Μέσα στο χάος και στην αβεβαιότητα που υπάρχει για το Brexit, η χθεσινή νίκη της Τερίζα Μέι, δηλαδή το γεγονός ότι κέρδισε την ψηφοφορία που έγινε στη Βουλή για την παραμονή της στην εξουσία με 200 ψήφους υπέρ, ήταν πύρρειος. Με 48 αντάρτες – βουλευτές του κόμματός της να υποβάλλουν πρόταση δυσπιστίας εις βάρος της, έπειτα από τα μπρος – πίσω στη συμφωνία για την έξοδο της χώρας από την ΕΕ, και με τους 117 βουλευτές που τελικά ψήφισαν εναντίον της, η υπόσχεση που έδωσε προκειμένου να πείσει τους υπόλοιπους Τόρις να τη στηρίξουν ήταν ότι… θα φύγει. Στη συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής ομάδας των Συντηρητικών, λίγο πριν από την ψηφοφορία στη Βουλή, η Τερίζα Μέι ανακοίνωσε ότι δεν θα ηγηθεί του κόμματος στις επόμενες εκλογές, που είναι προγραμματισμένες για το 2022. Αλλωστε ο μακροχρόνιος διχασμός για την Ευρώπη μέσα στο κόμμα των Τόρις έχει συμβάλει στην πτώση και των τριών προηγούμενων Συντηρητικών πρωθυπουργών: του Ντέιβιντ Κάμερον, του Τζον Μέιτζορ και της Μάργκαρετ Θάτσερ.

Λιγότερο από τέσσερις μήνες μέχρι τις 29 Μαρτίου, οπότε και το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει από την ΕΕ, η βρετανική πολιτική ζωή δείχνει απολύτως αποδιοργανωμένη. Η Μέι, η 62χρονη κόρη του εφημέριου που ψήφισε υπέρ της παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ στο δημοψήφισμα του 2016, προειδοποίησε τους εσωκομματικούς της αντιπάλους ότι εάν την έριχναν, το Brexit ή θα καθυστερούσε ή θα σταματούσε. «Μια αλλαγή στην ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος τώρα θα έθετε σε κίνδυνο το μέλλον όλης της χώρας και θα δημιουργούσε αβεβαιότητα στη χειρότερη στιγμή».

Οχι βέβαια ότι δεν υπάρχει αβεβαιότητα και τώρα. Οι εσωκομματικοί αντάρτες που προκάλεσαν την πρόταση δυσπιστίας τάσσονται εναντίον της συμφωνίας στην οποία κατέληξε η κυβέρνηση της Μέι με τις Βρυξέλλες για την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ, ιδιαίτερα για το θέμα της παραμονής της Βόρειας Ιρλανδίας στην τελωνειακή ένωση έως ότου συναφθεί εμπορική συμφωνία μεταξύ Βρετανίας και ΕΕ. Αυτός ήταν ο λόγος άλλωστε για τον οποίο η πρωθυπουργός ανέβαλε την προγραμματισμένη για προχθές ψηφοφορία για τη συμφωνία αυτή στο Κοινοβούλιο και είχε συνομιλίες με ηγέτες ευρωπαϊκών χωρών, ώστε στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ που ξεκινά σήμερα να λάβει διαβεβαιώσεις ότι το θέμα της Βόρειας Ιρλανδίας, το λεγόμενο backstop, δεν θα διαρκέσει επ’ αόριστον. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είπαν πως ετοιμάζονται οι γραπτές διαβεβαιώσεις, που όμως δεν πρόκειται να έρθουν σε αντίφαση με τη συμφωνία. Υπάρχουν ωστόσο ερωτηματικά για το εάν ένα τέτοιο έγγραφο είναι νομικά δεσμευτικό για τα σύνορα της Βόρειας Ιρλανδίας με την Ιρλανδία. «Υπάρχει προθυμία να της προσφέρουμε κάτι. Ομως δεν έχει νομική ισχύ και δεν θα περιορίζει ουσιαστικά τη διάρκεια του backstop» δήλωσε ευρωπαίος αξιωματούχος.

Πάντως η ΕΕ εξετάζει ήδη εναλλακτικά σχέδια, για την περίπτωση δηλαδή που δεν επικυρωθεί η συμφωνία από το βρετανικό Κοινοβούλιο. Η Μέι θα μιλήσει προς τους 27 ηγέτες των χωρών της ΕΕ σήμερα το απόγευμα και κατόπιν θα απαντήσει στις ερωτήσεις τους, που προβλέπεται ότι θα είναι πολλές. Αυτό αποκαλύπτει και τον μεγάλο βαθμό ανησυχίας που επικρατεί για το Brexit, καθώς σπάει τον κανόνα που θέλει να μη γίνεται καμία διαπραγμάτευση σε ανώτατο επίπεδο. Αργότερα – αφότου αποχωρήσει από την αίθουσα η Μέι – οι 27 θα καταλήξουν σε ένα σύντομο κείμενο για το Brexit.

Ακόμα ωστόσο και εάν όλα λυθούν στις Βρυξέλλες, τίποτα δεν εξασφαλίζει την έγκριση της συμφωνίας Λονδίνου – Βρυξελλών για το Brexit όταν θα έρθει τελικά στο βρετανικό Κοινοβούλιο, πριν από τις 21 Ιανουαρίου. Ούτως ή άλλως η αντιπαράθεση μέσα στο κόμμα των Τόρις θα συνεχιστεί. Και μπορεί η Μέι να δήλωσε χθες ότι δεν θα τεθεί επικεφαλής των Συντηρητικών στην προεκλογική εκστρατεία του 2022, τι θα συμβεί όμως εάν – όπως είναι πολύ πιθανό – γίνουν εκλογές νωρίτερα; Εκεί, η Τερίζα Μέι δεν ήταν τόσο σαφής. Γι’ αυτό και οι πιθανοί διάδοχοί της έχουν πάρει ήδη θέσεις μάχης, παρόλο που θεωρητικά δεν μπορούν να αμφισβητήσουν την ηγεσία της στο κόμμα για τον επόμενο χρόνο. Κυριότεροι είναι ο υπουργός Εσωτερικών Σατζίντ Τζαβίντ, ο υπουργός Εξωτερικών Τζέρεμι Χαντ, ο προκάτοχός του Μπόρις Τζόνσον, ο υπουργός Περιβάλλοντος Μάικλ Γκόουβ και η υπουργός Εργασίας Αμπερ Ραντ. Καθώς η συνέχεια προβλέπεται ιδιαίτερα ταραγμένη, οι δελφίνοι θα βρουν πολλές ευκαιρίες να προκαλέσουν την Τερίζα Μέι.