Δεκάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων κινδυνεύουν να χάσουν την ακίνητη περιουσία τους με βάση τις τελευταίες νομοθετικές ρυθμίσεις για το Κτηματολόγιο και τους δασικούς χάρτες. Την ίδια ώρα, πολλοί είναι αυτοί που μπορούν πλέον να «βγάλουν» τα ακίνητά τους από τους δασικούς χάρτες και να προβούν εξωδικαστικά σε διορθώσεις στο Κτηματολόγιο.
Σήμερα είναι μπλοκαρισμένες χιλιάδες εκτάσεις λόγω δασικών χαρτών και Κτηματολογίου. Αυτό συμβαίνει διότι χιλιάδες ιδιοκτησίες εμφανίζονται ως δασικές που ανήκουν στο ελληνικό Δημόσιο, ενώ οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες πρέπει να αποδείξουν ότι το σπίτι τους, το οικόπεδο και το χωράφι τους ανήκουν σε αυτούς.
Ολη αυτή η κατάσταση προκαλεί πολλές εμπλοκές διότι ώσπου να ξεκαθαρίσει το ιδιοκτησιακό καθεστώς απαγορεύεται κάθε μεταβίβαση, έκδοση οικοδομικής αδείας, ακόμα και καλλιέργειας, αφού για το Δημόσιο ο ιδιοκτήτης θεωρείται ότι είναι «καταπατητής». Και αυτός είναι ο λόγος που το ΥΠΕΝ έφερε νέες νομοθετικές ρυθμίσεις, οι οποίες ψηφίστηκαν πρόσφατα στο νομοσχέδιο για την «ψηφιακή ενίσχυση της οδικής ασφάλειας».
Ωστόσο, στην πράξη και αυτές οι νέες ρυθμίσεις δεν επιλύουν το μεγάλο πρόβλημα της απώλειας περιουσίας για χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων που δεν δικαιώνονται οι ενστάσεις τους από τις Επιτροπές Αντιρρήσεων και από τις Διευθύνσεις Δασών.
Η εκτίμηση είναι πως μέχρι σήμερα, από την εξέταση των περίπου 400.000 αντιρρήσεων που έκαναν ιδιοκτήτες ακινήτων πάνω από το 50% αυτών έχει απορριφθεί πανελλαδικά, ενώ σε ορισμένες περιοχές, όπως σε Λάρισα, Κυκλάδες και Πελοπόννησο, τα ποσοστά των απορρίψεων από τις επιτροπές αγγίζουν το 80%. Τυπικά, αυτό σημαίνει πως στο κλείσιμο του Κτηματολογίου εκατομμύρια εκτάσεις θα καταγραφούν υπέρ του ελληνικού Δημοσίου και περιουσίες θα χαθούν.
«ΤΑ ΝΕΑ» με τη βοήθεια της Γραμματής Μπακλατσή παρουσιάζουν μέσα από 10 ερωτήσεις-απαντήσεις όλες τις πληροφορίες που πρέπει να έχουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων προκειμένου να ξέρουν πώς να κινηθούν και να μειώσουν – όσο γίνεται – τον κίνδυνο απώλειας των περιουσιακών τους στοιχείων.
Ποιοι ιδιοκτήτες κινδυνεύουν να χάσουν τα ακίνητά τους λόγω της διασταύρωσης των δασικών χαρτών με το Κτηματολόγιο;
Είναι αυτοί που κινδυνεύει η ιδιοκτησία τους να χαρακτηριστεί «αγνώστου ιδιοκτήτη» και επομένως να περιέλθει στο ελληνικό Δημόσιο. Πρόκειται για ιδιοκτήτες που:
- Δεν έχουν συμβόλαια κυριότητας και δηλώνουν την ιδιοκτησία τους με χρησικτησία, ενώ φαίνεται ως δασική έκταση.
- Αμέλησαν να κάνουν εμπρόθεσμα αντίρρηση κατά του δασικού χάρτη.
- Εκαναν στο «περίπου» εντοπισμό του ακινήτου στον χάρτη του Κτηματολογίου.
- Υπέβαλαν ανακριβείς ή εσφαλμένες δηλώσεις ιδιοκτησίας, που οδηγούν στην αδυναμία αντιστοίχισης συμβολαίου και ακριβούς θέσης του ακινήτου στο Κτηματολόγιο.
- Δεν δήλωσαν έγκαιρα το ακίνητό τους στο Κτηματολόγιο πριν από την οριστικοποίηση των αρχικών (πρώτων) εγγραφών, με συνέπεια αυτό να χαρακτηριστεί «αγνώστου ιδιοκτήτη».
Ποιες ιδιοκτησίες ξεμπλοκάρουν με τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις;
Για να γίνει αυτό, πρέπει να συντρέχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Ποιες είναι αυτές;
- Να υφίσταται απόφαση Επιτροπής Εξέτασης Αντιρρήσεων, με την οποία έγινε δεκτή η υποβληθείσα αντίρρηση κατά του δασικού χάρτη. Επιπλέον, να έχουν παρέλθει δύο μήνες από την έκδοσή της ή να έχει εκδοθεί απόφαση με την οποία εγκρίνεται η αναμόρφωση του κυρωμένου δασικού χάρτη, με την εξαίρεση από αυτόν των εκτάσεων όπου βρίσκονται οι ιδιοκτησίες ως μη υπαγόμενων στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.
- Οι ιδιοκτησίες να βρίσκονται σε περιοχές για τις οποίες υπάρχει εγκεκριμένη πολεοδομική μελέτη, σχέδιο πόλεως ή πράξη οριοθέτησης οικισμού.
- Να βρίσκονται σε περιοχές που εξαιρέθηκαν της ανάρτησης του δασικού χάρτη και να προσκομίζεται πράξη με την οποία χαρακτηρίζεται η έκταση (ή οι εκτάσεις) μη υπαγόμενη (υπαγόμενες) στις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, καθώς και να υπάρχουν πιστοποιητικά τελεσιδικίας αυτής.
- Οι ιδιοκτησίες να βρίσκονται εντός περιοχών κυρωμένου δασικού χάρτη που δεν σημαίνονται ως δάσος, δασική έκταση κ.λπ., και να προσκομίζεται προς απόδειξη απόσπασμα δασικού χάρτη.
- Να βρίσκονται σε περιοχές οι οποίες έχουν εξαιρεθεί από την ανάρτηση του δασικού χάρτη ή και τον κυρωμένο δασικό χάρτη, επειδή δεν υπάγονται στις εκτάσεις του «σκληρού πυρήνα» του δασικού νόμου (σ.σ.: Ν. 998/1979).
Τι άλλο;
- Να υπάγονται στις περιπτώσεις της νομοθεσίας για τις οποίες δεν υφίσταται δικαίωμα κυριότητας ή νομής του ελληνικού Δημοσίου. Αφορά εκτάσεις για τις οποίες έχουν εκδοθεί δικαστικές αποφάσεις, «κατέχονται προ της 1ης Ιανουαρίου 1967 υπό φυσικών ή νομικών προσώπων», έχει κριθεί ο αγροτικός χαρακτήρας τους κ.ά., και να προσκομίζεται σχετική βεβαίωση δασάρχη.
- Να βρίσκονται σε εκτάσεις για τις οποίες έχει ανακληθεί ή τροποποιηθεί απόφαση κήρυξής τους ως αναδασωτέας για οποιαδήποτε πραγματική ή νομική αιτία και προσκομίζεται αντίγραφο στο ΦΕΚ της σχετικής απόφασης του γενικού γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Τι ισχύει με τις νέες διατάξεις για τα «αγνώστου ιδιοκτήτη» ακίνητα που ανήκουν στο Δημόσιο ως «δασικά»;
Για τα ακίνητα που είναι καταχωρημένα στο Κτηματολόγιο ως «αγνώστου ιδιοκτήτη», οι νέες ρυθμίσεις εισάγουν διαδικασία εξωδικαστικής διόρθωσης των εγγραφών.
Τι σημαίνει αυτό;
Με τις νέες διατάξεις, η ίδια δήλωση θα ενέχει θέση αίτησης διόρθωσης προδήλου σφάλματος που θα εξετάζεται από το Κτηματολογικό Γραφείο, όταν συντρέχουν οι προϋποθέσεις.
Ειδικότερα, για τα ακίνητα που έχουν καταχωρηθεί στον δασικό χάρτη με δικαιούχο κυριότητας το Δημόσιο, οι νέες διατάξεις προβλέπουν ότι ο ιδιοκτήτης θα μπορεί να προσκομίσει στο Κτηματολογικό Γραφείο (σε όσες περιπτώσεις δεν έχει προσκομιστεί στο Γραφείο Κτηματογράφησης) την απόφαση με την οποία έγινε δεκτή προβληθείσα αντίρρηση κατά του δασικού χάρτη από την Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων, έως την έκδοση της απόφασης του προϊσταμένου για την αποδοχή ή την απόρριψη του αιτήματος διόρθωσης.
Ποια ακίνητα δεν έχουν πρόβλημα με το Κτηματολόγιο και άρα μπορούν άμεσα να μεταβιβαστούν (πώληση, γονική παροχή, δωρεά κ.ά.);
Μπορούν να μεταβιβαστούν τα ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές εντός οικισμού ή εντός σχεδίου πόλης, καθώς και όλα τα αγροτεμάχια που βρίσκονται εκτός σχεδίου και φαίνονται στους μερικά κυρωμένους δασικούς χάρτες ως ΑΑ, δηλαδή «Αλλης μορφής έκταση» στον ιστορικό χάρτη έτους 1945 και «Αλλης μορφής έκταση» στον ορθοφωτοχάρτη του Κτηματολογίου έτους 2007-2009. Κοινώς αυτές μόνο οι περιοχές δεν υπόκεινται στη δασική νομοθεσία.
Τι προβλέπεται για τις κληρονομιές;
Επιτρέπονται οι αποδοχές κληρονομιάς όλων των ακινήτων, διότι δεν απαιτείται τοπογραφικό διάγραμμα και βεβαίωση μηχανικού ότι δεν υπόκειται στη δασική νομοθεσία το ακίνητο.
Πότε θα μπορέσουν να μεταβιβαστούν και τα υπόλοιπα εκτός σχεδίου ακίνητα για τα οποία έχουν γίνει αντιρρήσεις κατά του δασικού χάρτη;
Αυτό θα καταστεί εφικτό μόλις συνεδριάσουν οι Επιτροπές Αντιρρήσεων, που είναι τριμελείς, και αποτελούνται από δικηγόρο, δασολόγο και μηχανικό. Με βάση τα όσα προβλέπονται, κάθε αντίρρηση εξετάζεται και βγαίνει απόφαση που δημοσιεύεται στη Διαύγεια. Σε περίπτωση θετικής απόφασης, η έκταση αποδεσμεύεται και είναι άμεσα μεταβιβάσιμη, διορθώνεται και η αρχική εγγραφή στο Κτηματολόγιο και μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια.
Τι γίνεται με όσους υπέβαλαν εμπρόθεσμα αντίρρηση και η έκτασή τους χαρακτηρίστηκε δασική ή χορτολιβαδική;
Δεν μπορούν να υποβάλουν αντίρρηση εκπρόθεσμα.
Δεν υπάρχει καμία άλλη δυνατότητα;
Μόνο σε περίπτωση που υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι στον χάρτη χαρακτηρίστηκε λανθασμένα η έκτασή τους δασική μπορούν να υποβάλουν αίτημα προδήλου σφάλματος ζητώντας την αναμόρφωση του χάρτη.
