Αν υπάρχει ένα πράγμα που μου μοιάζει τρομακτικό και καταπιεστικό και, ενίοτε, φοβερά επικίνδυνο είναι αυτή η νέα δικτατορία της ευεξίας.

Πρώτα ήταν οι δυτικές προσλήψεις της φιλοσοφίας της αρχαίας Ινδίας με κέντρα διαλογισμού, γιόγκα κουνταλίνι, γιόγκα γέλιου, γιόγκα που κρεμιούνται στον αέρα ακούγοντας σιτάρ και κύμβαλα κι ένα σωρό άλλα ευφάνταστα μείγματα πνευματικότητας και σωματικής άσκησης.

Ακολουθούν τα διάσπαρτα μαγαζιά, «ιατρεία» και «κέντρα» παραϊατρικής και διατροφής. Βελονισμοί, βοτανοθεραπείες, «διατροφές», μαντζούνια και χυμοί που θα διώξουν τις «τοξίνες» από το σώμα σου και μαζί με αυτές κάθε κακή αρρώστια, συνήθεια και συνέπεια της αστικής ζωής. «Σμούθι» με μπρόκολο για το έντερο, κοκτέιλ άγριο ραδίκι για να «καθαρίσει το συκώτι από τα βαριά μέταλλα» (για την περίπτωση π.χ. που καταπιείτε υδράργυρο), δηλητήριο μέλισσας που σώζει από την αρθρίτιδα με μια επάλειψη, «αλκαλική διατροφή», δίαιτα με λεμονάδα και καγιέν, δίαιτα για κάθε τύπο αίματος, υπακτικά υγρά, αυτοκόλλητα για τις πατούσες που συλλέγουν τις τοξίνες.

Ενας θεός ξέρει πόσες φορές έχω τσακωθεί με ανθρώπους που θεωρούσα ορθολογιστές, επειδή επέμενα ότι δεν υπάρχει ούτε μία κανονική επιστημονική έρευνα που να υποστηρίζει τα περί «αποτοξίνωσης», την ομοιοπαθητική κ.λπ., παραδεχόμενη ωστόσο πως υπάρχει πλήρης τεκμηρίωση του φαινομένου placebo. Αυτό που με ισοπεδώνει είναι να μου απαντάνε για τις πολυεθνικές, λες και δεν βγάζουν λεφτά κι αυτές απ’ τις τρέλες τους. Σαν να τους έχουν κάνει πλύση εγκεφάλου και να τους πατάνε ένα κουμπάκι. Οι άνθρωποι της Μαντζουρίας με μπάρα πρωτεΐνης.

Η κουλτούρα του «wellness» που έχει κατακτήσει τη Δύση επελαύνει με υποσχέσεις για ευεξία που θα τη νιώθεις μέσα σου και θα βγαίνει και στον κόσμο.

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ ΜΟΔΑ. Ολη αυτή η τρέλα δεν ανήκει πια σε διάφορους γκουρού και περιθωριακούς τελάληδες, αλλά έγινε mainstream μόδα με πρέσβειρες τις διάφορες χαμογελαστές κι αδύνατες γυναίκες με συμβατική ομορφιά, από τη Γκουίνεθ Πάλτροου, την απόλυτη promoter επικίνδυνων ανοησιών, ώς τις διάφορες επίδοξες αντιγραφείς της με blog και σελίδες στο Ιnstagram, που βιντεοσκοπούν τους τρισευτυχισμένους υγιείς εαυτούς τους πίνοντας αηδιαστικά μείγματα από σπιρουλίνες, λαχανίδες κ.λπ. Τα τέλεια αυτά κορίτσια δεν έχουν λιγούρες και αδυναμίες, δεν αρρωσταίνουν ποτέ σοβαρά και δεν φοβούνται τις αρρώστιες όπως εμείς, γιατί ό,τι κακό τους συμβαίνει λύνεται με αφεψήματα και συμπληρώματα ή με το να κόψουν ένα ακόμη «βλαβερό» τρόφιμο από τη διατροφή τους. Μοιάζουν τόσο πολύ σαν να τα έχουν λυμένα όλα στη ζωή τους που τις κοιτάω και νιώθω σαν κυνικό δυστυχισμένο τέρας που καταδίκασα τον εαυτό μου στο άγχος, τις ασθένειες και τις ατέλειες επειδή τρώω πεπερόνι και πατατάκια.

Το ενδιαφέρον είναι πως όλο αυτό το εντελώς μοδάτο πράγμα δίνει μια φοβερή ψευδαίσθηση μοναδικότητας, ένα αίσθημα επαφής με κάτι πάνω από το συμβατικά «πραγματικό», με τον εσωτερικό μας κόσμο και μια θεοποιημένη φύση. Δεν μπορώ να σκεφτώ κανένα άλλο δυτικό trend μαζικής κατανάλωσης που να προσφέρει αυτή την κομφορμιστική λειτουργία, το να πιστεύεις ότι έχεις διαλείμματα υπέρβασης της πεζής καθημερινότητας, να σε κάνει να αισθάνεσαι «ζεν» και ξεχωριστός και γνώστης μιας πραγματικής πραγματικότητας ενώ καταναλώνεις παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό και, μάλιστα, τον πληρώνεις ακριβά.

Μέχρι τώρα αυτή τη λειτουργία επιτελούσαν οι θρησκείες. Αλλωστε, οι φανατικοί της «ευεξίας» βασίζονται στην πίστη, ελλείψει κάθε συμβατικής απόδειξης για τις πρακτικές που ακολουθούν. Απέναντί τους βλέπουν κάθε λογής αμαρτωλούς: υπάρχουν τα θύματα της απάτης της συμβατικής πραγματικότητας, υπάρχουν οι φτωχοί που δεν έχουν τα μέσα για να δουν το φως το αληθινό, υπάρχουν κι οι συνειδητοί αρνητές της ευεξίας που θέλουν να γεμίζουν το σώμα τους τοξίνες και να μεταδίδουν τη δυστυχία τους στον υπόλοιπο κόσμο.

ΕΥΤΥΧΙΑ ΚΑΙ ΜΑΥΡΙΛΑ. Ναι, ο καθένας πρέπει να την παλεύει όπως ξέρει και μπορεί (αρκεί να μη βλάπτει), η ευτυχία είναι δικαίωμα. Αυτό που δεν λέμε συχνά όμως είναι ότι το ίδιο είναι κι η μαυρίλα. Το παρόν μήνυμα δεν εικονογραφείται με ωραίες φωτογραφίες στο Instagram, με γράμμωση και λεύκανση, αλλά πρέπει κάποιος να το πει επιτέλους: έχουμε δικαίωμα και να μην είμαστε καλά. Εχουμε δικαίωμα να μην είμαστε κάθε μέρα όμορφες, δυνατές, ξεκούραστες και «χαλαρές» και έτοιμες να αδράξουμε τη μέρα, οι μητέρες έχουν δικαίωμα να μη νιώθουν ότι ολοκληρώθηκε η ζωή τους ή να μη θεωρούν θαύμα τη γέννα, έχουμε δικαίωμα να έχουμε άγχος, να σιχτιρίζουμε τη ζωή μας, να βρίζουμε και να τρώμε μπέργκερ για παρηγοριά, να έχουμε βλαβερές συνήθειες και να φοβόμαστε την αρρώστια, τον θάνατο, αλλά να ζητάμε κιόλας να ζήσουμε πολύ, να πολεμάμε και να νικάμε τη φύση, να επεμβαίνουμε σε αυτήν και να την υποτάσσουμε με εμβόλια, με κορτιζόνες, χημειοθεραπείες, αντικαταθλιπτικά, αυτά που δεν φυτρώνουν στη μανούλα φύση αλλά στα εργαστήρια των ανθρώπων.

Οχι, δεν χαμογελάμε

Οι άνθρωποι έχουμε δικαίωμα να μη θέλουμε να είμαστε τέλειοι, να μη θέλουμε να τα κάνουμε όλα «σωστά», να μη θέλουμε να χαμογελάσουμε. Κι έχουμε και δικαίωμα και να το λέμε κιόλας, γιατί εκεί, στις ταυτίσεις μας, είναι η αξιοπρέπεια και ο άνθρωπος, όχι στους εσωτερικούς κόσμους και τις ελιτίστικες τις τρίχες τις κατσαρές.