Ο Ανταμ Ζαγκαγιέφσκι ήταν ένας σπουδαίος ποιητής από την Πολωνία που πέθανε από κορωνοϊό ανήμερα την Ημέρα της Ποίησης. Γιατί τον αναφέρω; Επειδή είναι από εκείνες τις πνευματικές μορφές που δεν εκχώρησε το δικαίωμά του να παρεμβαίνει, ελεύθερα και στοχαστικά, στα κοινωνικά δρώμενα – κάτι που δεν είναι πια τόσο σύνηθες. Ανήκε βεβαίως στη σπουδαία παράδοση των Πολωνών που πάλεψαν εναντίον του κομμουνισμού, χωρίς να πάψουν στιγμή να σκέπτονται σαν αριστεροί φιλελεύθεροι. Στην παράδοση του σπουδαίου διανοητή Λέζεκ Κολακόφσκι, μαζί με ποιητές όπως ο Τσέσλαβ Μίλος και διανοούμενους όπως o (και φοβερός δημοσιογράφος) Ανταμ Μίχνικ.
Αυτή η παράδοση, νομίζω, τον προίκισε με μια διόλου εξιδανικευτική εμβάθυνση στο ποιητικό φαινόμενο. Τις απόψεις του για την ποίηση τις οφείλουμε στην υπέροχη μεταφράστρια από τα πολωνικά Μπεάτα Ζουλκιέβιτς (ετοιμάζει, μαθαίνω, μια ανθολογία ποιημάτων της νομπελίστριας Βισουάβα Σιμπόρσκα), που του πήρε μια υπέροχη συνέντευξη το 2014 («The Books’ Journal», τχ. 41). Παραθέτω:
«Ουσία της ποίησης είναι η εξύψωση. Συστατικό της ίδιας ουσίας, όμως, είναι η συγκίνηση ή ακόμα και κάποια υπερβολή. Επίσης, απαραίτητα ποιητικά υλικά είναι η ειρωνεία και το χιούμορ, συστατικά που βοηθούν να μην παίρνουμε τον εαυτό μας πολύ στα σοβαρά. […] Ο Λέζεκ Κολακόφσκι […] στρέφεται κατά του ιεροκήρυκα και συνηγορεί υπέρ του γελωτοποιού».
