Το ταξίδι στον αρχαίο κόσμο

Σύμφωνα με τον Πλίνιο τον Νεότερο (61-113 μ.Χ.), κάνουμε ταξίδια και διασχίζουμε τις θάλασσες, παρά τους κινδύνους, αναζητώντας αυτά που απαξιούμε να κοιτάξουμε όταν είναι μπροστά στα μάτια μας (2.17 και 5.6). Το ίδιο ακριβώς ισχύει και σήμερα, οι κάτοικοι του δυτικού κόσμου, μέσης γενικώς ηλικίας, συμπεριλαμβανομένων φυσικά των Νεοελλήνων, ταξιδεύουν σε εξωτικές κατά κανόνα χώρες, αγνοώντας ή αρνούμενοι να κοιτάξουν όσα αξιοθαύμαστα βρίσκονται δίπλα στον τόπο κατοικίας τους. Και ο αρχαίος περιηγητής λαχταρούσε, κατά κανόνα, καθετί εξωτικό και μακρινό και πήγαινε να το βρει στην αρχαία Ελλάδα, τη Μικρά Ασία και την Αίγυπτο. Είναι οπωσδήποτε γεγονός ότι τα ταξίδια εξερευνούν τον νου και την καρδιά, δίνουν τροφή στο μυαλό και εξάπτουν τη φαντασία. Ολα περιλαμβάνουν γενικώς ιερούς χώρους, εστίες καλλιτεχνικής μεγαλοσύνης, εντυπωσιακά ερείπια αρχαίων πολιτισμών, φυσικούς «παραδείσους» με ονειρεμένες παραλίες. Το προσκύνημα στους Αγίους Τόπους ήταν αναγκαιότητα για τον πιστό του δυτικού κόσμου από τον τέταρτο κιόλας αιώνα μετά Χριστόν. Ενα «επικό» ταξίδι από την Ευρώπη στην καρδιά της Ασίας, για παράδειγμα, ιχνηλατεί την κατάκτηση του τότε γνωστού κόσμου από τον Μέγα Αλέξανδρο. Οσοι πιστεύουν πως τα σημαντικότερα ταξίδια δεν έχουν να κάνουν μόνο με τον χώρο αλλά και με τον χρόνο και το πνεύμα επισκέπτονται τόπους που κατακλύζονται από αρχαίες μνήμες. Η Αθήνα περιλαμβανόταν οπωσδήποτε στα φημισμένα αξιοθέατα του αρχαίου κόσμου, όπως οι Δελφοί, το μαντείο του Τροφώνιου στη Λιβαδειά, ο Εύριπος, η Αυλίδα, η Κόρινθος, η Σικυώνα, το Αργος, η Επίδαυρος, η Σπάρτη και βέβαια η Ολυμπία με τον περίφημο Δία του Φειδία που δέσποζε στον κατάλογο με τα επτά θαύματα του κόσμου, τον οποίο είχε συντάξει τον 3ο αι. π.Χ. κάποιος Αλεξανδρινός. Στο «παραδοσιακό» και παγιωμένο αυτό πλαίσιο επίσκεψης σημαντικών μνημείων του πολιτισμού, της λατρείας και της φύσης εντάσσονται και τα ενδιαφέροντα του περιηγητή Παυσανία. Η διάκριση Ιστορίας και Μυθολογίας δεν είναι τόσο ευκρινής, «σκοπός της μυθολογίας είναι να εγγυάται ότι το μέλλον θα μείνει πιστό στο παρόν και στο παρελθόν. Ενα ταξίδι εγγράφεται ταυτόχρονα μέσα στον χώρο, μέσα στον χρόνο και μέσα στην κοινωνική ιεραρχία» (Levi Strausse, 1973).