Τις βάσεις για την καθολική υιοθέτηση κριτηρίων ESG στη διαδικασία πιστοληπτικής αξιολόγησης των πελατών τους και τιμολόγησης των δανείων που χορηγούν, θέτουν για πρώτη φορά με οργανωμένο τρόπο οι τράπεζες.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η αρχή θα γίνει στην επιχειρηματική πίστη με την καταγραφή των διαδικασιών που ακολουθούν ως προς το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση, οι δανειολήπτες με τα μεγαλύτερα ανοίγματα.

Με τον τρόπο αυτό θα γίνει μία πρώτη καταγραφή του αποτυπώματός τους στο περιβάλλον και στην κοινωνία, αλλά και του πλαισίου διοίκησής τους. Σε δεύτερο στάδιο η ίδια διαδικασία θα επεκταθεί και σε μικρότερα εταιρικά σχήματα.

Αναλυτικότερα, στόχος της νέας πρωτοβουλίας των ελληνικών τραπεζών είναι να καταγραφούν τα εξής:

  •  Τα περιβαλλοντικά κριτήρια, που εξετάζουν την απόδοση κάθε επιχείρησης όσον αφορά τη διαχείριση της φύσης και του περιβάλλοντος.
  •  Τα κοινωνικά κριτήρια που αξιολογούν τον τρόπο που διαχειρίζεται τις σχέσεις της με τους υπαλλήλους, τους προμηθευτές, τους πελάτες και τις κοινότητες όπου δραστηριοποιείται.
  •  Την διακυβέρνηση, που ασχολείται με την ηγεσία της επιχείρησης, αλλά και τις αμοιβές της διοίκησης και των ανώτερων στελεχών της. Επίσης εξετάζει τους εσωτερικούς ελέγχους και τα δικαιώματα των μετόχων της.

Νέα χορηγητικά πρότυπα

Τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν από τις τράπεζες θα οδηγήσουν εν τέλει στην καθιέρωση νέων δανειοδοτικών προτύπων. Οι ενδιαφερόμενοι για χρηματοδότηση με καλύτερη βαθμολογία ως προς τα ESG κριτήρια θα εξασφαλίζουν ευχερέστερη και με καλύτερους όρους πρόσβαση σε ρευστότητα.

Πρόκειται για μία πολιτική που ακολουθείται ήδη στις περισσότερες κατηγορίες πίστης, στη βάση όμως του σκοπού κάθε χρηματοδότησης. Για παράδειγμα, οι τράπεζες προσφέρουν καλύτερα επιτόκια σε όσους αποκτούν ή κατασκευάζουν ακίνητα υψηλότερης ενεργειακής κατηγορίας.

Από την άλλη, προσφέρουν χαμηλότερο κόστος δανεισμού για την αγορά εξοπλισμού που μειώνουν το ενεργειακό αποτύπωμα, όπως για παράδειγμα φωτοβολταϊκά συστήματα ή ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Το νέο σύστημα

Με το νέο σύστημα ωστόσο, δεν θα εξετάζεται μόνο ο λόγος της δανειοδότησης, αλλά και ο βαθμός προσαρμογής του αιτούντα στα ESG πρότυπα. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελληνική Ένωση Τραπεζών προχώρησε σε μία νέα θεσμική πρωτοβουλία που αφορά στην υιοθέτηση κοινών ερωτηματολογίων για τα σχετικά ζητήματα.

Στόχο της νέας δράσης αποτελεί η συλλογή στοιχείων που θα βοηθήσουν τις επιχειρήσεις – πελάτες των τραπεζών να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, οι φόρμες που θα κληθούν να συμπληρώσουν, υιοθετούν διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα, οδηγίες και βέλτιστες πρακτικές. Θα διαφοροποιούνται δε ανάλογα με το μέγεθος και τον κλάδο δραστηριότητας του πελάτη.

Μέσω των απαντήσεων που θα ληφθούν θα αξιολογηθεί το αποτύπωμα κάθε πελάτη στο περιβάλλον και στην κοινωνία και αφετέρου η ανταπόκρισή του στις αρχές της εταιρικής διακυβέρνησης. Όπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές, «η υιοθέτηση και ενσωμάτωση των προτύπων ESG, συνεισφέρει στην κερδοφορία και τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών σε πολλαπλά επίπεδα, ενισχύοντας την ελκυστικότητά τους για τους επενδυτές, ενώ παράλληλα τις θωρακίζει απέναντι στους σχετικούς κινδύνους».

Κι αυτό διότι τα επιχειρηματικά μοντέλα με υψηλές επιδόσεις ESG είναι πιο ανθεκτικά. Συγκεκριμένα, η εμπειρία έως σήμερα έχει δείξει ότι έχουν μεγαλύτερη αντοχή σε εξωγενείς απειλές, ενώ επιδεικνύουν μεγαλύτερη σταθερότητα στην αγορά, αλλά και ελκυστικότητα όσον αφορά τους επενδυτές και τα εισερχόμενα κεφάλαια.

Επιπλέον, παρουσιάζουν μεγαλύτερη ασφάλεια στις επενδύσεις, λόγω της υψηλότερης νομοθετικής και κανονιστικής συμμόρφωσής τους. Το χαμηλότερο λοιπόν ρίσκο που συνεπάγεται ένα υψηλό σκορ ως προς τα κριτήρια ESG μειώνει τον πιστωτικό κίνδυνο και οδηγεί εν τέλει σε ευνοϊκότερη τιμολόγηση στις τραπεζικές χορηγήσεις.

Οι πράσινοι στόχοι των τεσσάρων συστημικών τραπεζών

Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες

Οι πράσινοι στόχοι

Οι στόχοι που έχουν θέσει οι τέσσερις συστημικοί όμιλοι στα δάνεια με κριτήρια ESG είναι οι εξής:

Alpha bank

Στοχεύει σε βιώσιμες εκταμιεύσεις της τάξης των 3 δισ. ευρώ την τριετία 2023 – 2025.

Το 2022 έθεσε σε εφαρμογή το Πλαίσιο Διαχείρισης Κλιματικού Κινδύνου και εγκαινίασε το Πλαίσιο Βιώσιμων Χρηματοδοτήσεων, το οποίο συνέβαλε στον διπλασιασμό του μεριδίου των πράσινων δανείων στις νέες εκταμιεύσεις.

Για το 2023, με το επικαιροποιημένο Στρατηγικό της Σχέδιο κάνει ένα ακόμη σημαντικό βήμα, ενσωματώνοντας πλήρως στόχους βιωσιμότητας σε αυτό.

Με ορίζοντα το 2025, η τράπεζα στοχεύει να ολοκληρώσει την ενσωμάτωση των αρχών Βιωσιμότητας στο επιχειρηματικό και λειτουργικό της μοντέλο και να αναβαθμίσει τη στρατηγική της για βιώσιμες χρηματοδοτήσεις.

Eurobank

Το 2022 κατέγραψε αύξηση άνω του 60% σε ετήσια βάση στις πράσινες χρηματοδοτήσεις, με τις νέες εκταμιεύσεις να διαμορφώνονται σε περίπου 1 δισ. ευρώ.

Έως το 2025 στοχεύει σε νέα δάνεια της τάξης του 2 δισ. ευρώ, που θα αντιπροσωπεύουν το 20% της συνολικής παραγωγής της στην εταιρική πίστη.

Ειδικά για το 2023 εκτιμά ότι θα διπλασιαστούν οι ακαθάριστες ροές πράσινων χορηγήσεων στη λιανική τραπεζική.

Εθνική Τράπεζα

Μέχρι και το τέλος Μαρτίου 2023 είχε υπογράψει δανειακές συμβάσεις στο πλαίσιο του ΤΑΑ ύψους 405 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 185 εκατ. ευρώ αφορούν το σκέλος της πράσινης μετάβασης.

Στόχος της είναι η παροχή πιστώσεων της τάξης των 600 εκατ. ευρώ σε έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ως το 2025.

Στον αντίποδα, κατέχει ηγετικό μερίδιο που φτάνει το 33% στα πράσινα στεγαστικά δάνεια, ενώ οι αντίστοιχες επαγγελματικές χρηματοδοτήσεις φτάνουν τα 67 εκατ. ευρώ.

Επιπλέον, έχει εγκρίνει περισσότερα από 1.500 δάνεια για αγορά υβριδικού ή ηλεκτρικού αυτοκινήτου.

Τράπεζα Πειραιώς

Έχει ανοίξει γραμμές χρηματοδότησης 2,1 δισ. ευρώ για την ενεργειακή μετάβαση, ενώ εμφανίζει ηγετικό μερίδιο στην αγορά των αμοιβαίων κεφαλαίων που επενδύουν σε εταιρείες με βάση τα ESG κριτήρια (πάνω από 300 εκατ. ευρώ).

Η τράπεζα έχει συστήσει ειδικές ομάδες εργασίας που στοχεύουν στην αύξηση του χαρτοφυλακίου των πράσινων δανείων κατά 5 δις. ευρώ έως το 2025.