Εξαιρετικά μαζική ήταν η προσέλευση Ελλήνων από τις ΗΠΑ και τον Καναδά στο ξενοδοχείο Marriott Marquis Times Square της Νέας Υόρκης, όπου την περασμένη Κυριακή πραγματοποιήθηκε η πέμπτη κατά σειρά εκδήλωση (είχαν προηγηθεί αντίστοιχες δράσεις σε Λονδίνο, Αμστερνταμ, Ντίσελντορφ και Στουτγάρδη) του «Rebrain Greece».
Ενός εγχειρήματος που ξεκίνησε τo 2023, σε μια προσπάθεια να συνδεθούν ελληνικές επιχειρήσεις με Ελληνες του εξωτερικού, με σκοπό να «αντιστραφεί» το φαινόμενο του «brain drain» και να ανοίξει ο δρόμος για τον επαναπατρισμό εξειδικευμένων και πολύτιμων για τη χώρα εργαζομένων. Στη Νέα Υόρκη βρέθηκαν, άλλωστε, 35 επιχειρηματικοί όμιλοι και προσέφεραν πάνω από 5.000 θέσεις εργασίας σε τομείς όπως τεχνητή νοημοσύνη, ιατρικά και υγειονομικά επαγγέλματα, πληροφορική και τεχνολογία.
Η συνέχεια, ωστόσο, δεν είναι ούτε απλή ούτε αυτονόητη, κάτι που αποτυπώνεται και στα μέχρι σήμερα δεδομένα. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι στο πλαίσιο του προγράμματος προσφέρονται φορολογικά και επαγγελματικά κίνητρα σε εργαζομένους που επιλέγουν τον δρόμο της επιστροφής στην Ελλάδα. Οπως το μέτρο της μείωσης κατά 50% του φόρου εισοδήματος για επτά χρόνια για όσους επιστρέψουν έπειτα από τουλάχιστον πενταετή φορολογική παραμονή στο εξωτερικό και η αυτόματη αναγνώριση ειδικότητας για έλληνες γιατρούς που εργάζονται σε ΗΠΑ και Καναδά.
Ναι μεν, αλλά…
Για τον Κωνσταντίνο Κανελλή ήταν η πρώτη φορά που πήγε σε δράση του «Rebrain Greece». To 2019 έφυγε από την Ελλάδα για να κάνει το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν – Μάντισον, στον τομέα της Επιστήμης των Υπολογιστών και των Συστημάτων Διαχείρισης Δεδομένων και Μηχανικής Μάθησης. Πλέον ζει στη Νέα Υόρκη και εργάζεται ως ερευνητής στην Amazon. «Η εκδήλωση είχε πολύ κόσμο και μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους», δήλωσε στα «ΝΕΑ», σημειώνοντας όμως πως δεν υπήρχαν πολλές ευκαιρίες για νεότερο ηλικιακά κόσμο. «Νομίζω ότι θα ήταν καλό στο μέλλον να προσπαθήσουν να φέρουν πιο ελκυστικές εταιρείες και για τους νέους, όπως π.χ. startups και scaleups», συμπλήρωσε.
Το ερώτημα που «καίει», όμως, είναι ένα: «Θα επέστρεφες στην Ελλάδα;». «Δεν είναι κάτι που σκέφτομαι στο άμεσο μέλλον, για τα επόμενα πέντε χρόνια δηλαδή. Το σκέφτομαι όμως σε επίπεδο δεκαετίας», ανέφερε ο Κωνσταντίνος σε επικοινωνία που είχαμε μέσω του WhatsApp. «Οι απολαβές στην Ελλάδα δεν είναι οι ίδιες με εδώ στις ΗΠΑ. Αυτό το ξέρουμε και είναι αποδεκτό. Δεν είναι τα χρήματα που θα μας πείσουν να γυρίσουμε πίσω. Αυτό που θέλουμε είναι να βρούμε μια θέση που δεν θα χαραμίσει την εμπειρία και τις γνώσεις που αποκτήσαμε έως τώρα», πρόσθεσε ο ίδιος, σημειώνοντας ότι υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που τον ανησυχούν στην Ελλάδα, όπως το ζήτημα των υπερωριών και της αναξιοκρατίας.
Τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά για τον Μάρκο Μαρκάκη, ο οποίος έφυγε το 2016. «Τότε υπήρχε αστάθεια στη χώρα, οπότε άρχισα να κοιτάω και το εξωτερικό για σπουδές, παράλληλα με τις Πανελλαδικές», λέει. Εκανε το προπτυχιακό του ως Ηλεκτρολόγος Μηχανικός στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον, στο Νιου Τζέρσεϊ, πριν ολοκληρώσει το μεταπτυχιακό του στο ΜΙΤ, όπου τώρα είναι υποψήφιος διδάκτορας στην Επιστήμη της Πληροφορικής.
Ο Μάρκος παραδέχεται πως υπάρχει μεγαλύτερη συγκέντρωση των επαγγελματικών του ενδιαφερόντων στις ΗΠΑ, ωστόσο είναι θετικός να γυρίσει στη χώρα, υπό προϋποθέσεις. «Η Ελλάδα πρέπει να αποφασίσει σε ποιους τομείς θέλει να γίνει ανταγωνιστική και να επενδύσει εκεί», λέει χαρακτηριστικά.
Τα χρήματα και η θητεία
Αλλοι έλληνες εργαζόμενοι στις ΗΠΑ, πάντως, δεν βλέπουν ως ρεαλιστικό το σενάριο της επιστροφής. Ο Γιάννης Δημότσης δούλευε από το σπίτι όταν επικοινωνήσαμε μαζί του. Εφυγε από την Ελλάδα για τις ΗΠΑ στα 18. Σπούδασε Πληροφορική και Μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο Βάντερμπιλτ, στο Νάσβιλ του Τενεσί, ενώ ξεκίνησε την πρακτική του πριν ολοκληρώσει τις σπουδές. Σήμερα, εργάζεται ως μηχανικός λογισμικού στην ίδια εταιρεία όπου ολοκλήρωσε την πρακτική του, στο Σαν Φρανσίσκο. Γνωρίζει ότι οι εργασιακές συνθήκες που επικρατούν στην Ελλάδα δεν είναι ιδανικές. Θα ήθελε να γυρίσει για οικογενειακούς λόγους, χαρακτηρίζει όμως μια τέτοια επιλογή ως «αυτοκτονική» για την καριέρα του. «Η καρδιά μου θέλει να γυρίσω, η κουλτούρα μου εξάλλου είναι η ελληνική, όχι η αμερικανική. Από την άλλη, η λογική μου λέει “όχι”», τονίζει.
Οι λόγοι; «Εδώ στις ΗΠΑ μπορείς να ζήσεις άνετα και να βάλεις λεφτά στην άκρη, ειδικά στον δικό μου κλάδο. Στην Ελλάδα αυτό δεν είναι δυνατό», είπε. Υπάρχει όμως και κάτι άλλο: το ζήτημα της στρατιωτικής θητείας. «Είναι ένα θέμα που με απασχολεί και ένας από τους λόγους που δεν θα γυρνούσα. Νιώθω ότι θα χάσω έναν χρόνο από τη ζωή μου. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να το εξετάσω σοβαρά ώστε να μπορώ να επισκέπτομαι την Ελλάδα χωρίς πρόβλημα», συμπλήρωσε.
