Είναι κατάντημα για την αντιπολίτευση, δεν χωράει κουβέντα. Το λέω γιατί, κανονικά, ο Αλέξης Τσίπρας θα έπρεπε να ανήκει στο ηρωικό παρελθόν της Αριστεράς. Εντούτοις, η επιστροφή του ως επικεφαλής ενός νέου σχήματος – για να δανειστώ από τη γλώσσα του καλλιτεχνικού ρεπορτάζ – παρουσιάζεται παραδόξως ως το μέλλον της Αριστεράς. Η αντιπολίτευση, με άλλα λόγια, βλέπει το μέλλον της στην ανακύκλωση. Δεν ειρωνεύομαι καθόλου, γιατί, ει μη τι άλλο, είναι μια στάση ταιριαστή με την οικολογική ευαισθησία που διέπει την Αριστερά και τις ανησυχίες της για την κλιματική κρίση. Προσωπικά, είμαι απολύτως σύμφωνος με την προσέγγισή τους, τουλάχιστον στο επίπεδο της θεωρίας. Πράγματι, οι πολιτικοί επιβαρύνουν το περιβάλλον σοβαρά. Γιατί λοιπόν να παράγουμε όλο και περισσότερους, αφού οι νέοι δεν διαφέρουν παρά ελάχιστα έως καθόλου από τους παλιούς; Ας χρησιμοποιήσουμε τους παλιούς, ιδίως όταν είναι σε τόσο καλή κατάσταση, όπως ο Αλέξης.
Τι άλλο έχει αναδείξει, άλλωστε, ο ευρύτερος χώρος από την κεντροαριστερά μέχρι τη ριζοσπαστική; Να τα πάρουμε με τη σειρά, από αριστερά προς τα δεξιά: Η Νέα Αριστερά είναι losers κατ’ επιλογή και εκ πεποιθήσεως. Μην το ψάχνουμε παραπέρα, σύντομα θα περάσουν στη Βαλχάλα της Αριστεράς. Η Πλεύση Ελευθερίας είναι μια εντελώς προσωποπαγής υπόθεση, που περιστασιακά εκφράζει τον περιρρέοντα θυμό. Δεν συνιστά σοβαρή απειλή, ούτε έχει μέλλον. Στον ΣΥΡΙΖΑ, ο Σωκράτης Φάμελλος είναι συμπαθής και αξιοπρεπής. Αυτό είναι όμως όλο και δεν έχει κάτι περισσότερο. (Αφήστε που ακόμη περιμένουν τα «χαρούμενα γραφεία» του ΣΥΡΙΖΑ, με τα οποία θα γέμιζε την Ελλάδα…) Τέλος, στο ΠΑΣΟΚ είναι εγκλωβισμένοι στην ανανέωση του αρχικού λάθους τους: ψήφισαν ξανά τον Νίκο Ανδρουλάκη, τώρα τον λούζονται υποχρεωτικά.
Μέσα στην εικόνα αυτή, λοιπόν, ο Τσίπρας αντικειμενικά είναι καλύτερος. Σίγουρα μπορεί να σταθεί καλύτερα μέσα στη Βουλή, με την έννοια ότι μπορεί να εκφράσει καλύτερα τα αντιμητσοτακικά αισθήματα της αντιπολίτευσης. Επίσης, εκτός Βουλής και πολιτικής, έχει τη δυνατότητα να εξασφαλίσει ισχυρές συμμαχίες και στήριξη. Φαντάζομαι, λ.χ., ότι οι παράγοντες που στήριξαν την επιλογή του Στέφανου Κασσελάκη για την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, θα χαρούν πάρα πολύ να στηρίξουν την επιστροφή του Τσίπρα. Σε κάθε περίπτωση, ένα 10% ο Τσίπρας μπορεί να το έχει, την πρώτη φορά τουλάχιστον. Εδώ όμως εξαντλούνται τα πλεονεκτήματα υπέρ της επιστροφής, τα δε μειονεκτήματα είναι αδυσώπητα.
Κατ’ αρχάς, δεν έχει αλλάξει, ούτε και μπορεί να αλλάξει. Μακιγιάζ φοράει, όχι ιδιαίτερα πετυχημένο μάλιστα. Πόσα από τα κενά του θα μπορούσε να καλύψει μέσα σε δύο χρόνια αποχής; Επιπλέον, κουβαλάει και το παρελθόν του, για το οποίο υπαινικτικά μόνο έχει αναγνωρίσει λάθη και αυταπάτες. Και, εδώ που τα λέμε, δεν θα μπορούσε να έχει κάνει τίποτα δραστικότερο. Ο Τσίπρας, δηλαδή, θα είναι εξαιρετικά ευάλωτος στις επιθέσεις της κυβέρνησης. Ναι, δεν χωρεί αμφιβολία ότι κάτι το αδιέξοδο, κάτι η νοσταλγία και η απελπισία, κάτι η βοήθεια των ΜΜΕ, η επιστροφή του είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει έναν περιστασιακό ενθουσιασμό. Με το παρελθόν του, όμως, να γίνεται επίκαιρο ξανά, δεν αποκλείω να βρεθεί ξανά εκεί που ήταν πριν από δύο χρόνια, δηλαδή να χάνει τη μία κοινοβουλευτική μάχη μετά την άλλη.
Επειτα, θα χρεωθεί προσωπικά μία ακόμη διάσπαση της Αριστεράς. Γιατί, μην αμφιβάλλετε, ότι εκείνοι που τον θέλουν εκτός παιδιάς και οι οποίοι μάλιστα έφτασαν στο σημείο να στηρίξουν τον Κασσελάκη, όταν ο Τσίπρας επιχείρησε πραξικόπημα για την ανατροπή του, δεν υπάρχει ούτε μία στο εκατομμύριο (όπως θα έλεγε ο Αλέξης…) να τον ακολουθήσουν. Αν τον ακολουθήσουν τώρα, γιατί δεν τον ήθελαν τότε; Θα πρέπει κάπως να το εξηγήσουν και δεν είναι εύκολο. Η επιστροφή του Τσίπρα θα δείξει ότι η μηχανική του συστήματος είναι απείρως πολυπλοκότερη από εκείνη του εκκρεμούς, καθώς επίσης ότι η θεωρία του ώριμου φρούτου προϋποθέτει την ύπαρξη εναλλακτικής, η οποία σήμερα δεν υπάρχει.
