Η τοξικότητα (ξανα)απειλεί την κοινωνική συνοχή

Η Ελλάδα του 2019 και όσα ζητούσε επιτακτικά τότε η χώρα – την πολιτική σταθερότητα και την κοινωνική ηρεμία – δεν ανήκει στο μακρινό παρελθόν. Δεν είναι τόσο μακριά ούτε τα προηγούμενα μνημονιακά χρόνια – η εποχή την οποία στιγμάτισαν ο διχασμός, η άρνηση, η ενίσχυση των άκρων. Σχεδόν έξι χρόνια μετά από πλήθος γεγονότων και εξελίξεων εντός και εκτός συνόρων και ύστερα από την επανεκλογή του Κυριάκου Μητσοτάκη το 2023 με το αφήγημα «Ελλάδα 2.0», δηλαδή τη δέσμευσή του για εκσυγχρονισμό της χώρας σε όλα τα επίπεδα, η ατμόσφαιρα βαραίνει απότομα. Στη σκιά των Τεμπών που μονοπωλεί τη δημόσια συζήτηση, αναλυτές και δημοσκόποι καταγράφουν ξαφνική – μέσα σε έναν μήνα – ραγδαία επιδείνωση του πολιτικοκοινωνικού κλίματος. Τι κι αν υπάρχει η εμπειρία της μνημονιακής περιόδου, ο κομματικός ανταγωνισμός δείχνει να ξαναβγαίνει εκτός ορθολογικών ορίων: οι σκληρές κουβέντες, οι καταγγελτικές κραυγές, η επένδυση στο θυμικό της κοινής γνώμης είναι εδώ. Στους αχανείς διαδρόμους των social media ξεδιπλώνεται ρητορική μίσους (η λέξη «δολοφονία» γράφεται με περισσή ευκολία) ενώ ενόψει της δεύτερης μαύρης επετείου των Τεμπών την ερχόμενη Παρασκευή υπάρχουν λογαριασμοί με την αφίσα «Συγκέντρωση 28/2 – Δικαιοσύνη» και άλλοι με την αφίσα «Δεν θα πάω – Εμπιστεύομαι τη Δικαιοσύνη». Η λέξη «τοξικότητα» είναι πάλι εδώ, παρότι τα χρόνια της κρίσης έδειξαν πόσο λεπτή είναι τελικά η γραμμή που χωρίζει τη σκληρή πολιτική αντιπαράθεση από ένα πρώτο τραύμα στην κοινωνική συνοχή. Η τοξικότητα δεν επέστρεψε μόνο στο Διαδίκτυο αλλά και μέσα στην αίθουσα της Ολομέλειας της Βουλής, όπως έδειξαν τα υψηλά ντεσιμπέλ και το ύφος της σύγκρουσης κυβέρνησης και αντιπολίτευσης επί δύο μέρες μέσα στην εβδομάδα. Αυτή την ίδια λέξη χρησιμοποιούν πολλές κομματικές έδρες, αλλά μόνο για να χρεώσουν στους αντιπάλους τους ότι εκείνοι την τροφοδοτούν, ενόσω τα γκάλοπ της περιόδου επιβεβαιώνουν μια κρίση εμπιστοσύνης που ξεπερνά την κυβέρνηση η οποία εμφανώς κινείται σε περιβάλλον φθοράς, αλλά αφορά όλες τις παραδοσιακές δυνάμεις και ακόμα χειρότερα τους θεσμούς.