Τι σκοπούς είχαν οι Κινέζοι;

Τώρα που το κινεζικό μπαλόνι καταρρίφθηκε από αμερικανικό μαχητικό, το ερώτημα είναι: σε τι αποσκοπούσαν οι Κινέζοι; Αν ήταν πράγματι ένα κατασκοπευτικό μπαλόνι, όλο αυτό το επεισόδιο εγείρει πολλά ερωτήματα για τη διαδικασία λήψης αποφάσεων στο Πεκίνο. Εύκολα θα μπορούσαν να είχαν προβλέψει ότι το μπαλόνι θα εντοπιζόταν, θα παρακολουθούνταν και πιθανόν θα καταρριπτόταν, και όλα αυτά συνέβησαν παραμονές προγραμματισμένης επίσκεψης του αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν, στο Πεκίνο.

Ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ είχε καλωσορίσει την επίσκεψη και σκόπευε να συναντηθεί με τον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας. Οι συζητήσεις επρόκειτο να επικεντρωθούν σε μία σειρά σοβαρών δυνητικών σημείων ανάφλεξης ανάμεσα στις δύο υπερδυνάμεις, με το σημαντικότερο να είναι το μέλλον της Ταϊβάν.

Είτε αυτή ήταν μια περίπτωση «μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου», ή ήταν ενδεχομένως μία εσκεμμένη προσπάθεια υπονόμευσης οποιασδήποτε άμβλυνσης της έντασης θα μπορούσε να είχε επιτύχει το ταξίδι του Μπλίνκεν.

Ενα άλλο ερώτημα είναι τεχνικής φύσης. Γιατί να στείλεις ένα μπαλόνι να κατασκοπεύσει για χάρη σου σε μία εποχή δορυφόρων; Τα μπαλόνια είναι φτηνότερα και μπορούν να φτάσουν πιο κοντά στους στόχους της παρακολούθησης. Είναι όμως ασαφές το τι θα μπορούσε να δει ένα μπαλόνι στα σιλό πυρηνικών πυραύλων της Μοντάνα που να μην ήταν ήδη γνωστό στους Κινέζους.

Το Πεντάγωνο δεν φάνηκε να ανησυχεί ιδιαίτερα, και υποστηρίζει ότι κατάφερε να μπλοκάρει τουλάχιστον μέρος της συλλογής πληροφοριών του, ενώ αντέστρεψε την κατάσταση μελετώντας το μπαλόνι και το ωφέλιμο φορτίο του.

Ισως η πρόθεση να ήταν να εξακριβωθεί η στρατιωτική απάντηση, να δουν οι Κινέζοι πόσο σύντομα θα γινόταν αντιληπτό το μπαλόνι και πόσο γρήγορα θα απογειώνονταν μαχητικά αεροσκάφη.

Ενδιαφέρουσα για το Πεκίνο μπορεί να είναι και η πολιτική αντίδραση. Σύμφωνα με αξιωματούχους του Πενταγώνου, η Κίνα έστειλε τρία μπαλόνια πάνω από την αμερικανική επικράτεια στη διάρκεια της προεδρίας Τραμπ, χωρίς να υπάρξει στρατιωτική απάντηση, αν και αυτά δεν φαίνεται να παρέμειναν τόσο πολύ στον αμερικανικό εναέριο χώρο. Το Πεκίνο πιθανώς να δοκίμαζε το σθένος του Μπάιντεν.

Τα μπαλόνια είναι σίγουρα καλύτερα από τους δορυφόρους στο να ταράζουν τη χώρα-στόχο, και το συγκεκριμένο προκάλεσε μία μικρή πολιτική καταιγίδα στις ΗΠΑ, με τους Ρεπουμπλικανούς να αξιώνουν την άμεση κατάρριψή του, πάνω από χερσαίο έδαφος, παρά τον κίνδυνο θανάτων και καταστροφών από τα συντρίμμια.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν θα πρέπει τώρα να δοκιμάσει την αντίδραση του Πεκίνου σε μια προσπάθεια να μετρήσει τις προθέσεις πίσω από την υπερπτήση. Σύντομα θα είναι σε θέση να προσεγγίσει την κινεζική κυβέρνηση έχοντας στην κατοχή της το ωφέλιμο φορτίο του μπαλονιού και μία κατανόηση της τεχνολογίας του.

Το Πεκίνο μπορεί να αξιώσει την άμεση επιστροφή των συντριμμιών χωρίς να προηγηθεί αμερικανικός εξονυχιστικός έλεγχος, όπως είχε επιχειρήσει ανεπιτυχώς η Ουάσιγκτον όταν ένα κατασκοπευτικό αεροσκάφος της έκανε αναγκαστική προσγείωση στη Νήσο Χαϊνάν της Κίνας, τον Απρίλιο του 2001, προκαλώντας διπλωματική κρίση μέχρι που το πλήρωμα, και αργότερα το διαλυμένο αεροσκάφος, επιστράφηκαν.

Η πολεμική αεροπορία των ΗΠΑ φρόντισε να καταρρίψει το μπαλόνι πάνω από αμερικανικά χωρικά ύδατα, έχοντας κατά νου τις πιθανές νομικές διαμάχες. Αυτό όμως δεν αναμένεται να αποτρέψει τις κινεζικές αξιώσεις.

Ορισμένοι αμερικανοί αναλυτές επιχειρηματολόγησαν ότι ο Μπλίνκεν θα έπρεπε να είχε ταξιδέψει ούτως ή άλλως στο Πεκίνο, προκειμένου να χρησιμοποιήσει την κατάρριψη του μπαλονιού ως παράδειγμα της αμερικανικής αποφασιστικότητας. Αλλοι είπαν πως δικαίως ανέβαλε την επίσκεψή του, καθώς ο θόρυβος θα είχε επισκιάσει κάθε τι άλλο στην πολύ γεμάτη και κατεπείγουσα διμερή ατζέντα.

Το πόσος χρόνος θα χρειαστεί ώστε να ξαναβρούν τον δρόμο τους αυτές οι συζητήσεις θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τα κίνητρα που ώθησαν το Πεκίνο να στείλει, εξαρχής, το μπαλόνι.