Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Το μήνυμα της κάλπης δεν είναι πάντα εύκολα αποκωδικοποιήσιμο και υπάρχουν συχνά λιγότερο ορατά μηνύματα που εκπέμπει το εκλογικό σώμα. Το να διαβάσουν σωστά τα κομματικά επιτελεία το εκλογικό αποτέλεσμα της 21ης Μαΐου είναι ένα ζήτημα κομβικό που θα επηρεάσει τον τρόπο που θα τοποθετηθούν ενώπιον των ψηφοφόρων ενόψει της αναμέτρησης της 25ης Ιουνίου.
Στις εκλογές της 21ης Μαΐου υπήρξαν ξεκάθαροι νικητές (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ) και ένας μεγάλος ηττημένος (ΣΥΡΙΖΑ), κάτι που δεν προκύπτει μόνο αριθμητικά αλλά συνάγεται και με κριτήρια ποιοτικά που έχουν να κάνουν με τη θέση των κομμάτων στο πλαίσιο του κομματικού ανταγωνισμού, καθώς και την τοποθέτησή τους στο σύστημα του δικομματισμού και της διακυβέρνησης. Ωστόσο, τόσο το υψηλό ποσοστό των κομμάτων τα οποία έμειναν κάτω από το εκλογικό σκαλοπάτι του 3% αλλά και το οριακό αποτέλεσμα για δύο από αυτά (ΝΙΚΗ, Πλεύση Ελευθερίας) που υπολείπονταν ελάχιστα από το όριο εισόδου στη Βουλή, όσο και ο μεγάλος αριθμός εκλογέων που απείχε, δημιουργούν - δυνητικά τουλάχιστον - συνθήκες τέτοιες ώστε η κάλπη του Ιουνίου να μην αποτελεί αντιγραφή εκείνης που προηγήθηκε τον Μάιο.
Κάτι τέτοιο εξάλλου δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ, καθώς ένα εκλογικό αποτέλεσμα δημιουργεί από μόνο του μια νέα συνθήκη που επηρεάζει την έκφραση γνώμης μιας επόμενης αναμέτρησης, πολλώ μάλλον όταν αυτή έχει χαρακτηριστικά επαναληπτικής εκλογής καθώς γίνεται σε μικρή χρονική απόσταση από μια προηγηθείσα. Προπάντων σε τέτοιου είδους εκλογικές αναμετρήσεις, οι δυνητικοί ψηφοφόροι με χαμηλή εμπλοκή στην προεκλογική εκστρατεία είναι πιθανόν να προσελκυστούν από το κόμμα που έχει καταγάγει μια ξεκάθαρη νίκη (bandwagon effect), ενώ για άλλους δυνητικούς εκλογείς η πιθανότητα να ελκύονται από τον ηττημένο ή από ένα αουτσάιντερ (underdog effect) αποτελεί κάτι που δεν μπορεί να αποκλειστεί. Μέσα σε ένα εκλογικό σώμα υπάρχουν πάντα διαφορετικοί προσανατολισμοί και συνεπώς οι δύο αντίθετες αυτές τάσεις, να θέλει δηλαδή κανείς να οδηγηθεί προς τα εκεί που πάνε οι περισσότεροι ή προς τα εκεί που βρίσκονται οι λιγότεροι, συνυπάρχουν και θα πρέπει αμφότερες να λαμβάνονται υπόψη από τα κομματικά επιτελεία στο πλαίσιο του προεκλογικού κομματικού μάρκετινγκ.
Στις βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου και οι δύο αυτές τάσεις θα ασκήσουν - σε κάποιο βαθμό, άγνωστο στην παρούσα φάση - επίδραση σε τμήματα του εκλογικού σώματος, εκείνα προπάντων που δεν έχουν ακόμα οριστικοποιήσει την εκλογική τους επιλογή. Μάλιστα, αν λάβουμε υπόψη πόσοι ψηφοφόροι αποφάσισαν την τελευταία στιγμή, σχεδόν μπροστά στο παραβάν, αντιλαμβανόμαστε ότι το τμήμα αυτό του εκλογικού σώματος δεν είναι αμελητέο. Αν κάτι με βάση τη βιβλιογραφία (Lammers κ.ά. 2022) μπορούμε να σημειώσουμε είναι ότι όσο περισσότερο εστιασμένος σε ζητήματα προγραμματικών θέσεων και προτεινόμενων πολιτικών γίνεται ο προεκλογικός αγώνας, τόσο περιορίζεται η επιδραστικότητα της τάσης «πάω με τον νικητή», ενώ όσο περισσότερο εμφανές γίνεται ότι μια προηγηθείσα εκλογική ήττα υπήρξε το αποτέλεσμα λαθών εκ μέρους του ηττημένου και όχι μια αυθαίρετη ή άδικη απόφαση του εκλογικού σώματος, τόσο περιορίζεται η τάση «πάω με τον ουραγό».
Η κάλπη της 25ης Ιουνίου δεν αναμένεται να μας εκπλήξει, αλλά σίγουρα δεν θα είναι και μια αδιάφορη ή βαρετή εκλογική αναμέτρηση.
Η Βασιλική Γεωργιάδου είναι καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, διευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ)
