Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε στο Στρασβούργο το πρώτο Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Προσιτή Στέγαση, με στόχο την αντιμετώπιση μιας από τις πιο επείγουσες κοινωνικές προκλήσεις: την πρόσβαση των πολιτών σε προσιτή, βιώσιμη και ποιοτική κατοικία.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, το σχέδιο συνιστά ευρωπαϊκή δράση προσαρμοσμένη στις εθνικές ιδιαιτερότητες, καθώς «εκατομμύρια Ευρωπαίοι δυσκολεύονται να βρουν κατοικία που να μπορούν να αντέξουν οικονομικά». Οι τιμές των κατοικιών έχουν αυξηθεί άνω του 60% και τα ενοίκια πάνω από 20% την τελευταία δεκαετία, επιβαρύνοντας την εργασία, την εκπαίδευση και τη δημιουργία οικογένειας.
Η πρωτοβουλία επικεντρώνεται στην ενίσχυση της προσφοράς κατοικιών, την ενεργοποίηση επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων, την αντιμετώπιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων σε περιοχές με στεγαστική πίεση και τη στήριξη ευάλωτων ομάδων, όπως νέοι, φοιτητές, εργαζόμενοι σε κρίσιμους τομείς και άτομα χαμηλού εισοδήματος.
Μέτρα και δράσεις του Σχεδίου
Μέσω της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Κατασκευή Κατοικιών, η Επιτροπή προτείνει μέτρα για έναν πιο παραγωγικό και καινοτόμο κλάδο κατασκευών και ανακαινίσεων, προκειμένου να μειωθεί η αναντιστοιχία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης.
Στο πλαίσιο του Νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus (NEB), η ΕΕ θα στηρίξει έργα που προωθούν την πράσινη μετάβαση και την καινοτομία, χρηματοδοτώντας βιώσιμες και προσιτές κατασκευές. Η Ακαδημία του NEB θα ενισχύσει τις δεξιότητες των εργαζομένων στον τομέα, προωθώντας κυκλικές και βιώσιμες πρακτικές.
Παράλληλα, οι αναθεωρημένοι κανόνες κρατικών ενισχύσεων θα επιτρέπουν στα κράτη-μέλη να στηρίζουν χρηματοδοτικά την κοινωνική και προσιτή στέγαση. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με εθνικές και τοπικές αρχές για την απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης και χωροταξικού σχεδιασμού, που συχνά περιορίζουν την οικοδομική δραστηριότητα.
Στο σχέδιο περιλαμβάνεται επίσης νέα νομοθετική πρωτοβουλία για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, με στόχο τη στήριξη περιοχών που αντιμετωπίζουν έντονη στεγαστική πίεση.
Χρηματοδότηση και συνεργασίες
Θα δημιουργηθεί μια Πανευρωπαϊκή Επενδυτική Πλατφόρμα σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, εθνικές και περιφερειακές αναπτυξιακές τράπεζες και άλλα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Παράλληλα, θα αναπτυχθούν εργαλεία που θα βοηθήσουν τα κράτη-μέλη να εφαρμόσουν αποτελεσματικές λύσεις για τους άστεγους, στη βάση του μοντέλου «Housing First».
Προς μια νέα ευρωπαϊκή συμμαχία για τη στέγαση
Κατά την παρουσίαση στο Στρασβούργο, επισημάνθηκε ότι η Επιτροπή έχει ήδη κινητοποιήσει επενδύσεις ύψους 43 δισ. ευρώ στον τομέα της στέγασης και θα συνεχίσει στο πλαίσιο του επόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ.
Το προσεχές διάστημα θα δημιουργηθεί η Ευρωπαϊκή Συμμαχία για τη Στέγαση, που θα φέρει σε συνεργασία κράτη-μέλη, πόλεις, περιφέρειες, θεσμικά όργανα, οργανώσεις στέγασης και κοινωνικούς εταίρους. Η Κομισιόν θα παρουσιάσει έκθεση προόδου, ενώ έχει ανακοινώσει τη διοργάνωση της πρώτης Συνόδου Κορυφής της ΕΕ για τη Στέγαση το 2026.
