Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώνει αυξανόμενη διάθεση μεταξύ των κρατών-μελών να προχωρήσουν σε μια νέα μορφή «δανείων αποκατάστασης» για την Ουκρανία, χρηματοδοτούμενα με την αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων. Σύμφωνα με τον Επίτροπο Οικονομίας, Βάλντις Ντομπρόβσκις, αυτή η λύση θα μπορούσε να τεθεί σε εφαρμογή ήδη από το 2026, ώστε να καλύψει μέρος των αμυντικών και οικονομικών αναγκών του Κιέβου.
Σε δηλώσεις του μετά τη συνεδρίαση του Ecofin στην Κοπεγχάγη, ο Λετονός Επίτροπος υπογράμμισε ότι «υπάρχει βούληση για μια εποικοδομητική προσέγγιση» και δεσμεύτηκε ότι η Κομισιόν θα καταθέσει σύντομα επίσημη πρόταση, με σκοπό να συζητηθεί στο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών της ΕΕ τον Οκτώβριο. Η ουσία της πρότασης είναι πως η Ουκρανία θα αποπληρώσει αυτά τα δάνεια μόνο όταν η Ρωσία καταβάλει πολεμικές αποζημιώσεις.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είχε ήδη παρουσιάσει την πρωτοβουλία αυτή στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ενώ η πρόθεση είναι να ενταχθεί το μοντέλο και στις συζητήσεις με τους εταίρους του G7. Τα δάνεια θα βασιστούν σε μετρητά που προέρχονται από δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια, χωρίς όμως να κατασχεθούν ή να παραβιαστεί επίσημα η νομική κυριότητα τους.
Παρά την πολιτική διάθεση, έντονες ανησυχίες εγείρονται σε πρωτεύουσες όπως το Βερολίνο, οι Βρυξέλλες και το Παρίσι, καθώς και από την Πρόεδρο της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, που υπενθυμίζει την ανάγκη συμμόρφωσης με το διεθνές δίκαιο. Ορισμένα κράτη προκρίνουν μεγαλύτερη ευελιξία, με την Ισπανία να εμφανίζεται πιο πρόθυμη να αξιοποιήσει όλα τα διαθέσιμα εργαλεία, συμπεριλαμβανομένης της χρησιμοποιήσης ρωσικών παγωμένων περιουσιακών στοιχείων.
Σε αυτό το πλαίσιο ξεχωρίζει και η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να εγκρίνει βοήθεια ύψους 1 δισ. δολαρίων για την Ουκρανία, με την επισήμανση ότι αυτή τη φορά θα συνεισφέρει περισσότερο και το ΝΑΤΟ, γεγονός που καθιστά την αμερικανική στήριξη πιο εύκολα αποδεκτή στο εσωτερικό.
Η συζήτηση στην ΕΕ για τα «δάνεια αποκατάστασης» αποκαλύπτει την προσπάθεια να εξισορροπηθεί η ανάγκη άμεσης βοήθειας προς το Κίεβο με τις περιοριστικές συνθήκες νομιμότητας που θέτει το διεθνές δίκαιο. Το αν οι Βρυξέλλες θα καταφέρουν να γεφυρώσουν αυτό το χάσμα μένει να αποδειχθεί μέσα στους επόμενους μήνες.
