράζει και έτσι δεν

μπορείς να συγκεντρωθείς. Και το κράνος σε κάνει να φαίνεσαι βαρύς και όχι

ενθουσιώδης. Είναι σαν να βρίσκεσαι πίσω από ένα θρανίο».

Χωρίς απώλειες

Κανείς από τους 5.400 Βρετανούς ή τους 6.295 Αμερικανούς στρατιώτες στο

Κοσσυφοπέδιο δεν έχει χάσει τη ζωή του από τότε που άρχισε η ειρηνευτική

αποστολή του ΟΗΕ, στα μέσα Ιουνίου, αν και κάποιοι έχουν δεχτεί πυρά,

ξυλοδαρμούς και επιθέσεις με χειροβομβίδες. Δύο Αμερικανοί στρατιώτες

τραυματίστηκαν ελαφρά τον πρώτο μήνα και ένας άλλος σκοτώθηκε την περασμένη

εβδομάδα, επειδή δεν άνοιξε το αλεξίπτωτό του στη διάρκεια εκπαιδευτικής άσκησης.

Ο συνταγματάρχης Μάικλ Έλερμπ, που διοικεί το Τρίτο Τάγμα, το 504ο Σύνταγμα

Αλεξιπτωτιστών Πεζικού στο Ουρόσεβατς, υποστήριξε ότι τάσσεται υπέρ των

προστατευτικών μέτρων. «Αν έχεις τον εξοπλισμό, γιατί να μην τον

χρησιμοποιήσεις; Τα παιδιά μού λένε «δεν μπορώ να γίνω ένα με τους ανθρώπους

αν το φοράω αυτό»…».

Οι Σέρβοι

Ο Μπόγκνταν Γκλόγκοβατς, 76 ετών, είναι ένας από τους τελευταίους Σέρβους στο

Ουρόσεβατς και αποκάλεσε τον Έλερμπ «καλό άνθρωπο», γιατί ανέθεσε σε 50 άνδρες

του να προστατεύουν τους εναπομείναντες Σέρβους 24 ώρες το 24ωρο από τους

αλβανοφώνους. Πρόσθεσε, όμως, ότι Αμερικανοί αξιωματικοί τού είπαν πως δεν

έχουν αρκετούς στρατιώτες για να τον προστατεύσουν.

Ο ταγματάρχης Νικ Γουέλτς, άλλος Βρετανός διοικητής στην Πρίστινα, δήλωσε ότι

οι περιπολίες από ζευγάρια στρατιωτών και η προσέγγιση της κοινότητας

επιτρέπει στους στρατιώτες του «να μπουν στο πετσί αυτού του μέρους… να

συγκροτήσουν μια βάση πληροφοριών για τον τρόπο ζωής και να διακρίνουν ποιος

κάνει τι, να πιουν έναν καφέ με τον καθένα. Είναι η εκπαίδευση που έχουμε από

τη Βόρεια Ιρλανδία. Να ψάχνουμε για το διαφορετικό που προσβάλλει αυτήν την περιοχή».

Για 100 στρατιώτες, πρόσθεσε, η μονάδα του απασχολεί 121 μεταφραστές, αριθμός

τετραπλάσιος από αντίστοιχο των Αμερικανών.

Κόστος 32 εκατ. δολάρια

Αμερικανοί αξιωματικοί δήλωσαν ότι το κόστος της κατασκευής, η οποία άρχισε

στα τέλη Ιουλίου, θα ξεπεράσει σε πρώτο στάδιο τα 32 εκατομμύρια δολάρια.

Είπαν επίσης ότι η βάση προσφέρει επαρκή μέσα για να στεγάζει τις αμερικανικές

δυνάμεις και να διατηρεί υψηλά το ηθικό των μελών της αποστολής. Ωστόσο,

αποτελεί και έμβλημα της ανησυχίας της κυβέρνησης Κλίντον για την ασφάλεια

όσων μετέχουν στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις με κόστος, μερικές φορές, που το

μετρούν σε άλλους στόχους.

Οι ίδια τόνισαν ότι αυτός ο τρόπος δράσης και αντίληψης είναι απόρροια των

θανάτων των Αμερικανών στρατιωτών κατά την αποτυχημένη επιχείρηση του 1993,

όταν συμμετείχαν σε ειρηνευτική αποστολή στη Σομαλία, γεγονός που οδήγησε στην

απαίτηση από το Κογκρέσο να αποσυρθούν οι Αμερικανοί στρατιώτες. Έπειτα από

αυτό, Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει ότι ακόμη και μερικές

απώλειες στις τάξεις των αμερικανικών στρατευμάτων θα θέσουν σε κίνδυνο την

πολιτική συναίνεση για επέμβαση στο Κοσσυφοπέδιο, αν και δημοσκόπηση του

Πανεπιστημίου του Μέριλαντ, καθώς και άλλες, συστήνουν ότι το κοινό

εμφανίζεται λιγότερο αλλεργικό σε αυτούς τους θανάτους απ’ ό,τι οι πολιτικοί.