Είναι αυτονόητο να επισημαίνουμε το βάθος της θρησκευτικής διπλωματίας αλλά έχει σημασία να το εντάσσουμε στις αναλύσεις μας. Το ρεπορτάζ από τα σημερινά «ΝΕΑ», αναφέρεται σε είδηση που αφορά μια άτυπη παρασύνοδο εκκλησιαστικών παραγόντων που έλαβε χώρα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στις 20 και 21 Νοεμβρίου. Εχει σημασία όμως το timing της: μία εβδομάδα ακριβώς πριν από την επίσκεψη του Πάπα στην Κωνσταντινούπολη. Και αξίζει να τη χαρτογραφήσει κανείς αφού δεν αποτελεί απλώς ένα είδος «βέλους» κατά του Βαρθολομαίου με ιθύνοντα νου το Πατριαρχείο Μόσχας – και άρα τη Ρωσία.

Για την ακρίβεια, αποτελεί εκείνο το γεγονός που παράγεται όταν τέμνεται μια αθόρυβη μα ουσιαστική διπλωματία με την επιρροή και τις δυναμικές που συχνά αναπτύσσει η Εκκλησία και η θρησκεία πέραν από τις κλασικές της τυπολογίες. Με αφορμή αυτό θα πρέπει κατ’ αρχάς να εστιάσουμε στη σταθερή πολεμική της Μόσχας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, στο Αυτοκέφαλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας (2018) και δη στο ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας (το τελευταίο συντάχθηκε με την Ουκρανία).

Η όλη πολεμική έχει ως συνέπειες να ιδρύει το Πατριαρχείο της Μόσχας στην Αφρική συνέχεια εξαρχίες και να χειροτονεί μητροπολίτες. Παράλληλα η όλη μάχη της επιρροής συνοδεύεται από οικονομικές ενισχύσεις με φορέα τη Ρωσία και άρα ένας πόλεμος σημείων και επιρροών κατά του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας αλλά και ελέγχου αυτού της Αντιοχείας. Η στρατηγική της Μόσχας συνδέεται προφανώς με τον σημερινό γεωπολιτικό διαγκωνισμό και μεταβάλλει τον εκκλησιαστικό χάρτη που θα πρέπει να «διαβάζουμε» και ως κονίστρα πια διπλωματικών αναμετρήσεων.