Ραγκούση Πέπη

Χαζεύω την ασπρόμαυρη φωτογραφία. Πρέπει να είναι τραβηγμένη σε μια μεταβατική εποχή, από εκείνες τις αμήχανες αλλά απολύτως καθοριστικές για τις πόλεις, τα ήθη, τις αισθητικές. Οταν το καινούργιο είναι εδώ, αλλά το παλιό δεν τα έχει μαζέψει ακόμη να φύγει. Στο βάθος της φωτογραφίας διακρίνονται πολυκατοικίες με φόντο τον Λυκαβηττό. Αραιές. Τόσο όσο να […]

Νομίζω ότι το έχει πει ένας γερμανός εθνολόγος. Ή μπορεί να μην το έχει πει και να είναι απλώς ένα ευφυολόγημα. «Ο Ελληνας μοιάζει σαν ένας Τούρκος που προσπαθεί να γίνει Ιταλός». Ξέρω, μπορεί να μην αρέσει σε πολλούς αλλά οι δύο λαοί (μην μπερδεύουμε τις κυβερνήσεις, τις πολιτικές και τους πολιτικούς) είναι σαν να […]

Η ηλεκτρονική του διεύθυνση είναι ο τόπος της καταγωγής του και η χρονολογία της γέννησής του. Δεν τη γράφω ολόκληρη, για ευνόητους λόγους, αν και πιστεύω ότι ο Κώστας Γαβράς θα απαντούσε ευχαρίστως και άμεσα σε μέιλ που θα ερχόταν από την Ελλάδα. Σημειολογικά, και αν μιλούσαμε σε μια γλώσσα κινηματογραφικών τίτλων, αυτή την αναφορά […]

Πολλή τηλεόραση φαίνεται ότι βλέπουν οι συμπαθείς κυρίες στη Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλων. Θα μου πεις τι να κάνουν; Πώς να περάσει η ώρα; Εξ άλλου -δεν τα μάθατε; – εκεί καραδοκεί το τέρας του μισογυνισμού, του σεξισμού και όλων των δεινών και απειλών που καταδυναστεύουν το γένος των γυναικών. Μόνο εκεί. Και μόνο στα ιδιωτικά […]

Κάθε φορά που γίνεται λόγος για τον πατέρα Αντώνιο, σκέφτομαι τον δικό μου πατέρα. Κι ένα περιστατικό από τα παιδικά μου χρόνια που μου πήρε δεκαετίες να καταλάβω το νόημά του. Πόσο να ήμουν εκείνο το καλοκαίρι στο πατρικό χωριό στην Πάρο; Οκτώ, εννέα ετών; Ενας πάμφτωχος συγχωριανός είχε πεθάνει και είχε αφήσει στο έλεος […]

Να είναι, άραγε, οι ήρωες φτιαγμένοι από διαφορετικό υλικό; Να πρόκειται για προδιαγεγραμμένες ζωές; Είναι η τόλμη, η αποκοτιά, η πλήρη συνείδηση του κινδύνου ή η υπέρβαση του φόβου προϋπόθεση ηρωισμού; Και όσο μεγαλύτερος ο φόβος, τόσο μεγαλύτερος και ο ηρωισμός; Ηρωα σε κάνει το πώς επιλέγεις να ζεις ή το πώς πεθαίνεις; Μπορεί να […]

Η δολοφονία της Μαρίνοβα και η «εξαφάνιση» του Κασόγκι αυξάνουν τον αριθμό των δημοσιογράφων που τον τελευταίο καιρό τους κατάπιε η μαύρη τρύπα των ερευνών ή των απόψεών τους. Τον περασμένο Οκτώβριο δολοφονήθηκε η Ντάφνι Καρουάνα Γκαλιζία από τη Μάλτα ύστερα από αποκαλύψεις περί διαφθοράς του πολιτικού συστήματος της χώρας της. Και τον περασμένο Φεβρουάριο […]

Μετρώ με τα δάχτυλα. Και υπολογίζω ότι από την Κατοχή μέχρι τα πρώτα παιδικά μου χρόνια είχε μεσολαβήσει τόσο διάστημα όσο από τότε που γυρίστηκαν κάποια σίριαλ, που τώρα βλέπω τις μεταμεσονύχτιες ώρες σε επανάληψη στο Mega, μέχρι σήμερα. Το «Λόγω τιμής» για παράδειγμα. Δηλαδή, μια ανάσα χρόνος. Μεγάλωσα λοιπόν με ιστορίες από την Κατοχή. […]

Τα τελευταία χρόνια μιλάμε και ξαναμιλάμε για το brain drain, το κύμα μετανάστευσης νέων επιστημόνων στο εξωτερικό λόγω οικονομικής κρίσης και ανεργίας. Οσο κι αν αυτό το drain καλλιεργεί μια αρνητική προδιάθεση, όσο κι αν οι επιπτώσεις του πιθανόν να σκάσουν, κάποια χρόνια αργότερα, στο επίπεδο της ακαδημαϊκής παιδείας μας, η εθνική μας εσωστρέφεια δεν […]

Ανάμεσα στο 1826 και στο 1827 ο Νικηφόρος Νιέπς, στην πόλη Γκρας της Γαλλίας, τράβηξε την πρώτη φωτογραφία στον κόσμο. Τη θέα από το παράθυρό του, που ο Θεός να την κάνει φωτογραφία. Μια θολή εικόνα που, αν την κοιτάξεις προσεκτικά, υποθέτεις ότι δείχνει κάποιες στέγες. Σχεδόν δύο αιώνες έχουν περάσει από τότε. Ωστόσο, τα […]

Η περίπτωση του καπετάν Βασίλη Κωνσταντακόπουλου είναι, ίσως, η πιο χαρακτηριστική. Ενα φτωχόπαιδο από το Διαβολίτσι Μεσσηνίας που στα δεκατρία του ήρθε χωρίς δεύτερο ρούχο στη μετακατοχική Αθήνα, στα δεκαοκτώ του μπάρκαρε, δέκα χρόνια αργότερα αγόρασε, με δάνειο, το πρώτο του πλοίο και στη συνέχεια εξελίχθηκε εντυπωσιακά στον χώρο της ναυτιλίας. Η βαθιά αγάπη του […]

Θυμάμαι εκείνα τα πρώτα χρόνια της ιδιωτικής τηλεόρασης (όταν η τηλεοπτική παραγωγή έμπαινε σε «επιστημονικές» βάσεις και άρχισε, λόγω ανταγωνισμού, να προσμετρά για πρώτη φορά παράγοντες και αναλύσεις θεαματικοτήτων) ένα διευθυντικό στέλεχος καναλιού να επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία: «Για να κάνεις καλή τηλεόραση είναι σίγουρο ότι χρειάζεσαι πολλά χρήματα. Δεν είναι όμως καθόλου σίγουρο ότι […]

Θα σας πω μια ιστορία από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 όπως μου τη διηγήθηκε ο συνάδελφος που την έζησε. Συνέβη στην Κύπρο εκείνη την εποχή που στο νησί συγκεντρώνονταν κεφάλαια και πληθυσμοί από την αποσταθεροποιημένη Μέση Ανατολή και τον Λίβανο, ενώ άρχιζε και ανάλογη εισροή από τη νομενκλατούρα του υπαρκτού σοσιαλισμού που είχε […]

Εχουν περάσει πια δεκαεννιά χρόνια από εκείνον τον Σεπτέμβριο του 1999. Από τον σεισμό της Πάρνηθας, τον μεγαλύτερο που έχει πλήξει την Αθήνα, με περισσότερους από 140 νεκρούς. Ο Εγκέλαδος όμως της γεωγραφικής γειτονιάς μας είχε ξυπνήσει είκοσι ημέρες πριν, στην Τουρκία. Με έναν σεισμό που επειδή εκδηλώθηκε μέσα στη νύχτα, την ώρα που οι […]

Στην ταινία του Αλέκου Σακελλάριου «Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες» ο Χατζηχρήστος και ο Ηλιόπουλος – επαρχιωτάκος ο πρώτος, ραφτάκος ο δεύτερος – φοβούνται, από μία παρεξήγηση, ο ένας τον άλλον. Πιο σωστά, αυτό που ο καθένας νομίζει ότι είναι ο άλλος μέσα από τις εξωφρενικές διηγήσεις και περιγραφές των κοινών γνωστών τους. Δυο άνθρωποι που στο τέλος αγκαλιάζονται […]

Λένε ότι η διαφορά των ανθρώπων από τα ζώα είναι ότι οι πρώτοι θάβουν, καίνε, αποχαιρετούν, τέλος πάντων, με κάποιο τελετουργικό τους νεκρούς τους (αν και σαν να θυμάμαι ένα ντοκιμαντέρ για κάποια ζώα που αποχωρίζονται τα κουφάρια της αγέλης με ένα είδος περιφοράς που παραπέμπει σε κηδεία). Και μία από τις χειρότερες εκδοχές της […]

Δεν θυμάμαι ποτέ άλλοτε να νοιάζονται τόσο πολύ οι άνθρωποι, στη χώρα μας τουλάχιστον, για τον καιρό όσο τα τελευταία χρόνια. Ή μάλλον θυμάμαι. Να ρωτάνε εναγωνίως στο νησί «πόσο τον δίνει;», εννοώντας πόσα μποφόρ προβλέπει το δελτίο. Φυσικό. Οι άνθρωποι εκεί μπαινόβγαιναν καθημερινά σε βαπόρια, καΐκια και βάρκες και οι καιρικές συνθήκες ήταν γι’ […]

Δύο παιδιά απάγονται έστω και για λίγες ώρες. Η ένταση της αγωνίας (της χειρότερης που μπορεί να νιώσει ένας γονιός) δεν μετριέται με τη διάρκειά της. Η απαγωγή γίνεται στον ευρύτερο χώρο του σχολείου. Τα παιδιά ακολούθησαν τον άνθρωπο που τους είπε ότι είναι ο νέος τους δάσκαλος. Ηδη τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι πολλά, […]

Θα μου επιτρέψετε την αυτοαναφορικότητα στο σημερινό κείμενο, αλλά όταν διαβάζω οτιδήποτε σε σχέση με τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία επιστρέφω σούμπιτη στα μαθητικά μου χρόνια. Δώδεκα συναπτά έτη πέρασα βάζοντας και βγάζοντας μέσα σε τσάντες – στην αρχή παιδικές, αργότερα «δεσποινιδίστικες» και προς το τέλος, μεσολάβησε γαρ η Μεταπολίτευση, ταγάρια ή κάτι φαρδιά λάστιχα με το σήμα […]

Η Αχεντ Ταμίμι σήμερα είναι δεκαεπτά ετών. Οταν πέρυσι τον Δεκέμβριο είχε επιτεθεί χαστουκίζοντας τον ισραηλινό στρατιώτη που, λίγο πριν, είχε πυροβολήσει με πλαστική σφαίρα τον ξάδελφό της, και στη συνέχεια φυλακίστηκε, ήταν ακόμη στα δεκαέξι. Και όταν το 2012, όπως βλέπουμε στις σχετικές φωτογραφίες, σήκωσε για πρώτη φορά την παιδική γροθιά της εναντίον ένστολων […]

Το είχα διαβάσει σε μία συνέντευξη της Μελίνας Μερκούρη στον Νίκο Μπακουνάκη. Γύρω στο τέλος της δεκαετίας του 1980 θα ήταν. Ο δημοσιογράφος την είχε ρωτήσει αν, πώς, πότε είχε κάνει χρήση της εξουσίας που είχε ως υπουργός. Και θυμάμαι ότι η Μελίνα είχε αναφερθεί σε μια διαδρομή της προς το θέατρο της Επιδαύρου. Η […]

«Βιασμός». Αυτή τη λέξη χρησιμοποίησε πριν από χρόνια μία φίλη μου αναφερόμενη στην εισβολή διαρρηκτών στο σπίτι της. Και μου είχε κάνει εντύπωση διότι είχε ζήσει την εμπειρία του βιασμού και ήξερα καλά πόσο την είχε τραυματίσει. Στην προκειμένη μάλιστα περίπτωση οι ληστές δεν είχαν κλέψει αντικείμενα μεγάλης αξίας διότι, απλά, δεν υπήρχαν στο διαμέρισμά […]

Τι μου έμαθε η κρίση – οικονομική, πολιτική και πολιτισμική; Οτι την παρακμή δεν την αναγνωρίζουμε παρά μόνο όταν έχει ολοκληρωθεί. Τα πρώτα σημάδια της τα εκτιμάμε ως παρεκτροπές. Οσο αυτά πυκνώνουν, τα απομονώνουμε και τα καταγγέλλουμε, δημιουργώντας έτσι την εντύπωση, αλλά και την παραμυθία στον εαυτό μας, ότι πρόκειται περί εξαιρέσεων. Και σιγά σιγά βουλιάζουμε […]

Πότε πρωτοδιαβάσαμε (εμείς, το μεγάλο κοινό, όχι οι ειδικοί περί τη λογοτεχνία) Μπρικνέρ στην Ελλάδα; Το 1990 κυκλοφόρησαν τα «Μαύρα φεγγάρια του έρωτα» και σχεδόν ταυτόχρονα το «Ποιος από τους δυο μας επινόησε τον άλλον;». Τα βιβλία του δεν έγιναν απλώς μπεστ σέλερ. Εγιναν θέμα συζήτησης στις παρέες, «διαβατήριο» επίδειξης μοντέρνας διανόησης, ένας λόγος για […]

Το ντοκιμαντέρ «Αναζητώντας τον Καζαντζάκη» ιχνηλατεί, όπως διαβάζω, τις αναφορές τού πιο πολυδιαβασμένου έλληνα συγγραφέα. Που ωστόσο, όπως επισημαίνει ο σκηνοθέτης Αλέξανδρος Σκούρας, παραμένει «ανεξιχνίαστο μυστήριο». Ανεξιχνίαστα μυστήρια κι εμείς οι άνθρωποι, διαπραγματευτές των αντιφάσεών μας, αναγνωρίσαμε τον Καζαντζάκη ως τον αφηγητή των πόθων και των παθών μας. Γιατί δεν είναι απλώς κάποια βιβλία στη […]