Ανατροπή σημειώθηκε στο σχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ για μαζικές απελάσεις μεταναστών χωρίς πρόσβαση σε δικαστήριο, μετά την παρέμβαση ομοσπονδιακής δικαστού. Η απόφαση αυτή βάζει «φρένο» στην επιταχυνόμενη διαδικασία απομάκρυνσης που είχε τεθεί σε εφαρμογή τους τελευταίους μήνες στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η «επιταχυνόμενη απέλαση», όπως είχε εφαρμοστεί αρχικά, επέτρεπε στις αρχές να απομακρύνουν μετανάστες που είχαν εισέλθει στις ΗΠΑ και συλλαμβάνονταν κοντά στα σύνορα με το Μεξικό μέσα σε διάστημα δύο εβδομάδων από την είσοδό τους. Με την πρόσφατη διεύρυνση του μέτρου από την κυβέρνηση Τραμπ, η διαδικασία αυτή επεκτάθηκε σε όλη τη χώρα, συμπεριλαμβάνοντας μετανάστες που βρίσκονταν στις ΗΠΑ ακόμα και για δύο χρόνια.
Νομικά ερωτήματα για τις εγγυήσεις δικαιοσύνης
Η ομοσπονδιακή δικαστής Τζια Κομπ μπλόκαρε τη διευρυμένη εφαρμογή, υπογραμμίζοντας ότι αυτή η πρακτική ενδέχεται να οδηγήσει σε απέλαση ατόμων χωρίς τη δυνατότητα νόμιμης υπεράσπισης. Σύμφωνα με την απόφασή της, εάν η διαδικασία εφαρμοζόταν όπως είχε σχεδιαστεί, πολλοί άνθρωποι θα στερούνταν τη δυνατότητα να αποδείξουν ότι διαμένουν για περισσότερο από δύο χρόνια στη χώρα.
Η Κομπ επισήμανε πως, σε αντίθεση με το αρχικό πεδίο της επιταχυνόμενης απέλασης, που στόχευε κυρίως όσους συλλαμβάνονταν αμέσως μετά τη διέλευση των συνόρων, με τη νέα διεύρυνση η κυβέρνηση στοχοθετεί πλέον άτομα που «εισήλθαν στη χώρα πριν από πολύ καιρό».
Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά: «Υπεραμυνόμενη αυτής της πρόσφορης διαδικασίας, η κυβέρνηση προβάλλει ένα ‘φοβερό’ επιχείρημα: ότι όσοι εισήλθαν παράνομα στη χώρα δεν έχουν δικαίωμα σε καμία διαδικασία στη βάση της Πέμπτης Τροπολογίας και δεν μπορούν να στηρίζονται σε οποιαδήποτε ευνοϊκή απόφαση του Κογκρέσου». Πρόσθεσε, επίσης, ότι σε μια τέτοια περίπτωση «όχι μόνο οι αλλοδαποί, αλλά και όλος ο κόσμος θα ήταν σε κίνδυνο».
Η δικαστική αυτή παρέμβαση εδράζεται στην Πέμπτη Τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος, η οποία προστατεύει τους πολίτες από αυθαίρετες κυβερνητικές ενέργειες σε βάρος τους κατά τη νομική διαδικασία.
Αντιδράσεις και επιπτώσεις στην αμερικανική μεταναστευτική πολιτική
Η απόφαση της δικαστού Κομπ, η οποία τοποθετήθηκε στη δικαστική έδρα από τον πρώην Δημοκρατικό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, εκδόθηκε στο πλαίσιο υπόθεσης που ξεκίνησε η οργάνωση υπεράσπισης μεταναστών “Make The Road New York”. Η δικαστής ξεκαθάρισε ότι το δικαστήριο «δεν αμφισβητεί τη συνταγματικότητα του νόμου για τις επιταχυνόμενες απελάσεις, ούτε την εφαρμογή του στα σύνορα», επισημαίνοντας όμως ότι η διασφάλιση της δυνατότητας ακρόασης για όλους όσοι απειλούνται με απέλαση αποτελεί συνταγματική επιταγή.
Η Κομπ επικαλέστηκε τέλος και το άρθρο του Συντάγματος που ορίζει ότι «κανείς δεν θα απελαθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες, χωρίς να έχει τη δυνατότητα, σε μια δεδομένη στιγμή, να ακουστεί». Η εξέλιξη αυτή αναδεικνύει τα βαθιά νομικά και πολιτικά διλήμματα που αντιμετωπίζει η αμερικανική μεταναστευτική πολιτική σε μια κρίσιμη περίοδο.
