Τα τρία συστατικά επιτυχίας για την ελληνική οικονομία
Δημοσιονομική συνέπεια, αύξηση της παραγωγικότητας και πρωτογενή πλεονάσματα συστήνει η νέα επικεφαλής οικονομολόγος του ΟΟΣΑ σε συνέντευξή της στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο»
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Η Ελλάδα χρειάζεται δημοσιονομική πειθαρχία, διεύρυνση της παραγωγικής ικανότητας και επίτευξη των πρωτογενών πλεονασμάτων, όπως ορίζονται στα μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά σχέδια, δηλώνει η νέα επικεφαλής οικονομολόγος του ΟΟΣΑ Κλερ Λομπαρντέλι στη συνέντευξή της στα «ΝΕΑ Σαββατοκύριακο». Η βρετανίδα οικονομολόγος απαριθμεί επίσης τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν η ευρωπαϊκή και η παγκόσμια οικονομία, εκφράζοντας ιδιαίτερη ανησυχία για τον πληθωρισμό.
Ποια είναι η εκτίμησή σας για τον πληθωρισμό;
Ο βασικός πληθωρισμός έχει μειωθεί σε πολλές χώρες, αλλά ο πυρήνας του πληθωρισμού παρέμεινε πεισματικά υψηλός. Ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει σταδιακά προς τους στόχους στις περισσότερες οικονομίες έως το τέλος του επόμενου έτους, καθώς ο αντίκτυπος της σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής γίνεται αισθητός. Ωστόσο, υπάρχει σημαντικός κίνδυνος ο πληθωρισμός να αποδειχθεί πιο επίμονος. Οπότε ενδέχεται να απαιτηθεί σημαντική πρόσθετη σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής για τη μείωσή του, αυξάνοντας την πιθανότητα πίεσης στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Η νομισματική πολιτική είναι το εργαλείο για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού και οι επιπτώσεις της σύσφιγξης φαίνονται ήδη. Επιπλέον, η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τη νομισματική και να γίνει πιο σφιχτή σε πολλές χώρες, μέσω της απόσυρσης της οριζόντιας στήριξης για την ενέργεια στο εγγύς μέλλον.
Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν το 2023 οι ευρωπαϊκές οικονομίες;
Οι χώρες της ΕΕ αντιμετωπίζουν αρκετές προκλήσεις το 2023. Βασική ανησυχία είναι φυσικά ο αυξημένος πληθωρισμός. Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική πηγή αβεβαιότητας. Μια κρίσιμη έλλειψη ενεργειακού εφοδιασμού στην Ευρώπη έχει αποφευχθεί, αλλά ο κίνδυνος εκτίναξης των τιμών, ακόμη και ελλείψεων για τον επόμενο χειμώνα, δεν έχει εξαφανιστεί. Οι εντάσεις που σχετίζονται με το εμπόριο προκαλούν περαιτέρω ανησυχία. Για να μειώσουν τον πληθωρισμό χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ανάπτυξη, οι υπεύθυνοι χάραξης νομισματικής πολιτικής πρέπει να περπατήσουν σε τεντωμένο σκοινί. Η νομισματική πολιτική πρέπει να παραμείνει περιοριστική, αλλά οποιεσδήποτε αποφάσεις πρέπει να ρυθμίζονται προσεκτικά. Η διασφάλιση της βιωσιμότητας των δημόσιων οικονομικών έχει επίσης δυσκολέψει. Σχεδόν όλες οι χώρες έχουν υψηλότερα δημοσιονομικά ελλείμματα και επίπεδα χρέους από ό,τι πριν από την πανδημία, το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους είναι υψηλότερο και πολλές αντιμετωπίζουν αυξανόμενες μελλοντικές πιέσεις δαπανών. Απαιτούνται προσεκτικές επιλογές για τη διατήρηση των σπάνιων δημοσιονομικών πόρων για μελλοντικές προτεραιότητες πολιτικής, ιδίως για επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια και ενεργειακές υποδομές.
Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία και ποιες οι προτάσεις σας για την αντιμετώπιση των προβλημάτων;
Η παγκόσμια ανάπτυξη ανακάμπτει ακόμη και αν η ανάκαμψη παραμένει εύθραυστη. Απαιτούνται έξυπνες δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές για να διασφαλιστεί η ανάκαμψη και να μετριαστούν οι κίνδυνοι. Ωστόσο, αντιμετωπίζουμε μια χαμηλής τάσης ανάκαμψη και οι μελλοντικές προκλήσεις εντείνονται. Η γήρανση θα ενταθεί και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ανταποκριθούν στην κλιματική μετάβαση ενισχύοντας σημαντικά τις επενδύσεις σε πράσινες τεχνολογίες και καινοτομία. Για να αναζωογονηθεί η τάση ανάπτυξης, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επιταχύνουν τις μεταρρυθμίσεις για να τονώσουν τον ανταγωνισμό και την παραγωγικότητα, να ενισχύσουν τις επενδύσεις και τη συμμετοχή του εργατικού δυναμικού. Είναι κρίσιμο, σε έναν διασυνδεδεμένο κόσμο, να ξεπεράσουν οι χώρες τις γεωπολιτικές τριβές και να εργαστούν από κοινού σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένων του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής, των ανοιχτών αγορών και του εμπορίου, της οικονομικής, επισιτιστικής και ενεργειακής ασφάλειας και της επίλυσης του πιεστικού ζητήματος της επιβάρυνσης του χρέους σε οικονομίες χαμηλού εισοδήματος.
Πώς αξιολογείτε την ελληνική οικονομία και ποιες ευπάθειες θεωρείτε πιο
κρίσιμες;
Η ελληνική οικονομία συνέχισε να αναπτύσσεται δυναμικά, παρά τους αντίθετους ανέμους. Η ανάκαμψη από την κρίση του Covid-19 ήταν ισχυρή και αντιμετωπίστηκε καλά η άνοδος των τιμών ενέργειας. Η ανάπτυξη θα παραμείνει ισχυρή, με το πραγματικό ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 2,2% το 2023 και 1,9% το 2024. Υπάρχουν προκλήσεις για την Ελλάδα για να διατηρήσει αυτή τη δυναμική. Βραχυπρόθεσμα, η δημοσιονομική πολιτική μπορεί να βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει στον στόχο. Η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων, όπως ορίζονται στα μεσοπρόθεσμα δημοσιονομικά σχέδια, θα συμβάλει στη μείωση ορισμένων από τις πιέσεις της παραγωγικής ικανότητας. Θα στηρίξει επίσης την Ελλάδα στην επίτευξη επενδυτικής βαθμίδας, η οποία θα διευρύνει την πρόσβαση και θα μειώσει το κόστος για τη χρηματοδότηση νέων επενδύσεων που χρειάζονται δημόσιος και ιδιωτικός τομέας. Για να διατηρηθεί η ανάπτυξη μακροπρόθεσμα είναι βασικό η Ελλάδα να συνεχίσει να βελτιώνει το επενδυτικό κλίμα, τον τρόπο λειτουργίας του κράτους και να σημειώσει καλύτερη πρόοδο στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων των ενηλίκων. Η πλήρης εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα είναι ένα ουσιαστικό επίτευγμα, αλλά οι μεταρρυθμιστικές ανάγκες θα παραμείνουν μεγάλες. Το δημόσιο χρέος ήταν 171% του ΑΕΠ στο τέλος του 2022. Το μεγαλύτερο μέρος είναι μακροπρόθεσμο, με χαμηλά, σταθερά επιτόκια προς επίσημους πιστωτές, αλλά οι οφειλόμενες αποπληρωμές θα αρχίσουν να αυξάνονται από τα τέλη της δεκαετίας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη διατήρησης δημοσιονομικής πειθαρχίας και διεύρυνσης της παραγωγικής ικανότητας της οικονομίας.
Ποιες πρέπει να είναι οι προτεραιότητες και ποιες μεταρρυθμίσεις χρειάζονται;
Πρώτον, να αποκατασταθεί πλήρως η υγεία σε όλο το τραπεζικό σύστημα και να καθαριστεί η κληρονομιά των επισφαλών δανείων. Εχει σημειωθεί μεγάλη πρόοδος, αλλά υπάρχουν ακόμη θύλακοι επισφαλών δανείων. Η ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης των τραπεζών μπορεί να τις βοηθήσει να αυξήσουν βιώσιμα τον δανεισμό και να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητά τους. Αυτό θα βοηθήσει επίσης την Ελλάδα να επιτύχει επενδυτική βαθμίδα, ξεμπλοκάροντας μεγαλύτερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση χαμηλότερου κόστους σε ολόκληρη την οικονομία. Δεύτερον, να αυξηθούν οι δεξιότητες των εργαζομένων και ιδιαίτερα να βοηθηθούν οι νεότεροι να εισέλθουν στην απασχόληση. Σε αυτό μπορεί να βοηθήσει η ενθάρρυνση για πιο ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας και η ενίσχυση των κινήτρων για τους εργοδότες να προσλαμβάνουν νέους με περιορισμένη εμπειρία. Τρίτον, να συνεχιστεί η πρόοδος προς μια οικονομία μηδενικών εκπομπών αερίων. Η διασφάλιση μιας σταθερής τιμής για τις εκπομπές θα βοηθήσει. Θα χρειαστούν ουσιαστικές επενδύσεις για τη βελτίωση του συστήματος μεταφορών, την ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων στις οδικές μεταφορές και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Η μετάβαση των εργαζομένων στις νέες ευκαιρίες της πράσινης και πιο ψηφιακής οικονομίας θα απαιτήσει ουσιαστική ώθηση στις ενεργητικές πολιτικές αγοράς εργασίας και κατάρτισης.

