Η πολυμορφία και οι ιδιαιτερότητες των νομαρχιακών εκλογών, που τις καθιστούν

μια ιδιαίτερη και διακριτή από τις εθνικές εκλογές αναμέτρηση, αποτυπώνονται

ευκρινώς στον πίνακα 1.

ΟΙ ΚΟΜΜΑΤΙΚΕΣ συμμαχίες που αναπτύχθηκαν, ανύπαρκτες στις βουλευτικές εκλογές,

το φαινόμενο της κομματικής ανυπακοής, αλλά και η πληθώρα των ανεξαρτήτων

υποψηφίων που διεκδικούν την εκπροσώπηση της κοινωνίας στη βαθμίδα του νομού

συνιστούν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νομαρχιακής ψήφου και στοιχείο

διαφοροποίησης από τις εθνικές εκλογές. Αν και η νομαρχιακή επιρροή των

πολιτικών δυνάμεων δεν ταυτίζεται με την εθνική (βουλευτική), ούτε πρέπει να

αναχθεί ευθέως σε αυτήν, εντούτοις συγκλίνει σε μεγάλο βαθμό και μπορεί

κάλλιστα να συγκριθεί με τη δεύτερη.

ΚΑΜΨΗ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ


Η επιρροή του ΠΑΣΟΚ, αθροίζοντας και τις ψήφους που απέσπασε η συμμαχία

ΠΑΣΟΚ-ΣΥΝ, υπολογίζεται, βάσει του πίνακα 1, σε 39,28%. Εύλογα, στις ψήφους

της συμμαχίας, που αποτελούν το 10% των έγκυρων ψήφων, περιλαμβάνεται και

μερίδιο του Συνασπισμού, που όμως δεν είναι εύκολο να εκτιμηθεί επακριβώς.

Στις περιοχές αυτόνομης καθόδου (34 νομοί από τους 54), το ΠΑΣΟΚ εμφανίζει

κάμψη ως προς την επιρροή του στους αντίστοιχους νομούς στις βουλευτικές ’96,

της τάξης του 2,8% (πίνακας 2). Αντιθέτως, η συμμαχία του κόμματος με τον

Συνασπισμό φαίνεται ότι επέδρασε ευεργετικά, αντισταθμίζοντας, ως ένα βαθμό,

τις απώλειες. Σε 18 νομούς η συμμαχία εμφανίζει ως προς τις βουλευτικές άνοδο

της τάξης του 2,46%. Απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση για να εξακριβωθεί αν

αυτή η άνοδος πρέπει να αποδοθεί στη δυναμική της συνεργασίας ή σε άνοδο του

Συνασπισμού, ή σε άνοδο του ΠΑΣΟΚ σε κάποιους από αυτούς τους νομούς.

Ν.Δ.: ΕΞΙΣΟΡΡΟΠΗΣΗ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

Σε σύγκριση με τις προηγούμενες νομαρχιακές εκλογές, η Ν.Δ. έχει αυξήσει τη

νομαρχιακή της επιρροή, απορροφώντας κατά βάση την εκλογική υποστήριξη της

ΠΟΛ.ΑΝ. Στο εκλογικό αποτέλεσμα καταγράφεται ένα οριακό προβάδισμα της

κεντροδεξιάς συμμαχίας (Ν.Δ. /ΠΟΛ.ΑΝ.), που εμφανίζεται και περισσότερο

συμπαγής (πίνακας 1). Η εξισορρόπηση δυνάμεων ως προς τη νομαρχιακή επιρροή

των δύο μεγάλων κομμάτων, που πέτυχε η Ν.Δ., έχει ιδιαίτερη σημασία. Ιστορικά,

ο χώρος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτέλεσε χώρο ηγεμονίας για την Αριστερά

και μεταπολιτευτικά για το ΠΑΣΟΚ προνομιακό πεδίο για την οργάνωση της

κοινωνικής του συμμαχίας. Και, αντιστρόφως, χώρο περιορισμένης επιρροής για τη

συντηρητική παράταξη.

Ταυτοχρόνως, η νομαρχιακή επιρροή της Ν.Δ. συγκλίνει σε μεγάλο βαθμό με την

εθνική της αντίστοιχη. Αυτό συνιστά μια σημαντική μεταβολή στον πολιτικό χάρτη

της χώρας. Η τάση εξομοίωσης των κομματικών συσχετισμών ανάμεσα στην κεντρική

πολιτική σκηνή και την περιφερειακή βαθμίδα της πολιτικής, που τώρα

συγκροτείται, φαίνεται αναπόφευκτη. Συνιστά ουσιώδη πλευρά στη διαδικασία της

περιφερειακής δόμησης της πολιτικής («περιφερειοποίηση» της πολιτικής), που

συντελείται. Ενός μετασχηματισμού της πολιτικής που επιβάλλεται από την

αποκέντρωση του κράτους και οδηγεί σε ανάδειξη των νέων πόλων εξουσίας και

περιφερειακών ελίτ, όξυνση αντιθέσεων ανάμεσα στα τμήματα του πολιτικού

προσωπικού (βουλευτές – νομάρχες – τοπικά στελέχη κομμάτων) κ.λπ.

Η συνεργασία της Κεντροδεξιάς (Ν.Δ. /ΠΟΛ.ΑΝ.) είχε θετικά αποτελέσματα για το

χώρο της συντηρητικής παράταξης. Στις περιοχές συνεργασίας με την ΠΟΛ.ΑΝ. (32

νομοί ­ σχεδόν 75% της συνολικής της επιρροής), σημείωσε άνοδο 2,1%.

Αντιθέτως, στις περιοχές που η Ν.Δ. κατήλθε αυτοδύναμη (μόνο σε 20 νομούς),

σημείωσε κάμψη της τάξης του 4,1%. Το γεγονός αυτό, βέβαια, μπορεί ως ένα

βαθμό να αποδοθεί και στις τοπικές ιδιομορφίες. Σε κάποιες περιπτώσεις

πρόκειται για νομούς με ισχυρή παρουσία ανεξάρτητων υποψηφίων ή «ανταρτών» της

Ν.Δ., που υπερέβησαν τα όρια των παραδοσιακών κομματικών ταυτίσεων. (Π.χ.,

Γρεβενά, Πέλλα, Ηλεία κ.λπ.).

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ


Ενισχυμένη εμφανίζεται και η νομαρχιακή επιρροή των μικρότερων κομμάτων της

Αριστεράς (ΔΗΚΚΙ, ΣΥΝ, ΚΚΕ). Η αθροιστική επιρροή των τριών κομμάτων και των

μεταξύ τους συμμαχιών που αναπτύχθηκαν, υπολογίζεται σχεδόν σε 17% του

εκλογικού σώματος (πίνακας 1).

Το ΚΚΕ, που κατήλθε αυτοδύναμα σχεδόν στο σύνολο της χώρας (με εξαίρεση την

Πρέβεζα, την Αρκαδία, τα Γρεβενά και την Καστοριά), εμφανίζει άνοδο κατά 2,07%

ως προς τις βουλευτικές εκλογές (πίνακας 2) και συγκεντρώνει με βάση το

άθροισμα των ψήφων που απέσπασε αυτοτελώς (δηλαδή χωρίς το επιπλέον «μερίδιο»

που του αναλογεί από τις συμμαχίες του) το ποσοστό 7,4% (πίνακας 1). Θα

πρέπει, εντούτοις, να σημειωθεί ότι η νομαρχιακή επιρροή του ΚΚΕ δεν είναι

υψηλότερη από εκείνη που είχε καταγραφεί στις νομαρχιακές τού 1994.

Σε σύγκριση με το εκλογικό αποτέλεσμα της συνεργασίας του με το ΠΑΣΟΚ στις

περιοχές της αυτόνομης καθόδου, ο ΣΥΝ εμφανίζει μικρότερη άνοδο, της τάξης του

0,83%. Εντυπωσιακή είναι και η καθήλωση της επιρροής του στην Υπερνομαρχία

Αθηνών – Πειραιώς, που ενδεχομένως να αποτελεί συνέπεια των επιλογών του

κόμματος στους Δήμους Αθήνας – Πειραιά.

ΤΑΣΗ ΕΔΡΑΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΗΚΚΙ

Στις προηγούμενες δημαρχιακές – νομαρχιακές εκλογές του 1994, η ΠΟΛ.ΑΝ. έχασε

το στοίχημα της κοινωνικής της εδραίωσης στις τοπικές κοινωνίες. Προϋπόθεση εκ

των ων ουκ άνευ για το μετασχηματισμό ενός πολιτικού οργανισμού σε μαζικό

κόμμα. Η αδυναμία της να αποκτήσει κοινωνικά ερείσματα σηματοδότησε την απαρχή

της φθίνουσας πορείας της εκλογικής της επιρροής. Η περίπτωση του ΔΗΚΚΙ

φαίνεται να διαφοροποιείται από αυτό το προηγούμενο, τουλάχιστον προς το

παρόν. Το «αμιγές» ποσοστό του ΔΗΚΚΙ ανέρχεται, σύμφωνα με τα εκλογικά

αποτελέσματα, σε 3,56%, που θα πρέπει να θεωρηθεί ως κατώτατο όριο αυτής της

επιρροής. Είναι σαφές ότι σε αυτό το κάτω όριο θα πρέπει να προσμετρηθεί και

το αναλογούν «μερίδιο» των συμμαχιών του με τα κόμματα της Αριστεράς (1,58%),

όσο και εκείνο από την υποστήριξη των ανεξ. ΠΑΣΟΚ (1,74% – πίνακας 1). Είναι

χαρακτηριστικό ότι το ΔΗΚΚΙ στις περιοχές αυτόνομης καθόδου (43 νομοί)

εμφανίζει ως προς τις βουλευτικές άνοδο της τάξης του 0,25%.

Τέλος, οι «αντάρτες» των δύο μεγάλων κομμάτων, που προέρχονται κυρίως από το

ΠΑΣΟΚ (Ουζουνίδης / Γρεβενά, Κωστόπουλος / Δωδεκάνησα, Τρεπεκλής – Πουλημένος

/ Κέρκυρα, Βουνάτσος / Λέσβος, Αγγελόπουλος / Ηλεία, Κατσιούνης / Κεφαλονιά)

συγκέντρωσαν αθροιστικά περίπου 144.000 ψήφους ­ 2,35%, ενώ οι «ανεξάρτητοι»

71.572 ψήφους ή 1,16%.

Τελευταία Νέα