Μερικές σκέψεις στον απόηχο της μαύρης επετείου της 21ης Απριλίου του 1967 που συμπληρώσαμε φέτος τα πενήντα επτά χρόνια. Ετυχε να ολοκληρώσω τη μελέτη του αυτοβιογραφικού «Μνήμες και μαρτυρίες (από το 1941 έως το 1973): Μύθοι και Αλήθεια» του υποπτεράρχου Αντωνίου Σκαρμαλιωράκη, εκ των πρωταιτίων της Δικτατορίας αλλά αρκετά ειλικρινούς αφηγητή που μάλιστα είχε θητεύσει σε θέσεις του ΝΑΤΟ.

Ο ίδιος σε όλο το μέρος που διηγείται τα περί Επταετίας αποδέχεται και μάλιστα ζωηρά και με στοιχεία πως η εκτροπή ήταν κάτι που πριν από τον Απρίλιο του 1967 σχεδίαζαν με διαφορετικό τρόπο όλες οι πτέρυγες του αστισμού. Ακόμη και η ΕΡΕ είχε δικό της παραστρατιωτικό μηχανισμό. Η πλάστιγγα έγειρε υπέρ της ομάδας του Γιώργου Παπαδόπουλου, καθαρά χρονικά και μετά από επιλογή του κομβικού αρχηγού του ΓΕΣ Γρηγόριου Σπαντιδάκη, επιλέχθηκε η εκτροπή της Μικρής Χούντας. Ο τέως μονάρχης έδωσε αμέσως το οκ (εξάλλου στο πρώτο κυβερνητικό σχήμα επέβαλε και δικούς του υπουργούς), όπως και ο αμερικανικός παράγοντας που πάντως αρχικώς είχε άλλη πληροφόρηση για τη σύνθεση της ομάδας που θα έκανε την εκτροπή.

Η Αριστερά είχε εικόνα της Εκτροπής αλλά καταστροφικά δεν προετοιμάστηκε και αλλιώς. Ο Κώστας Φιλίνης είχε προβλέψει από νωρίς ενώ και το ΚΚΕ – σε παρανομία πάντως – είχε πληροφορίες. Είναι ένα φέικ νιουζ πως η «Αυγή» είχε γράψει πως δεν θα γίνει η Χούντα, την προηγουμένη της 21ης. Κάτι ακόμη: όταν ρώτησαν οι Αμερικανοί μέσω του Αεροπορικού Ακολούθου τους τον λόγο της Εκτροπής, οι δεύτεροι είπαν πως η χώρα διέτρεχε τον κίνδυνο εξόδου απ’ το ΝΑΤΟ κάτω από μια κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου και κομμουνιστών. Επίσης, γράφτηκε πως η Χούντα μας ήταν χαλαρή σε σχέση με άλλες. Να υπενθυμίσω πως τα βασανιστήρια της Επταετίας θεωρούνται ακόμη και σήμερα πρωτοπόρα (sic) και εντελώς μοντέρνα σε σύλληψη και ψυχολογικές επιδράσεις για τους κρατουμένους.

Η κατασκευή του βασανιστή στην επταετία εκ των υστέρων μελετήθηκε από την έρευνα της Μίκας Χαρίτου Φατούρου. Και από εκεί προκύπτει πως δεν γεννήθηκε, αλλά έγινε, διαμορφώθηκε, εκπαιδεύθηκε αυτό το στυγερό είδος ανθρωποφύλακα. Συνηθισμένα λαϊκά παιδιά που άκουγαν λαϊκά ή έντεχνα τραγούδια της εποχής (όπως περιγράφει ο Δημήτρης Σερεμέτης, εκ των κρατουμένων και βασανισθέντων στα κολαστήρια του ΕΑΤ ΕΣΑ) που έγιναν βασανιστές ενός φρικτού καθεστώτος. Οι «Ανθρωποφύλακες» του Περικλή Κοροβέση, το «Ολοι Μαζί Τώρα» του αείμνηστου ηθοποιού Γιώργου Κοτανίδη ή το πρόσφατο βιβλίο του Δημήτρη Σερεμέτη για το ΕΑΤ- ΕΣΑ δίνουν μια πικρή γεύση. H απόσταση απ’ το 1967 είναι μεγάλη χρονικά. Είναι όμως πολύ κοντά για να θυμόμαστε πως η Δημοκρατία ούτε αυτονόητη είναι και πως υπάρχουν εκείνοι που πάντα είναι έτοιμοι για τη βρώμικη δουλειά.