Σαφές μήνυμα ότι η επιδίωξη της Ελλάδας είναι η ακύρωση του τουρκολιβυκού συμφώνου έστειλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τις κοινές του δηλώσεις με τον Λίβυο μεταβατικό πρωθυπουργό Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά.

Οι φίλοι της Λιβύης είναι δίπλα και όχι μακριά της

Ο Έλληνας πρωθυπουργός χαρακτήρισε λάθος το τουρκολιβυκό σύμφωνο για την ΑΟΖ Τρίπολης και Άγκυρας και τόνισε ότι «θεμέλιο της νέας αφετηρίας της σχέση μας πρέπει να είναι η ειλικρίνεια, η διάθεση διαλόγου και η πίστη στο διεθνές δίκαιο. Να βρούμε τον τρόπο να σβήσουμε τα λάθη της προηγούμενης περιόδου».

Ο κ. Μητσοτάκης στο πλαίσιο των μηνυμάτων που έστειλε και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ τόνισε ότι για τη Λιβύη «προϋποθέση κάθε προόδου είναι η αποχώρηση ξένων στρατευμάτων και μισθοφόρων και για εμάς είναι η ακύρωση παράνομων εγγράφων που δεν έχουν καμία νομική ισχύ όπως έχει αποφανθεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».

Μάλιστα ο Έλληνας πρωθυπουργός επεσήμανε με νόημα ότι «οι φίλοι της Λιβύης είναι δίπλα της και όχι μακριά της» προσθέτοντας ότι «το πλησιέστερο ξένο έδαφος στη Λιβύη είναι η Γαύδος και η Κρήτη».

«Είναι η γεωγραφία και όχι οι τεχνητές γραμμές που καθορίζουν κάποιοι σε χάρτες, αυτά που καθορίζουν τις διμερείς σχέσεις» συμπλήρωσε ο κ. Μητσοτάκης.

Ενδιαφέρεται για τα συμφέροντα της Λιβύης

Για το τουρκολιβυκό σύμφωνο ο Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά επέμεινε στην πάγια θέση του και υπεραμύνθηκε της υπογραφής του από το προηγούμενο καθεστώς Σάρατζ της Τρίπολής λέγοντας ότι «όπως κάθε χώρα ενδιαφέρεται για τα συμφέροντά της έτσι και η Λιβύη ενδιαφέρεται για τα δικά της συμφέροντα. Εμείς φροντίζουμε τα συμφέροντα της χώρας μας και του λαού μας».

Μάλιστα ο μεταβατικός πρωθυπουργός της κυβέρνησης εθνικής ενότητας «ενθάρρυνε» τις διαπραγματεύσεις Ελλάδας και Τουρκίας όπως και της Λιβύης και της Τουρκίας για τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών για «να συνεχιστεί η συνεργασία των χωρών στη Μεσόγειο, διότι -όπως πρόσθεσε- η Λιβύη θέλει να έχει καλές σχέσεις με όλες τις χώρες της περιοχής».

Μακριά από ξένους στρατούς

Ο Έλληνας πρωθυπουργός από την πλευρά του εξέφρασε τη χαρά του για την παρουσία του στη Λιβύη κάνοντας λόγο για γόνιμη συζήτηση και διπλή επανεκκίνηση των σχέσεων των δύο χωρών.

«Αποδέχτηκα την ευγενική σας πρόταση και ταξίδεψα για ένα βασικό σκοπό: Να αναδείξω την δυναμική επανεκκίνηση των ελληνολιβυκών σχέσεων και να μεταφέρω μήνυμα στήριξης στις προσπάθειες της Λιβύης για ειρήνη και πρόοδο. Η πατρίδα μας θα σταθεί δίπλα σας στο πλαίσιο της ΕΕ και του ΟΗΕ» είπε ο κ. Μητσοτάκης μιλώντας για ανασυγκρότηση και ομαλότητα της Λιβύης «μακριά από ξένους στρατούς και συμφέροντα».

Αναζωπυρώνεται το επιχειρηματικό ενδιαφέρον

«Είναι καιρός να μείνουν πίσω όσα δοκίμασαν τις σχέσεις μας το προηγούμενο διάστημα» και εξέφρασε την εκτίμηση ότι με την επανελειτουργία της ελληνικής πρεσβείας στην Τρίπολή και του προξενείου στη Βεγγάζη η συνεργασία των δύο χωρών μπορεί να αναπτυχθεί με γρήγορους ρυθμούς.

Τόνισε δε ο κ. Μητσοτάκης ότι «η ελληνική επιχειρηματική δραστηριότητα στη Λιβύη ουδέποτε διακόπηκε» ενώ «αναζωπυρώνεται το ενδιαφέρον τώρα που ομαλοποιείται η κατάσταση».

Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στους τομείς της ενέργειας, των θαλασσίων μεταφορών, των κατασκευών, της υγείας αλλά και άλλων πεδίων όπως η παιδεία και ο πολιτισμός όπου θα μπορούσε να αναπτυχθεί η διμερής συνεργασία.

Πρωταγωνιστής η ενέργεια

Πάντως ο κ. Μητσοτάκης χαρακτήρισε «πρωταγωνιστή» την ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας και Λιβύης ενώ έκανε αναφορά και στους τομείς της Άμυνας και της Ασφάλειας ως τομείς που εκφράζεται ο «παραδοσιακός δεσμός» των δύο χωρών και υπενθύμισε ότι Λίβυοι αξιωματικοί αποφοιτούν από τις σχολές των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων ενώ στη χώρα μας εκπαιδεύονται και στελέχη της Λιβυκής ακτοφυλακής.

Ορόσημο δυναμικής επανεκκίνησης

Αναλυτικά η δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει ως εξής:

«Κύριε Πρωθυπουργέ, Κυρίες και κύριοι.

»Αισθάνομαι μια μεγάλη χαρά που η παρουσία μου σήμερα στη Λιβύη συνδυάζεται με μία διπλή επανεκκίνηση: Με το νέο ξεκίνημα της ίδιας της χώρας, αλλά και των διμερών μας σχέσεων.

»Σας ευχαριστώ για τη ζεστή υποδοχή, για τη γόνιμη συζήτηση που είχαμε σε συνέχεια της πρώτης τηλεφωνικής μας επικοινωνίας, πριν από λίγες εβδομάδες.

»Αποδέχθηκα την ευγενική σας πρόταση και ταξίδεψα -για πρώτη φορά μάλιστα- στη Λιβύη για έναν βασικό σκοπό: Να αναδείξω την επαναλειτουργία της Ελληνικής Πρεσβείας στην Τρίπολη ως ορόσημο της δυναμικής επανεκκίνησης των ελληνολυβικών σχέσεων.

»Και να μεταφέρω μήνυμα στήριξης στις προσπάθειες της Λιβύης για ειρήνη και για πρόοδο. Τόσο στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και του ΟΗΕ, η πατρίδα μας θα σταθεί δίπλα σας στο δρόμο προς αξιόπιστες εκλογές, πολιτική ομαλότητα και ανασυγκρότηση της χώρας σας.

»Μακριά από ξένους στρατούς και συμφέροντα. Και με μοναδική πυξίδα την ασφάλεια και την ευημερία στη γειτονιά μας και στη Μεσόγειο.

Να μείνουν πίσω όσα δοκίμασαν τις σχέσεις μας

»Είναι καιρός, νομίζω, να μείνουν πίσω μας όσα δοκίμασαν τις σχέσεις μας το προηγούμενο διάστημα. Και, καθώς μετά την Πρεσβεία στην Τρίπολη, θα ακολουθήσει και το Ελληνικό Γενικό Προξενείο στη Βεγγάζη, η συνεργασία μας σε όλους τους τομείς μπορεί να αναπτυχθεί με γρήγορους ρυθμούς.

»Οι εξελίξεις της τελευταίας δεκαετίας μπορεί να περιόρισαν τις οικονομικές μας σχέσεις. Όμως, στην πραγματικότητα, η ελληνική επιχειρηματική παρουσία στη Λιβύη ουδέποτε διακόπηκε.

»Και, σήμερα, που η πολιτική κατάσταση στη χώρα σταθεροποιείται, το ενδιαφέρον αυτό αναζωπυρώνεται.

»Με τον κ. Πρωθυπουργό -και με την ομάδα του, με τους Υπουργούς του- συζητήσαμε τις προοπτικές συνεργασίας μας σε τομείς όπως η ενέργεια, οι κατασκευές, οι θαλάσσιες μεταφορές, η υγεία. Αλλά υπάρχουν και άλλα πεδία, όπως ο τουρισμός, η εκπαίδευση, ο πολιτισμός, όπου επίσης μπορούν να γίνουν πολλά.

Ευκαιρίες για ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις

»Πρωταγωνιστεί, ασφαλώς και η πλήρης αποκατάσταση της ενεργειακής μας συνεργασίας. Που, μάλιστα, θα μπορούσε να επεκταθεί και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις, όπου σήμερα διαμορφώνονται εξαιρετικές ευκαιρίες για δημόσιες και για ιδιωτικές επενδύσεις

»Όπως, βέβαια, παραδοσιακός μας δεσμός είναι κι αυτός της άμυνας και της ασφάλειας. Κύριε Πρωθυπουργέ, περισσότεροι από 280 Λίβυοι αξιωματικοί έχουν αποφοιτήσει τις τελευταίες δεκαετίες από τις σχολές των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.

»Ενώ στο Κέντρο Ναυτικής Αποτροπής έχουν εκπαιδευτεί και εκπαιδεύονται στελέχη της Λιβυκής Ακτοφυλακής κάτι το οποίο αποκτά και ξεχωριστή γεωπολιτική σημασία καθώς η ακτοφυλακή σας πρωταγωνιστεί στην ανάσχεση μεταναστευτικών ροών. Συνεπώς και εδώ η συνεργασία μας έχει ισχυρές ρίζες και έχει και ευρύ μέλλον.

Το μήνυμα Μισέλ

»Όπως τόνισα και στον κ. Πρωθυπουργό, θεμέλιο της νέας αφετηρίας στη σχέση μας πρέπει να είναι πάντα η ειλικρίνεια, η διάθεση διαλόγου και, κυρίως, η πίστη στις αρχές της διεθνούς νομιμότητας, του Διεθνούς Δικαίου.

»Και αυτό σημαίνει ότι, γράφοντας την καινούργια σελίδα της κοινής μας διαδρομής, θα μπορούμε να βρούμε τον τρόπο να σβήσουμε τα λάθη της προηγούμενης.

»Θέλω, επίσης, να είμαι απολύτως σαφής και να επαναλάβω αυτό το οποίο μετέφερε και ο Πρόεδρος  του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Charles Michel, στην επίσκεψή του στη φίλη χώρα σας, ότι προϋπόθεση κάθε προόδου είναι η άμεση και πλήρης αποχώρηση ξένων στρατευμάτων και μισθοφόρων από το λιβυκό έδαφος.

»Είναι κάτι το οποίο έχουν ζητήσει, εξάλλου, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες. Και ασφαλώς, για εμάς, πολύ σημαντικό είναι η ακύρωση παράνομων εγγράφων που παρουσιάστηκαν ως δήθεν διακρατικές συμφωνίες αλλά δεν έχουν καμία νομική ισχύ, όπως ρητά έχει αποφανθεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Να συνεχίσουμε τη συζήτηση που διεκόπη το 2010 για ΑΟΖ Ελλάδας και Λιβύης

»Κύριε Πρωθυπουργέ,

»Οι τελευταίες ημέρες στη Λιβύη έχουν έντονο χαρακτήρα, καθώς μετά τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, βρέθηκαν ο Πρωθυπουργός της Μάλτας, ο Πρωθυπουργός της Ιταλίας, εγώ προσωπικά. Και η Ελλάδα και η Ιταλία, μάλιστα, έχουν πρόσφατα συνάψει μεταξύ τους νόμιμες συμφωνίες για τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών και των χωρικών υδάτων.

»Ο συμβολισμός, λοιπόν, είναι εξαιρετικά ισχυρός: Οι φίλοι της Λιβύης είναι δίπλα της και όχι μακριά της. Άλλωστε -όπως συζητήσαμε- το πλησιέστερο σ’ αυτήν ευρωπαϊκό έδαφος είναι η Γαύδος και η πατρίδα μου, η Κρήτη.

»Και τελικά κ. Πρωθυπουργέ είναι η γεωγραφία  που καθορίζει το πλαίσιο των διμερών μας σχέσεων, και όχι οι τεχνητές γραμμές που κάποιοι τραβούν σε χάρτες.

»Κατά συνέπεια χαιρετίζω τη διάθεσή σας να μπορούμε να συζητήσουμε απ’ ευθείας και διμερώς ζητήματα που αφορούν την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών -ως οφείλουμε να κάνουμε ως γειτονικές χώρες- και να συνεχίσουμε μια συζήτηση η οποία διεκόπη το 2010. Πάντα με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, το οποίο αποτελεί την πυξίδα με την οποία φιλικά κράτη λύνουν τέτοιου είδους διαφορές.

Χρυσάφι η ειρήνη

»Θέλω να επαναλάβω ότι στο δύσκολο έργο σας, κ. Πρωθυπουργέ, για την ανασυγκρότηση της χώρας σας, δεν είστε μόνος σας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα μέλη της είναι εδώ, παρόντα. Και αποφασισμένα να στηρίξουν τον λιβυκό λαό, που τόσα έχει υποφέρει την τελευταία δεκαετία.

»Επιτρέψτε μου, λοιπόν, να κλείσω, και πάλι με τις ελληνολιβυκές σχέσεις, οι οποίες ξεκινούν πριν από 2.600 χρόνια. Απ’ την εποχή που ταξιδιώτες από την Σαντορίνη έφταναν στις ακτές σας, ιδρύοντας την Κυρήνη, μετά τη Βεγγάζη και την ελληνική Πεντάπολη.

»Τότε, καλλιεργήσαμε μαζί, εδώ, ένα σπάνιο θεραπευτικό βότανο το «σίλφιο», το οποίο ονομάστηκε και το «χρυσάφι της Λιβύης». Στον 21ο αιώνα, λοιπόν, «χρυσάφι» των λαών μας είναι η ειρήνη, η συνεργασία και η ευημερία.

»Σας ευχαριστώ για ακόμα μια φορά για τη θερμή σας υποδοχή».