Αναζήτηση
|
|
Νερό με… νιτρικά πίνουν οι κάτοικοι τεσσάρων περιοχών της Ελλάδος. Σύμφωνα
με κοινή υπουργική απόφαση που αναμένεται να εκδοθεί σύντομα, η λεκάνη
Πηνειού-Ηλείας, το θεσσαλικό, το αργολικό και το κωπαϊδικό πεδίο
χαρακτηρίζονται ως «περιοχές επιρρεπείς σε αυξημένη νιτρορύπανση» και ζητείται
από τις τοπικές αρχές να εντατικοποιήσουν τους ελέγχους, αφού τα νιτρικά είναι
πιθανός δείκτης ρύπανσης, που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην υγεία του ανθρώπου.
Αυτά αναφέρονται στην τελευταία έκθεση που έστειλε το υπουργείο Υγείας και
Πρόνοιας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τον Μάρτιο του 1998, όπου παρατίθενται τα
στοιχεία για το πόσιμο νερό της Ελλάδας.
Όπως λέει στα «ΝΕΑ» ο χημικός μηχανικός και υγειονολόγος μηχανικός Μιχάλης
Σαμπατακάκης, διευθυντής στη Διεύθυνση Υγιεινής Περιβάλλοντος του υπουργείου
Υγείας, η αυξημένη νιτρορύπανση είναι ένα ιδιαίτερα σοβαρό πρόβλημα από
χημικής απόψεως, που μπορεί να έχει επιπτώσεις ακόμα και στο κεντρικό νευρικό
σύστημα του ανθρώπινου οργανισμού.
Κώδων κινδύνου
Το όριο που υπάρχει διεθνώς για την περιεκτικότητα του πόσιμου νερού σε
νιτρικά είναι 50 μιλιγκράμ ανά λίτρο.
Συνήθως, όταν υπάρχει υπέρβαση αυτού του ορίου, το νερό γίνεται πικρό και…
μη πόσιμο.
«Ουσιαστικά με αυτή την απόφαση κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου σε αυτές τις
περιοχές που, συνήθως, λόγω της έντονης γεωργικής χρήσης και των λιπασμάτων,
παρουσιάζουν αυξημένη περιεκτικότητα σε νιτρικά στο πόσιμο νερό», λέει ο κ. Σαμπατακάκης.
Όπως εξηγεί ο ίδιος, η αποξήρανση της λίμνης Κωπαΐδας και οι εντατικές
καλλιέργειες, που πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή, είχαν ως αποτέλεσμα να
φέρουν πιο ψηλά τον υδροφόρο ορίζοντα και να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις
για την αύξηση των νιτρικών στο νερό.
Στο αργολικό πεδίο αιτία ήταν οι υπεραντλήσεις, που είχαν ως συνέπεια το
αλμυρό νερό να μη βρίσκει αντίσταση και να διεισδύει.
Στο θεσσαλικό πεδίο και στη λεκάνη Πηνειού-Ηλείας αιτία ήταν η υπερλίπανση.
Λιπάσματα
Όπως εξηγεί ο κ. Σαμπατακάκης, ορισμένοι γεωργοί βάζουν παραπάνω λίπασμα (που
έχει ως κύριο συστατικό του τα νιτρικά ιόντα) στις καλλιέργειές τους με
αποτέλεσμα αρκετές ποσότητες να καταλήγουν στο νερό. «Τα νιτρικά, μαζί με τα
νιτρώδη και την αμμωνία, είναι πιθανοί δείκτες ρύπανσης», λέει ο ίδιος και
συνεχίζει: «Όπου είμαστε επιφυλακτικοί, έχουμε δώσει εντολή για εντατικοποίηση
των ελέγχων.
Μιλάμε για περιοχές με ανερχόμενη τάση για αυξημένη νιτρορύπανση στο νερό.
Συνήθως η ρύπανση είναι καινούργια. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όταν μολύνεται
το πόσιμο νερό, μπορούμε να φτάσουμε μέχρι και σε διακοπή της τροφοδοσίας και
να ζητήσουμε να βρεθούν άλλες γεωτρήσεις ή να «ανακατευτούν» οι γεωτρήσεις,
ώστε το πόσιμο νερό να είναι πραγματικά ασφαλές».
Χλωρίωση
Ένα άλλο πρόβλημα που αναφέρεται στην τελευταία έκθεση του υπουργείου (και
που, κατά τα φαινόμενα, θα περιλαμβάνεται και στην έκθεση που ετοιμάζεται αυτή
την περίοδο) είναι η μικροβιολογική ρύπανση.
Πρόκειται για ρύπανση που, τις περισσότερες φορές, συμβαίνει από κάποιο τυχαίο
περιστατικό. Για παράδειγμα, από το σπάσιμο κάποιου αγωγού αποχέτευσης και
κάποιου αγωγού ύδρευσης. Ή λόγω μόλυνσης στη δεξαμενή τροφοδοσίας ή στη
γεώτρηση. «Αν δεν έχει γίνει σωστή υγειονομική προστασία, είναι δυνατό να
εισρεύσουν και ξένες ουσίες στο νερό», λέει ο κ. Σαμπατακάκης. «Γι’ αυτό τον
λόγο έχουμε επιβάλλει τη χλωρίωση σε όλα τα μικρά δίκτυα, όπου, συνήθως,
συναντώνται τα περισσότερα προβλήματα».
Τα μικρόβια
Απομονωμένα χωριά στην Ήπειρο, τη Μακεδονία και την Πελοπόννησο, νησιά και
θέρετρα της Αττικής (όπως η Ραφήνα και το Πόρτο Ράφτη), που στη διάρκεια του
καλοκαιριού συγκεντρώνουν πολύ κόσμο, ενδέχεται να αντιμετωπίζουν προβλήματα
μικροβιολογικής φύσεως με το πόσιμο νερό. Το φαινόμενο των συχνών διακοπών στο
νερό τη θερινή περίοδο λόγω της αυξημένης κίνησης, δημιουργεί μεταβολές στην
πίεση του νερού που, όπως λέει ο κ. Σαμπατακάκης, ευνοεί την ανάπτυξη
μικροβίων. «Σε περίπτωση διακοπής πρέπει να αφήνουμε το νερό να τρέξει για
αρκετή ώρα αμέσως μετά, μέχρι να το πιούμε», λέει. Και θυμίζει τα πρόσφατα
περιστατικά της Καστοριάς και της Νάουσας, αλλά και περιπτώσεις επιδημιών
γαστρεντερίτιδας που οφείλονταν στα μικρόβια.
Η έκθεση που παραδόθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση περιέχει και αισιόδοξα στοιχεία
για το πόσιμο νερό στη χώρα μας. Το νερό της Αθήνας, όπως λέει ο κ. Μιχάλης
Σαμπατακάκης, που είναι διευθυντής στη Διεύθυνση Υγιεινής Περιβάλλοντος του
υπουργείου Υγείας, θεωρείται από τα καλύτερα της Ευρώπης.
Το νερό που τρέχει στις αθηναϊκές βρύσες, ξεκινά την… πορεία του από τα
βουνά της Κεντρικής Στερεάς Ελλάδας. Όπως εξηγεί ο ίδιος, αφού καταλήξει στους
ταμιευτήρες του Μόρνου, ξεκινάει μια καινούργια διαδρομή. Το ειδικό υπόγειο
και υπέργειο αυλάκι μεταφέρει το νερό, μέσω των λιμνών Υλίκης και Μαραθώνα,
στα διυλιστήρια, όπου γίνεται η επεξεργασία του, φιλτράρεται και καθαρίζεται
μέχρι να αρχίσει την τελική πορεία του για το… ποτήρι του καταναλωτή. Σε όλη
τη διάρκεια της διαδρομής από τον Μόρνο υπάρχει απόσταση ασφαλείας, ώστε
κανείς να μην πλησιάσει το ειδικό αυλάκι που μεταφέρει το νερό.
Η υποχρέωση να ενημερώνεται η Ευρωπαϊκή Ένωση για την κατάσταση του πόσιμου
νερού σε κάθε χώρα υπάρχει από το 1988. Μέχρι πέρυσι, η Ελλάδα, όπως και τα
άλλα κράτη, υποχρεούτο να στέλνει έκθεση για το θέμα αυτό κάθε χρόνο. Από
πέρυσι, όμως, καθιερώθηκε η τριετία. Όταν το υπουργείο λάβει γνώση για
υπερβάσεις και για προβλήματα στην ποιότητα του πόσιμου νερού, ενημερώνει τις
Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης για να προβούν άμεσα στις
απαιτούμενες ενέργειες.
