Αν συγκρίνουμε την ελληνική περίπτωση με την άνοδο της Ακροδεξιάς στην εξουσία σε χώρες όπως η Σουηδία, ένα υπόδειγμα κοινωνικού κράτους, ανεκτικότητας και συμπεριληπτικότητας, ή η Ιταλία, μια ισχυρή οικονομία και ιδρυτικό μέλος της ΕΕ, στην Ελλάδα της συντεταγμένης χρεωκοπίας συνέβη ένα θαύμα.

Μπορεί να κατακερματίστηκε το κομματικό σύστημα, να υπήρξαν σποραδικές παραβιάσεις του κράτους δικαίου, όμως η δημοκρατία λειτούργησε επιδεικνύοντας ανθεκτικότητα.

Έχουμε λοιπόν μια τόσο ισχυρή δημοκρατία και μια τόσο ανθεκτική σχέση της κοινωνίας με τη δημοκρατία; Έχουμε μια τόσο ώριμη μεσαία τάξη που παρά τα οικονομικά πλήγματα που δέχθηκε περιφρούρησε το δημοκρατικό κεκτημένο της Μεταπολίτευσης;

Δημοκρατία δεν σημαίνει μόνο περιοδική διεξαγωγή ελεύθερων και ανόθευτων εκλογών, κατοχύρωση και προστασία θεμελιωδών δικαιωμάτων και διασφάλιση ισχυρών θεσμικών αντίβαρων, πρωτίστως της δικαστικής ανεξαρτησίας.

Δημοκρατία σημαίνει επίσης άσκηση της ορατής εξουσίας, μία μορφή οργάνωσης της κρατικής εξουσίας κατά τρόπο δημόσιο, διαφανή και ελέγξιμο. Άρα η δημοκρατία συνδέεται στενά με τη διαφάνεια και την αλήθεια.

Ποια είναι η σχέση της ελληνικής κοινωνίας με την αλήθεια; Πάνω σε ποια αλήθεια διεξήχθησαν οι εκλογές την περίοδο της κρίσης, οι διπλές του 2012 και οι διπλές του 2015, και το αντισυνταγματικό δημοψήφισμα του 2015;

Ανθεκτικότητα της σχέσης κοινωνίας και δημοκρατίας σημαίνει ότι η κοινωνία είναι υπερήφανη για το Σύνταγμα και το δημοκρατικό πολίτευμα.

Σημαίνει ότι αποδοκιμάζει και αποκρούει πράξεις των κυβερνώντων που παραβιάζουν το Σύνταγμα και το κράτος δικαίου και υποστηρίζει πολιτικά κόμματα που τάσσονται υπέρ της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.

Επίσης σημαίνει ότι οι πολίτες συμμετέχουν στην πολιτική ζωή, ενημερώνονται, διαμαρτύρονται, ψηφίζουν.

Οι σύγχρονες ευρωπαϊκές δημοκρατίες δεν κινδυνεύουν από πραξικοπήματα, αλλά από την αργόσυρτη διολίσθηση προς «υβριδικά καθεστώτα κοινοβουλευτικής απολυταρχίας».

Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου, Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου