Παράγωγα και στους υδάτινους πόρους

Στο χρηματιστήριο εμπορευμάτων του Σικάγου, ξεκίνησε στις αρχές Δεκεμβρίου η διαπραγμάτευση Συμβολαίων Μελλοντικής Εκπλήρωσης (εφεξής ΣΜΕ), δηλαδή παραγώγου προϊόντος (futures) με αντικείμενο τις μεταβολές στην τιμή του νερού. Μια διαδικασία για την οποία είναι σκόπιμο να υπάρξει ένας σχολιασμός, αφού θα απαιτηθεί εύλογος χρόνος διενέργειας συναλλαγών για να αξιολογηθεί σύμφωνα με τα πραγματικά δεδομένα. Τα παράγωγα λοιπόν στα αγροτικά προϊόντα τα αναφέρει για πρώτη φορά ο Αριστοτέλης στα «Πολιτικά» του όταν μνημονεύει ότι ο Θαλής ο Μιλήσιος αποφάσισε την αγορά του δικαιώματος χρήσης των ελαιοτριβείων προβλέποντας την αυξημένη σοδειά του επομένου έτους. Εβλεπε δηλαδή τη διαγραφόμενη μελλοντικά θετική προοπτική για το λάδι και ήθελε να επωφεληθεί. Σήμερα θα έπαιρνε ένα call-option (δικαίωμα προαίρεσης για αγορές στη σημερινή τιμή) για να πουλήσει μελλοντικά σε ψηλότερη τιμή. Στον αντίποδα, η πρόβλεψη ότι οι κακές καιρικές συνθήκες θα καταστρέψουν ενδεχομένως την παραγωγή οδηγεί τον ενδιαφερόμενο αγρότη να αγοράσει ένα put-option (δικαίωμα προαίρεσης για πωλήσεις στη σημερινή τιμή) για να προστατεύσει το εισόδημά του (διαδικασία αντιστάθμισης κινδύνου – hedging). Η οργανωμένη αγορά παραγώγων προϊόντων έγινε στο Αμστερνταμ το 1688 και συνδέθηκε με την τουλιπομανία της εποχής, την πρώτη «φούσκα» που καταγράφηκε ιστορικά.