Αναζήτηση
|
|
Χωρίς αμφιβολία, ζούμε σ’ ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, όπου η
Ευρωπαϊκή Δημοκρατική Αριστερά στο σύνολό της, αναζητά τον ηγεμονικό της ρόλο,
μέσα από μια κρίση ταυτότητας που την ταλανίζει τα τελευταία χρόνια.
ΤΟ ΠΑΣΟΚ, όχι τυχαία, έχει χαρακτηρισθεί σαν το ριζοσπαστικότερο ίσως κόμμα
της Ευρωπαϊκής Αριστεράς. Είναι λοιπόν ανάγκη να πρωταγωνιστήσει στην υπέρβαση
της κρίσης της. Σ’ αυτήν τη νέα πορεία η Αριστερά οφείλει να χαράξει
καινούργιους δρόμους, να παραμερίσει τις «διαχειριστικές» λογικές και τους
νεοφιλελεύθερους «πειρασμούς», να ξαναδώσει όραμα και να επιχειρήσει να
συνδέσει τις λαϊκές μάζες που, παρά την κρίση της, έμειναν στις γραμμές της,
με τις δυνάμεις της οικολογίας, των νέων κοινωνικών κινημάτων, του πολιτισμού,
του αντιρατσισμού, των κοινωνικά αποκλεισμένων, που σήμερα, μετά τη Γαλλία,
αρχίζουν να σηκώνουν κεφάλι και αλλού.
Η μεγάλη περιπέτεια της Αριστεράς στην Ευρώπη, είναι ακόμα στα σπάργανα. Μόνο
που για να γίνει μια δημιουργική περιπέτεια, με οράματα και ελπίδες, δεν
πρέπει να στηρίζεται σε βερμπαλισμούς και άλματα στο κενό. Η ιστορική μνήμη
και η αίσθηση του παρόντος είναι αναγκαίες. Η περιπέτεια της Δημοκρατικής
Αριστεράς σίγουρα δεν έχει καμία σχέση με τη μετεξέλιξή της σε μια
νεοφιλελεύθερη καρικατούρα. Για το λόγο αυτό πιστεύω ότι έγινε και
«παρεξήγηση» με τον κ. Ανδριανόπουλο και το «Μανιφέστο» του. Διότι έγινε
πρόσκληση για την Κεντροαριστερά και όχι για μια νεοφιλελεύθερης έμπνευσης Κεντροδεξιά.
Οι μεγάλες προκλήσεις είναι ήδη μπροστά. Οι νέες οικονομικές εξελίξεις
πριονίζουν τα επιτεύγματα του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού σοσιαλισμού: το
κοινωνικό κράτος, την πλήρη απασχόληση, την άνοδο του βιοτικού επιπέδου. Η
ανεργία, τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα που γνωρίζουν διαρκή συρρίκνωση,
η κοινωνική αλληλεγγύη, η οικολογική ισορροπία, η πολιτιστική ισοπέδωση,
συνιστούν καίρια πεδία παρεμβάσεων.
Για χρόνια ολόκληρα οι δυνάμεις της Δημοκρατικής Αριστεράς στην Ευρώπη,
παρακολουθούσαν έκπληκτες και μουδιασμένες τις συγκλονιστικές αλλαγές που
συντελούνταν. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου κόμματα με σοσιαλιστικά
οράματα, μετατράπηκαν σε απλούς «διαχειριστές της εξουσίας» απογοητεύοντας τις
λαϊκές μάζες.
Όμως η πλήρης κυριαρχία των νόμων του κέρδους και η εμπορευματοποίηση των
πάντων, έχουν επιβάλει παράλληλα μια μαζική καταναλωτική κουλτούρα, η οποία
μηδενίζει τις ιδιαιτερότητες και αναπαράγει μια τυποποιημένη και ομοιόμορφη
συμπεριφορά. Ο «μονοδιάστατος άνθρωπος» που περιέγραψε ο Μαρκούζε, είναι το
τελικό πολιτισμικό προϊόν της σύγχρονης κοινωνίας.
Ως δύναμη ελπίδας η Αριστερά χρειάζεται να ξεπεράσει την οικονομίστικη
αντίληψή της και να εντάξει στη δράση της τον πλούτο όλων εκείνων των σκέψεων
και των δράσεων που αφορούν το περιβάλλον, την ποιότητα ζωής, τον πολιτισμό.
Να ξαναφέρει τον άνθρωπο και την καθημερινή του ζωή στην επικαιρότητα και να
αντιπαρατεθεί στη μονοδιάστατη μαζική κουλτούρα της μεταβιομηχανικής εποχής.
Οι πολιτικές αντιπαλότητες και οι ιστορικές μνήμες προηγούμενων δεκαετιών
επηρέασαν σαφέστατα τη σκέψη και το λόγο μας, με αποτέλεσμα να καταπιαστούμε
λίγο με τέτοιου είδους προβλήματα.
Οι πολιτικές «ελίτ» μ’ ένα στεγνό λόγο εξαντλήθηκαν σε μια στείρα
αντιπαράθεση, που απέβλεπε στην κατάληψη και το μοίρασμα κρατικών και
κυβερνητικών θέσεων. Τα πολιτικά κόμματα εγκλωβισμένα αποκλειστικά στο
παιχνίδι κατάκτησης της εξουσίας, μετατράπηκαν σε αναπαραγόμενους
γραφειοκρατικούς μηχανισμούς, με έντονο συγκεντρωτισμό «σταλινικού τύπου»,
επιβάλλοντας πειθαρχία ακόμα και στην ποιότητα του πολιτικού τους λόγου.
Γίναμε μάρτυρες της κυριαρχίας ενός «ξύλινου πολιτικού λόγου» και μιας
ισοπεδωτικής κουλτούρας, προσαρμοσμένης σε άμεσα «διαχειριστικά» προβλήματα.
Ελάχιστες ήταν οι πρωτοβουλίες που πήραν τα κόμματα ακόμα και το ΠΑΣΟΚ, για το
περιβάλλον και τον πολιτισμό.
Η Ελλάδα, χώρα φυσικού κάλλους, με πλούσια πολιτιστική παράδοση και μεγάλες
κοινωνικές ευαισθησίες, κινδυνεύει να μπει στο 2000 με το φυσικό της
περιβάλλον βαθιά τραυματισμένο από την άναρχη, και χωρίς ιστορικές καταβολές,
δόμηση, με τους αρχαιολογικούς της χώρους απροστάτευτους, με τη χωρίς
ουσιαστικό προγραμματισμό ανάπτυξη της υπαίθρου, με την έλλειψη κοινωνικής
ευαισθητοποίησης για την προστασία των παραδοσιακών και διατηρητέων κτιρίων
και οικιστικών συνόλων.
Οι καιροί απαιτούν μια νέα και γενναία πολιτική.
Άμεσοι στόχοι μας πρέπει να είναι:
Η επούλωση των πληγών του περιβάλλοντος από εξωτερικές παρεμβάσεις, π.χ.
πυρκαγιές, λειτουργία λατομείων χωρίς όρους κ.λπ.
Μέτρα για την αποφυγή νέων επιβαρύνσεων του περιβάλλοντος, κυρίως μέσα από
νομοθετικές πρωτοβουλίες.
Προστασία των ακτών, μέσα από την «οργανωμένη» χρήση τους, τον βιολογικό
καθαρισμό των αποβλήτων κ.λπ.
Προστασία, συντήρηση, αξιοποίηση και ανάπτυξη των παραδοσιακών οικισμών
(όροι δόμησης, χρήση υλικών κ.λπ.).
Προστασία των υδροφόρων στρωμάτων από τη ρύπανση σε βάθος υπέρμετρα
ανεπτυγμένων πολεοδομικών συγκεντρώσεων, καθώς και βιομηχανικών αποβλήτων.
Κίνητρα για οικολογικές καλλιέργειες (πριμοδότηση, φορολογικές απαλλαγές).
Το κυριότερο απ’ όλα είναι βέβαια η ανάπτυξη οικολογικής συνείδησης που
μπορεί να γίνει μέσα από την εκπαίδευση, την ενημέρωση κ.λπ.
Το αίτημα της Δημοκρατίας και του Σοσιαλισμού είναι πάντα επίκαιρο και κυρίως
είναι άμεσα συνδεδεμένο με την αναγκαιότητα μιας επαναστατικής αλλαγής στα
παραγωγικά, καταναλωτικά και αισθητικά πρότυπα που έχουν επιβληθεί
Ο Ν. Σηφουνάκης είναι βουλευτής και μέλος της Κ.Ε. του ΠΑΣΟΚ.
