Κινηματογραφικές «γωνίες»

Οταν ανακοινώθηκε ότι ο Κώστας Γαβράς θα μεταφέρει στον κινηματογράφο το βιβλίο του Βαρουφάκη «Ανίκητοι ηττημένοι» που αναφέρεται στις άγριες μέρες του πρώτου εξαμήνου του ’15, οι αρνητικές αντιδράσεις ανέβασαν ντεσιμπέλ. Ο διεθνής σκηνοθέτης μπήκε, για πρώτη φορά, στο στόχαστρο όχι για το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα της δουλειάς του (δεν είχαν αρχίσει καλά καλά τα γυρίσματα) ούτε καν για τις προθέσεις του αλλά για την επιλογή του. Οσο και αν ήταν αναμενόμενο αφού πληρώνουμε ακόμη τις ναρκισσιστικές ακροβασίες του τέως υπουργού Οικονομικών, είναι λάθος όσον αφορά τη γωνία θεώρησης της Τέχνης. Στη λογοτεχνία, στο θέατρο, στον κινηματογράφο δεν υπάρχουν μονοδιάστατοι χαρακτήρες. Μόνο καλοί ή μόνο κακοί. Οι «γραμμικοί» ρόλοι είναι, κατά κανόνα, αδιάφοροι διότι είναι απολύτως προβλέψιμοι. Το ενδιαφέρον κρύβεται στις ρωγμές μέσα από τις οποίες μπορείς να διακρίνει ή να μαντέψει ο θεατής και ο αναγνώστης την ευαισθησία του σκληρού και τη σκληρότητα του ευαίσθητου. Και ο Γαβράς κάνει Τέχνη, όχι ρεπορτάζ. Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι υιοθετεί την «πλευρά Βαρουφάκη», την υιοθετεί ως καλλιτέχνης, όχι ως πολιτικός αναλυτής. Κάτι ανάλογο άλλωστε θυμίζω ότι είχε συμβεί και με τον Χιρσμπίγκελ που είχε κατηγορηθεί ότι με την αριστουργηματική ταινία «Η Πτώση» που αναφερόταν στις τελευταίες μέρες του Τρίτου Ράιχ «εξανθρώπιζε» τον Χίτλερ. Η Τέχνη μακάρι να μπορούσε αλλά δεν μπορεί ούτε να φτιάξει ούτε να χαλάσει ούτε να αλλάξει την πραγματικότητα. Μόνο να την ερμηνεύσει κι αυτό σε ένα εντελώς δικό της τέμπο. Δεν ξέρω πόσο «φιλικό» είναι, τελικά, προς τον Βαρουφάκη το «Ενήλικοι στην αίθουσα». Αυτό που ξέρω, αφού παρακολούθησα κάποια γυρίσματα στο εξωτερικό, είναι ότι πρόκειται για μια εντυπωσιακή παραγωγή (και ότι ο Χρήστος Λούλης και ο Δημήτρης Τάρλοου αποδίδουν εξαιρετικά, ακόμη και με το body language, τον Βαρουφάκη και τον Τσακαλώτο). Και ξέρω επίσης ότι ο Κώστας Γαβράς έχει μια πολύ ρομαντική σχέση με την Ελλάδα που άφησε πίσω στα μέσα της δεκαετίας του 1950 – το μέιλ του είναι ο γενέθλιος τόπος του και η χρονιά της γέννησής του.