Η ζωή της Ρόζας Εσκενάζυ στο πανί. Οχι από έλληνα σκηνοθέτη, αλλά από τον Ισραηλινό Ρόι Σερ που φαίνεται να είναι ερωτευμένος με την ιστορία της ντίβας του ρεμπέτικου. «Καναρίνι μου γλυκό» από τον Νοέμβρη στις αίθουσες.

Η μεγάλη Ρόζα Εσκενάζυ. Η φωνή που πούλησε χιλιάδες δίσκους από την εποχή του ’30 κι έπειτα, που ταξίδεψε το ρεμπέτικο και το δημοτικό στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, που λατρεύτηκε κι έγινε σύμβολο μιας εποχής.

Από την Κωνσταντινούπολη στη Θεσσαλονίκη και από ‘κεί στην Αθήνα, ένα οδοιπορικό μιας ταραχώδους ζωής, που μέσα της κουβαλάει και τη μοίρα χιλιάδων συμπατριωτών της – Εβραία, φτωχή, πρόσφυγας, καλλιτέχνις, σε μια εποχή που τίποτε απ’ όλα αυτά δεν έδινε διαβατήριο για μια καλύτερη ζωή.

Αλλά η Σάρα Σκιναζί (αυτό ήταν το πραγματικό της όνομα), γεννημένη μεταξύ 1895 και 1897 σε μια φτωχή εβραϊκή οικογένεια της Κωνσταντινούπολης που μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη λίγο μετά το 1900, ήταν από ειδική στόφα. Πυρ, γυνή… φωνή και γοητεία. Ολα από πολύ. Και (εδώ κολλάει μια χαρά) δίψα για επιβίωση. Οι νόρμες της εποχής δεν ήταν για την κυρία του ρεμπέτικου, την πρώτη «Δημητρούλα».

Το ντοκιμαντέρ/ταινία του Σερ (διεθνής συμπαραγωγή) παρακολουθεί τρεις νέους μουσικούς, από την Ελλάδα, την Τουρκία και το Ισραήλ, να ψάχνουν τα ίχνη της στις πόλεις όπου έζησε.

Μέσα στο καστ της ταινίας, η Ισραηλινή Γιασμίν Λεβί, ανερχόμενη στον χώρο της world music, με ένα ρεπερτόριο που φυλάει ως κόρην οφθαλμού την ιστορία της σεφαραδίτικης παράδοσης. Της παράδοσής της. Τραγούδια λαντίνο και πάθος μεσογειακό. Η Γιασμίν Λεβί σαν… μετεμψύχωση της Ρόζας – θα μπορούσα να το φανταστώ

Πριν από τους κινηματογράφους, το «Καναρίνι» ανεβαίνει σε μια μουσική παράσταση στο «Stage» του Badminton στις 18 του μήνα (Τρίτη). Μαζί με τη Γιασμίν Λεβί, η δική μας Μάρθα Φριντζήλα και η Μεχτάπ Ντεμίρ από την Τουρκία, παρέα με μια πολυεθνική ορχήστρα με τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Ρόι Σερ και της Ελπίδας Μαρκιανίδου.

Το κλίμα του ’30 μέσα από το πνεύμα της Ρόζας. Ελεύθερο και τολμηρό πνεύμα. Μεσογειακό. Στο πρόσωπό της «γράφεται» και η ιστορία όλων εκείνων που έζησαν μεταξύ των διαχωριστικών γραμμών του χάρτη, που έφεραν μέσα τους γλώσσες και ήθη από τους κοντινούς μας πολιτισμούς, που μπόλιασαν το τραγούδι με μια αύρα που δεν άφηνε κανένα κομμάτι της ιστορίας εκτός.