Η εμβληματική ταινία του Ρ. Β. Φασμπίντερ «Η χρονιά με τα 13 φεγγάρια» μεταφέρεται από την Κατερίνα Γιαννοπούλου για πρώτη φορά στο θέατρο για το Φεστιβάλ Αθηνών, σε μια παράσταση που θα πραγματοποιηθεί 14 με 16 Ιουλίου στο Χώρο Ε της Πειραιώς 260.

Πρόκειται για τις τελευταίες μέρες της ζωής της Ελβίρα, μιας διεμφυλικής αντι-ηρωίδας που βρέθηκε στο περιθώριο και στην κοινωνική απομόνωση και ήρθε αντιμέτωπη με την απόλυτη μοναξιά. Τώρα περιπλανιέται στους δρόμους μιας αφιλόξενης πόλης, προσπαθώντας να ανασυνθέσει τα κομμάτια της ζωής της. Εγκαταλειμμένη από όλους, επισκέπτεται τόπους και ανθρώπους που τη σημάδεψαν, προσπαθώντας να βρει έναν λόγο για να συνεχίσει να ζει.

Το πλέον προσωπικό έργο του Φασμπίντερ συναντά τις ανοιχτές πληγές του σήμερα, την αναζήτηση για τον απόλυτο έρωτα, την οδύνη της ανθρώπινης ύπαρξης, την έμφυλη βία, τον κοινωνικό αποκλεισμό όσων δεν ταιριάζουν στο κυρίαρχο ετεροκανονικό αφήγημα, την αυτοκτονία ως κοινωνικό φαινόμενο και ως διαμαρτυρία απέναντι στις συνθήκες της ζωής.

Μια παράσταση για το δικαίωμα στην αγάπη και την ύπαρξη, σε μια εποχή εξαιρετικά κρίσιμη για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα ζητήματα φύλου.

Πρωταγωνιστούν οι Γιώργος Βαλαής, Γιώργος Κισσανδράκης, Ρομάννα Λόμπατς, Μάριος Παναγιώτου, Μαρία Φιλίνη. Επίσης, συμμετέχουν οι Τάκης Ζαχαριάδης, Αιμιλία Κεφαλά, Δημήτρης Οικονομίδης, Χριστιάνα Τόκα.

Η Κατερίνα Γιαννοπούλου μιλάει στα «Νέα» για την παράσταση, τον Φασμπίντερ και τα θέμα φύλου.

 Γιατί επιλέξατε να μεταφέρετε στο θέατρο το έργο του Φασμπίντερ;

Ο Φασμπίντερ ως προσωπικότητα ήταν γεμάτος πάθη και ακραίες συμπεριφορές. Έζησε τη ζωή του στα άκρα, έκανε ταινίες σαν μανιακός. Όλο αυτό είναι πολύ γοητευτικό. Σε όλες του τις ταινίες έβαζε κομμάτια από την προσωπικότητά του, όμως η Χρονιά με τα 13 Φεγγάρια είναι η πιο προσωπική του ταινία. Οι θεματικές της ταινίας όπως η κοινωνική απομόνωση και περιθωριοποίηση του διαφορετικού, η έμφυλη βία, τα ζητήματα φύλου, η συναισθηματική εκμετάλλευση του πιο αδύναμου είναι δυστυχώς παρούσες ακόμη και σήμερα.

Τι προκλήσεις αντιμετωπίσατε;

Κάθε παράσταση είναι και πρέπει να είναι μία πρόκληση, πόσο μάλλον σε μία εποχή τόσο παράξενη όπως αυτή της πανδημίας. Μεταφέροντας ένα κινηματογραφικό σενάριο στο θέατρο οι προκλήσεις αυτές πολλαπλασιάζονται, γιατί το σινεμά έχει πολύ διαφορετικούς τρόπους αφήγησης. Στην παράσταση λοιπόν προσπαθήσαμε να συνδυάσουμε το θέατρο με το σινεμά και να αντλήσουμε έμπνευση από τον τρόπο κινηματογράφησης του Φασμπίντερ.

Η Ελβίρα θα μπορούσε να είναι μια Ελληνίδα που περιπλανιέται στους δρόμους της Αθήνας; Γιατί υπάρχουν γύρω μας πολλές τέτοιες αντιηρωίδες.

Οι διακρίσεις λόγω ταυτότητας φύλου ή σεξουαλικής ταυτότητας είναι δυστυχώς διεθνές φαινόμενο. Ειδικά στην Ελλάδα, σε σχέση με άλλα μέρη του κόσμου, είμαστε πολύ πίσω σε σχέση με την καταπολέμηση των διακρίσεων αυτών. Τα πρόσφατα περιστατικά βίας απέναντι σε άτομα, που η ταυτότητά τους δεν συμβαδίζει με την κυρίαρχη ετεροκανονική αντίληψη περί φύλου και σεξουαλικότητας, είναι άλλωστε δυστυχώς πολλά. Ευτυχώς όμως υπάρχει μια νέα γενιά, που μεγάλο κομμάτι της φέρει μια φρέσκια και χειραφετημένη ματιά πάνω στο δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού του κάθε ανθρώπου.

Αυτό το ταξίδι της Ελβίρας προς τους τόπους και τους ανθρώπους που τη σημάδεψαν είναι η χαριστική βολή της ζωής της;

Το ταξίδι της Ελβίρας στο παρελθόν της είναι για εκείνη απαραίτητο για τον αυτοπροσδιορισμό της. Είναι μια ηρωίδα χωρίς αναμνήσεις η οποία ψάχνει απεγνωσμένα κάπου να στηριχτεί. Βρίσκεται μετέωρη ανάμεσα σε αποτυχημένες σχέσεις και ανθρώπους που διαμόρφωσαν την προσωπικότητά της και καθόρισαν τη ζωή της. Η αναμόχλευση όμως των τραυμάτων του παρελθόντος θα αποδειχτεί αβάσταχτη για εκείνη.

Τα 13 φεγγάρια για σας τι αντιπροσωπεύουν;

Για τον Φασμπίντερ η χρονιά με τα 13 φεγγάρια είναι η χρονιά κατά την οποία άνθρωποι ευάλωτοι έρχονται αντιμέτωποι με αναπόφευκτες προσωπικές τραγωδίες. Στις μέρες μας δυστυχώς για κάθε ευάλωτο άνθρωπο κάθε χρονιά είναι μια χρονιά με 13 φεγγάρια.

Σε μια εποχή που τα θέματα φύλου και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι ανοιχτά, πώς συνομιλεί μαζί τους η παράστασή σας;

Η Ελβίρα διεκδικεί το δικαίωμα στην αγάπη, στον έρωτα, στην εργασία, στην γονεϊκότητα. Δικαιώματα που της στερούν ακόμη και οι αγαπημένοι της άνθρωποι λόγω της ταυτότητας φύλου της. Έρχεται αντιμέτωπη με την απόλυτη μοναξιά και εγκαταλείπεται από όλους στην πιο κρίσιμη στιγμή της ζωής της. Ζητά απεγνωσμένα βοήθεια, όμως στερείται ακόμη και και το πιο απλό, μια κουβέντα με ένα φιλικό πρόσωπο. Σήμερα, σε μια εποχή όπου όλοι έχουμε μάθει να πορευόμαστε ως ατομικότητες θα πρέπει περισσότερο από ποτέ να είμαστε γενναιόδωροι σε σχέση με το χρόνο που αφιερώνουμε στους ανθρώπους, κοντινούς μας και μη, που το έχουν ανάγκη.