ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ είναι η αγάπη προς την πατρίδα ­ επιθετικός εθνικισμός, δηλαδή

«σοβινισμός», θεωρείται το μίσος προς τους ξένους λαούς. Η σχέση τους είναι

αντιθετική και αντιστρόφως ανάλογη: Όσο αμβλύνεται το εθνικό φρόνημα τόσο

δυναμώνουν τα πλέγματα εθνικής μειονεξίας, τόσο εντείνεται η καχυποψία προς

τους «διαφορετικούς» και η μισαλλοδοξία προς «τους γύρω». Αντίθετα, η εθνική

αυτογνωσία παράγει αυτοπεποίθηση και αυτοσεβασμό. Μόνον όποιος σέβεται τον

εαυτό του μπορεί να σεβασθεί και τους «διαφορετικούς» που βρίσκονται γύρω του.

Πατριωτισμός σημαίνει εθνική αυτογνωσία και παράγει τα ισχυρότερα «αντισώματα»

κατά του μισαλλόδοξου σοβινισμού.

Ο διεθνής όρος για το «έθνος»-nation προκύπτει από το λατινικό nasco-nascere

που σημαίνει «γεννώ». Το nation παραπέμπει στον (μυθικό) «κοινό γεννήτορα» και

αφορά μία κοινότητα ανθρώπων με κοινή καταγωγή και φυλετική συγγένεια. Ο

βορειοευρωπαϊκός νασιοναλισμός είναι εκ κατασκευής «φυλετικός», άρα εμπεριέχει

το σπέρμα του ρατσισμού…

Η ελληνική έννοια του έθνους είναι τελείως διαφορετική: παραπέμπει στο έθος ­

στον κοινό πολιτισμό ­ και ορίστηκε ήδη από τον τέταρτο π.Χ. αιώνα ως «ημετέρα

Παιδεία». Ο ελληνικός εθνισμός δεν στηρίζεται σε «φυλετική καθαρότητα», αλλά

σε πολιτιστική ακτινοβολία. Δεν επεκτείνεται με κατάκτηση άλλων λαών, αλλά με

πολιτιστική αφομοίωση. Δεν περιχαρακώνεται πίσω από σύνορα, έχει οικουμενική

διάσταση. Η εθνική αυτογνωσία των Ελλήνων δημιουργεί τα ισχυρότερα

«αντισώματα» και κατά του ρατσισμού… Η εθνική αφύπνιση είναι προϋπόθεση

Δημοκρατίας. Η σύγχρονη δημοκρατία γεννήθηκε μέσα σε εθνικά κράτη ­ και μόνον.

Τα έθνη έκαναν τις δημοκρατικές επαναστάσεις, διέλυσαν τις αυτοκρατορίες του

19ου αιώνα και τις αποικιοκρατίες του 20ού. Κι όταν, προ ολίγων ετών,

κατέρρευσαν τα ολοκληρωτικά καθεστώτα του «υπαρκτού», οι υπερεθνικές ενώσεις

τους διαλύθηκαν στις εθνικές τους συνιστώσες, για να μπορέσουν να εκδημοκρατιστούν.

Τη σχέση πατριωτισμού και δημοκρατίας τη βεβαιώνει και το δημοκρατικό μας

Σύνταγμα: Το οποίο στο ακροτελεύτιο άρθρο του εναποθέτει την τήρησή του «στον

πατριωτισμό των Ελλήνων». Αυτό τον πατριωτισμό κάποιοι σήμερα «ενοχοποιούν»,

διασύρουν παραληρηματικά και υπονομεύουν απροσχημάτιστα.

Τέλος, η εθνική αφύπνιση-αυτογνωσία είναι και προϋπόθεση εκσυγχρονισμού: Όλες

οι σύγχρονες δημοκρατίες προς τις οποίες θέλουμε να προσομοιάσουμε ­ από τη

Σουηδία μέχρι την Ελβετία και από τη Γερμανία μέχρι τη Γαλλία κι από τις ΗΠΑ

μέχρι το Ισραήλ και την Ιαπωνία ­ καλλιεργούν συστηματικά το εθνικό φρόνημα

στους λαούς τους. Στην Ελλάδα το εθνικό φρόνημα ταυτίζεται με τον… φασισμό,

χαρίζεται στην άκρα δεξιά και ενοχοποιείται.

Η ελληνική λέξη «πατριωτισμός» υπάρχει σε όλες τις σύγχρονες γλώσσες και

υποδηλώνει αρετή. Στην Ελλάδα υποδηλώνει κάτι σχεδόν… «μιασματικό»!

Φαντασθείτε: μία ελληνική λέξη θεωρείται αρετή παντού αλλού, πλην Ελλάδος!

Ο Χρύσανθος Λαζαρίδης είναι δημοσιογράφος και οικονομολόγος

Τελευταία Νέα