Σε μια σημαντική διπλωματική εξέλιξη, δεκάδες ηγέτες από όλο τον κόσμο συγκεντρώθηκαν στα Ηνωμένα Έθνη για να στηρίξουν την αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους. Η σύνοδος αυτή πραγματοποιήθηκε σχεδόν δύο χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, παρά τη σταθερή αντίθεση τόσο του Ισραήλ όσο και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Κατά τη διάρκεια συνόδου που συνδιοργάνωσε το Παρίσι με τη Σαουδική Αραβία, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν ανακοίνωσε ότι η χώρα του θα αναγνωρίσει επίσημα το κράτος της Παλαιστίνης. Η κίνηση αυτή εκτιμάται πως θα ενισχύσει το ηθικό των Παλαιστινίων, αν και δεν αναμένεται να μεταβάλει ουσιαστικά τις ισορροπίες στην περιοχή.
Η ισραηλινή κυβέρνηση, η οποία χαρακτηρίζεται ως η πιο ακροδεξιά στην ιστορία της χώρας, έχει διαμηνύσει ότι δεν θα υπάρξει παλαιστινιακό κράτος. Το Ισραήλ συνεχίζει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα μετά την ένοπλη επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 εναντίον ισραηλινού εδάφους.
Οι ενέργειες του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας έχουν προκαλέσει τη διεθνή κατακραυγή, καθώς εκτιμάται ότι περισσότεροι από 65.000 Παλαιστίνιοι έχουν χάσει τη ζωή τους από την αρχή της σύγκρουσης. Στις τελευταίες εξελίξεις, ο ισραηλινός στρατός ξεκίνησε εκτεταμένη χερσαία επιχείρηση για την κατάληψη της πόλης της Γάζας, του μεγαλύτερου αστικού κέντρου της περιοχής.
Ο Εμανουέλ Μακρόν, ανοίγοντας τη σύνοδο, τόνισε: «Πρέπει να ανοίξουμε τον δρόμο για την ειρήνη». Επεσήμανε τη σημασία διατήρησης της προοπτικής λύσης των δύο κρατών, με το Ισραήλ και την Παλαιστίνη να συνυπάρχουν με ειρήνη και ασφάλεια. Η ανακοίνωση της γαλλικής αναγνώρισης ενός παλαιστινιακού κράτους έγινε δεκτή με θερμό χειροκρότημα από τους παρευρισκόμενους.
Μεταξύ των ομιλητών της συνόδου ήταν ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο πρωθυπουργός του Καναδά Μαρκ Κάρνεϊ και ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, τόνισε σε δηλώσεις του ότι η διαδοχική αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους από πολλές χώρες αποτελεί σημαντική εξέλιξη.
Ο Σάντσεθ αναφέρθηκε στην αναγνώριση από τη Βρετανία και τη Γαλλία, μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, καθώς και στο γεγονός ότι η πλειοψηφία των δυτικών χωρών πλέον στηρίζουν το παλαιστινιακό κράτος.
Ο πρόεδρος Μακρόν παρουσίασε ένα πλαίσιο για την ανανέωση της Παλαιστινιακής Αρχής, τονίζοντας πως απαιτούνται μεταρρυθμίσεις, αλλά έθεσε ως προϋποθέσεις την επίτευξη εκεχειρίας με το Ισραήλ και την απελευθέρωση όλων των Ισραηλινών ομήρων που κρατά η Χαμάς για τη λειτουργία γαλλικής πρεσβείας στην Παλαιστίνη.
Διευρυνόμενη διεθνής αναγνώριση
Λίγο πριν την έναρξη της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, το Βέλγιο και το Μονακό ανακοίνωσαν επίσης ότι αναγνωρίζουν το παλαιστινιακό κράτος. Ήδη, περισσότερα από τα τρία τέταρτα των 193 κρατών-μελών του ΟΗΕ έχουν προβεί σε ανάλογη αναγνώριση.
Ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς, μιλώντας μέσω βιντεοσύνδεσης λόγω άρνησης χορήγησης βίζας από τις ΗΠΑ, κάλεσε ακόμα περισσότερες χώρες να αναγνωρίσουν την Παλαιστίνη και ζήτησε στήριξη για να γίνει πλήρες μέλος του ΟΗΕ, υποσχόμενος μεταρρυθμίσεις και εκλογές μέσα σε ένα έτος μετά την επίτευξη εκεχειρίας.
Σήμερα, η παλαιστινιακή αντιπροσωπεία στον ΟΗΕ έχει καθεστώς παρατηρητή χωρίς δικαίωμα ψήφου. Για την πλήρη ένταξη, απαιτείται η έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπου οι ΗΠΑ διατηρούν δικαίωμα βέτο.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ απείχαν από τη χθεσινή σύνοδο. Ο Ισραηλινός πρεσβευτής στον ΟΗΕ Ντάνι Ντανόν σημείωσε πως το Ισραήλ θα εξετάσει την απάντησή του στις αναγνωρίσεις των χωρών μετά την επιστροφή του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου από τη Νέα Υόρκη. Ο ίδιος υπογράμμισε ότι «αυτά τα ζητήματα θα έπρεπε να αποτελέσουν θέμα διαπραγμάτευσης μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων στο μέλλον». Ο Νετανιάχου έχει προγραμματισμένη συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στις 29 Σεπτεμβρίου στην Ουάσινγκτον.
Ευρωπαϊκός διχασμός και περιφερειακές εξελίξεις
Παρά το γεγονός ότι η πλειονότητα των ευρωπαϊκών κρατών αναγνωρίζει πλέον το παλαιστινιακό κράτος, δύο από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης, η Γερμανία και η Ιταλία, έχουν δηλώσει ότι δεν προτίθενται να προβούν στην αναγνώριση στο άμεσο μέλλον. Η Γερμανία, που παραδοσιακά στηρίζει το Ισραήλ λόγω του Ολοκαυτώματος, αν και ασκεί αυξανόμενη κριτική στην ισραηλινή πολιτική, επιμένει ότι η αναγνώριση πρέπει να ακολουθήσει μια πολιτική διαδικασία οδηγώντας σε λύση δύο κρατών. Παράλληλα, γερμανικός κυβερνητικός εκπρόσωπος τόνισε ότι το Ισραήλ δεν θα πρέπει να προχωρήσει σε νέες προσαρτήσεις κατεχόμενων παλαιστινιακών εδαφών.
Η Ιταλία, από την πλευρά της, χαρακτήρισε την αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους ως «αντιπαραγωγική». Το Ισραήλ εξετάζει το ενδεχόμενο προσάρτησης νέων περιοχών της Δυτικής Όχθης ως απάντηση, καθώς και τη λήψη διμερών μέτρων εις βάρος του Παρισιού, σύμφωνα με δηλώσεις Ισραηλινών αξιωματούχων.
Η προοπτική νέων προσαρτήσεων από το Ισραήλ ενδέχεται να επιφέρει δυσμενείς συνέπειες, αποξενώνοντάς το από περιφερειακούς εταίρους όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Τα Εμιράτα, που το 2020 συμμετείχαν στις Συμφωνίες του Αβραάμ εξομαλύνοντας τις σχέσεις τους με το Ισραήλ, έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε νέα προσάρτηση παλαιστινιακών εδαφών θα υπονομεύσει το πνεύμα της συμφωνίας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, από την πλευρά τους, έχουν προειδοποιήσει με ενδεχόμενες συνέπειες για όσα κράτη λαμβάνουν μέτρα εναντίον του Ισραήλ.
