Η σχέση της Τουρκίας με τη Δύση βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Οι επιλογές του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν το τελευταίο διάστημα μπορεί να απευθύνονται στο εσωτερικό της χώρας του, όμως στην πραγματικότητα έχουν διεθνή απήχηση: όσο το κοσμικό κράτος απομακρύνεται και η ένταση με τους γείτονές της αυξάνεται, τόσο η Τουρκία απομακρύνεται από την Ευρώπη.

Μέχρι τώρα, η Ευρωπαϊκή Ενωση αντιμετωπίζει την κατάσταση με σχετική επιείκεια, σε μια προσπάθεια να βρει τις σωστές ισορροπίες. Ακόμα και χθες, μετά και την απόφαση για την Αγία Σοφία, το Συμβούλιο Εξωτερικών περιορίστηκε σε μάλλον γενικόλογες φραστικές καταδίκες. Η συζήτηση για τις κυρώσεις, με αφορμή τη συνέχιση των γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ και τις απειλές εναντίον της Ελλάδας, μετατέθηκε επί της ουσίας για την επόμενη φορά, με προειδοποιήσεις σε «τεχνικό επίπεδο». Ομως, κάποια στιγμή, αναπόφευκτα θα έρθει η ώρα των πολιτικών αποφάσεων. Είναι αναγκαίο η Ευρώπη να ορθώσει ασπίδα απέναντι στην Τουρκία, χωρίς αστερίσκους και επιφυλάξεις. Να στείλει ηχηρό μήνυμα στον Ερντογάν, ο οποίος με τη στάση και τις τελευταίες αποφάσεις του ρισκάρει την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή.

Η έκκληση του Ζοζέπ Μπορέλ προς την Αγκυρα για σεβασμό του διεθνούς δικαίου και η συναινετική διάθεση που υπάρχει στις Βρυξέλλες είναι σημαντική και απαραίτητη για τους πολλούς που πιστεύουν ακόμη στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Αυτή τη στιγμή, όμως, δεν δίνει από μόνη της ξεκάθαρο στίγμα. Για να πέσουν οι τόνοι, δεν απαιτείται μόνο η διάθεση της μιας πλευράς: το τελευταίο διάστημα, η Τουρκία δεν τηρεί ούτε το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη και επιστρατεύει ακόμα και ακραίες κινήσεις, όπως η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Μια συζήτηση επί ίσοις όροις, όμως, με δύο δυνατούς παίκτες στο ίδιο τραπέζι, προϋποθέτει πως ο ένας γνωρίζει τα όρια του άλλου. Και ο Ερντογάν το τελευταίο διάστημα μοιάζει να δοκιμάζει ποια ευρωπαϊκά όρια μπορεί να υπερβεί.