Πριν από δέκα χρόνια, τέτοια εποχή, οι τουρκοϊσραηλινές σχέσεις υπέστησαν σοβαρή κρίση. Η απόφαση του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου να βομβαρδίσει τη Γάζα προκάλεσε την οργή του τότε ομολόγου του της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν. Το 2008 ο Ερντογάν ήταν αποδεκτός στη Δύση και από κοινού καμάρωναν για το υποτιθέμενο δημοκρατικό μοντέλο της χώρας. Η Τουρκία επένδυε, ακολούθως, στη λογική των μηδενικών προβλημάτων με γειτονική κράτη και επιθυμούσε να αναλάβει μεσολαβητικό ρόλο ακόμα και για το Μεσανατολικό. Το Ισραήλ της χάλασε, όμως, αιφνιδίως το φιλόδοξο αυτό σχέδιο.

Η ρήξη στις τουρκοϊσραηλινές σχέσεις, που παγιώθηκε με την πάροδο των ετών, άλλαξε το τοπίο στην Ανατολική Μεσόγειο. Αποτέλεσε ταυτόχρονα ευκαιρία για δημιουργία νέων συμμαχιών. Ισως η πιο σημαντική σφυρηλατείται αργά αλλά σταθερά από την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Κύπρο. Το τέλος του 2018 βρίσκει τις τρεις χώρες να πραγματοποιούν την πέμπτη – τη δεύτερη μόνο για φέτος – τριμερή τους σύνοδο στην πόλη Μπερ Σεβά. Την ίδια στιγμή, ο Ερντογάν, πρόεδρος πλέον της Τουρκίας, βρίσκεται σε αναζήτηση ξεκάθαρου προσανατολισμού, ιδίως μετά την οικονομική κρίση του καλοκαιριού.

Η τριμερής συνάντηση Ελλάδας – Ισραήλ – Κύπρου πραγματοποιείται πλέον με επίσημη υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών. Η έναρξη του ελληνοαμερικανικού στρατηγικού διαλόγου συνιστά σημαντική εξέλιξη. Τα πρώτα μηνύματα που στέλνει η Ουάσιγκτον στην Αγκυρα – όσον αφορά τις γεωτρήσεις στην ΑΟΖ της Κύπρου – είναι ενθαρρυντικά. Θα φανεί, ωστόσο, στην πράξη αν ο αμερικανικός παράγων αποδειχθεί καταλυτικός για τις έρευνες σε οικόπεδα όπου δεν δραστηριοποιούνται αμερικανικές εταιρείες.

Πέρα από τη γεωπολιτική και την ενέργεια, το οικονομικό ενδιαφέρον είναι ζωηρό. Ελλάδα και Κύπρος ενδιαφέρονται για την τεχνογνωσία του Ισραήλ σε θέματα κυβερνοασφάλειας. Η Μπερ Σεβά, μάλιστα, φημίζεται για τα σχετικά τεχνολογικά της επιτεύγματα. Από εκεί και πέρα, ισραηλινές εταιρείες διερευνούν τη δυνατότητα επενδύσεων στην Ελλάδα, κυρίως στους τομείς της ανάπτυξης ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων, ακίνητης περιουσίας και εταιρειών τροφίμων. Ο συνεχιζόμενος – θεσμοθετημένος πλέον – διάλογος ενισχύει τις προοπτικές στενότερης συνεργασίας.

Ο δρ Γιώργος Ν. Τζογόπουλος είναι επιστημονικός συνεργάτης στο Begin Sadat Centre for Strategic Studies (Ισραήλ) και διδάσκων Διεθνών Σχέσεων στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης