«Johatsu» στα ιαπωνικά σημαίνει «εξατμισμένος» ή «εξαφανισμένος». Ετσι αποκαλούνται οι χιλιάδες άνθρωποι που κάθε χρόνο εξαφανίζονται στην Ιαπωνία χωρίς να αφήσουν κανένα ίχνος. Οι Johatsu ή «οι εξατμισμένοι» εγκαταλείπουν τη ζωή τους για διάφορους λόγους – προβληματικές σχέσεις, αυξανόμενα χρέη ή απειλές από τη μαφία. Κάποιοι ζητούν βοήθεια από τις λεγόμενες εταιρείες «νυχτερινής μετακόμισης», που τους βοηθούν να εξαφανιστούν και να ξεκινήσουν μια νέα ζωή αλλού. Μέσα από μια προσωπική ματιά στο ζήτημα, η ταινία φωτίζει τις εσωτερικές συγκρούσεις και τις προσπάθειες συμφιλίωσης μεταξύ εκείνων που εξαφανίστηκαν και εκείνων που έμειναν πίσω. Αυτό ήταν το θέμα της ταινίας «Johatsu-Into thin air» (των Andreas Hartmann & Arata Mori, Ιαπωνία – Γερμανία 2024) που άνοιξε επίσημα το 10ο Beyond Borders Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου.
Το επίκεντρο του προγράμματος του 10ου Beyond Borders, στο οποίο συμμετέχουν δημιουργοί από 92 χώρες, στρέφεται στο σύγχρονο ελληνικό ντοκιμαντέρ, ενώ παράλληλα δίνει βήμα σε σημαντικές διεθνείς παραγωγές. Οπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος το φεστιβάλ διαρθρώνεται σε τρεις διαφορετικές σκηνές προβολών: το Κυρίως Διαγωνιστικό Τμήμα, που περιλαμβάνει 18 ταινίες τεκμηρίωσης μεσαίου και μεγάλου μήκους (μεταξύ αυτών και τέσσερις ελληνικές παραγωγές), το Μicro Διαγωνιστικό Τμήμα με 24 ντοκιμαντέρ μικρού μήκους (ανάμεσά τους τρεις ελληνικές συμμετοχές), καθώς και την τρίτη σκηνή, το Πανόραμα, η οποία βρίσκεται εκτός διαγωνιστικού και φιλοξενεί καθημερινά κινηματογραφικά αφιερώματα και ταινίες με έντονο αποτύπωμα.
Διαφορετικοί κόσμοι
Δεκαοκτώ ταινίες, δεκαοκτώ διαφορετικοί κόσμοι. Από τις σκιές της Μέσης Ανατολής μέχρι τον θόρυβο των δυτικών μητροπόλεων, το Κυρίως Διαγωνιστικό του φεστιβάλ ξετυλίγει ένα παλίμψηστο ζωών, τραυμάτων και ελπίδας. Στο «Σχέδιο θανάτου για έναν σκύλο και έναν άνδρα» του Χρήστου Καρακέπελη, η φιλία ανάμεσα σε έναν άστεγο και τον σκύλο του γίνεται πράξη αντίστασης απέναντι στη λήθη. Το «Exam on the Edge of the Time» του Ιλκάι Νισαντσί – σε παγκόσμια πρεμιέρα – μας μεταφέρει στη Χατάι, μια πόλη που παλεύει να ξαναβρεί τον ρυθμό της μετά τον σεισμό, μέσα από τα μάτια μαθητών που εξετάζονται όχι μόνο στα μαθήματα, αλλά και στη ζωή. Και στο «Hawar, Our Banished Children» της Πασκάλ Μπουρζό, το ταξίδι μιας γυναίκας, επιζήσασας της γενοκτονίας των Γιεζίντι, γίνεται κραυγή για όλα τα χαμένα παιδιά του Κουρδιστάν.
