Η Ελλάδα, όπως και πολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, «καίγεται» για την επόμενη ημέρα από την υπογραφή της συμφωνίας για το Brexit. Και τούτο γιατί δεν είναι μόνον οι χιλιάδες φοιτητές της που φοιτούν στα βρετανικά πανεπιστήμια, είναι και οι ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη Βρετανία, καθώς και οι βρετανικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Τι θα αλλάξει για τους χιλιάδες έλληνες φοιτητές; Τι θα αλλάξει στη φορολογία των ελληνικών επιχειρήσεων στη Βρετανία;

Θεωρητικά υπάρχουν κυβερνητικές διαβεβαιώσεις ότι η Ελλάδα θα θωρακιστεί έναντι του Brexit (ακόμα και σε περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία) ή ότι δεν πρόκειται να υπάρξει οποιαδήποτε αύξηση στα δίδακτρα ελλήνων φοιτητών, ούτε βεβαίως θα απαιτείται βίζα για άφιξη και παραμονή στη Βρετανία. Είναι όμως έτσι τα πράγματα;

Πώς είναι δυνατόν να υπάρχουν τέτοιες διαβεβαιώσεις, φέρ’ ειπείν, για τη μη αύξηση των διδάκτρων, τη στιγμή που το αρμόδιο υπουργείο Εξωτερικών βεβαιώνει ότι «το θέμα των διδάκτρων παραμένει ανοικτό και αυτό θα συζητηθεί. Εμείς πάντως επιδιώκουμε να μην αυξηθούν τα δίδακτρα». Με δυο λόγια, τώρα αρχίζουν οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στις δύο χώρες για το θέμα των φοιτητών.

Για να δείτε πόσο σοβαρό είναι το ζήτημα αυτό παραθέτουμε στοιχεία για τους έλληνες φοιτητές που φοιτούν σε πανεπιστήμια του Ηνωμένου Βασιλείου (προσοχή, όχι μόνο της Αγγλίας, αλλά και της Σκωτίας, της Ουαλίας, της Βόρειας Ιρλανδίας). Σύμφωνα με στοιχεία του  «Higher Education Statistics Agency (HESA)» του ΗΒ, το ακαδημαϊκό έτος 2017-2018 φοίτησαν στο Ηνωμένο Βασίλειο 10.135 Ελληνες, καταλαμβάνοντας την 4η θέση μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Στην Αγγλία ήσαν 8.065, στη Σκωτία 1.510, στην Ουαλία 520 και στη Βόρεια Ιρλανδία 40 φοιτητές. Από τους έλληνες φοιτητές οι 5.140 παρακολούθησαν προπτυχιακές σπουδές και οι 4.995 μεταπτυχιακές. Η πλειονότητα των φοιτητών έκαναν προπτυχιακά προγράμματα, με εξαίρεση τους φοιτητές στη Σκωτία, τη Βόρεια Ιρλανδία και το Λονδίνο όπου οι περισσότεροι ήσαν μεταπτυχιακοί. Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία της HESA, 17.410 έλληνες φοιτητές παρακολούθησαν την ακαδημαϊκή περίοδο 2017-2018 τμήματα βρετανικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, καταλαμβάνοντας την 1η θέση εντός ΕΕ.

Το δεύτερο σοβαρό πρόβλημα που θα προκύψει μετά το Brexit είναι εάν θα αυξηθεί ή όχι η φορολογία των ελληνικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Και εδώ τα πράγματα δεν είναι ξεκαθαρισμένα, αφού, όπως βεβαιώνουν κυβερνητικές πηγές, τώρα αρχίζουν οι συζητήσεις για το σοβαρό αυτό ζήτημα. Το θέμα βεβαίως είναι να υπάρξει συμφωνία πριν από την τελική συμφωνία για το Brexit, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Το City

Αυτό που επιδιώκει η ελληνική κυβέρνηση είναι η μεταφορά του City του Λονδίνου στον Πειραιά, δηλαδή να δοθούν γενναία φορολογικά κίνητρα για την εγκατάσταση εφοπλιστικών γραφείων στον Πειραιά και εν συνεχεία άλλα φορολογικά κίνητρα για τη λειτουργία αυτών των εφοπλιστικών γραφείων. Για να γίνει αυτό απαιτείται νόμος ή τροπολογία σε νόμο. Δεν προλαβαίνουν να την καταθέσουν τώρα με τον αναπτυξιακό νόμο και κατά πάσα πιθανότητα θα καταθέσουν τροπολογία στο νομοσχέδιο για την αυστηροποίηση του Ποινικού Κώδικα.

Στοιχεία του Enterprise Greece για τις ελληνικές επενδύσεις στη Βρετανία αναφέρουν ότι το απόθεμα αυτών το 2015 ανερχόταν σε 623 εκατ. ευρώ. Σημαντικότερες αυτών οι παραγωγικές επενδύσεις του ομίλου ΒΙΟΧΑΛΚΟ (Bridgnorth Aluminium), της Coca-Cola HBC (CCHBC Northern Ireland) και των Πλαστικών Θράκης (Don & Low).

Επίσης, αρκετές ελληνικές εταιρείες έχουν ιδρύσει θυγατρικές για την εισαγωγή και χονδρική πώληση της παραγωγής τους από την Ελλάδα ή από άλλες χώρες. Ισχυρή ελληνική παρουσία υπάρχει, επίσης, στον κλάδο λιανικής, τάση που συνδέεται με τον αυξημένο αριθμό Ελλήνων που διαβιούν στο ΗΒ. Τέλος, αξιόλογη είναι η παρουσία εταιρειών ελληνικών συμφερόντων στον τομέα της τεχνολογίας και των υπηρεσιών (ενδεικτικά Upstream, Taxibeat) και των ΑΠΕ (Biosar, METKA-EGN).

Επενδύσεις

Ενας σημαντικός αριθμός βρετανικών εταιρειών έχουν επενδύσει στη χώρα μας σε τομείς όπως οι τηλεπικοινωνίες (Vodafone), το λιανικό εμπόριο (Dixon’s – Κωτσόβολος), η υγεία (GlaxoSmithKline, BC Partners και CVC Capital), ο τουρισμός, οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, η πρωτογενής παραγωγή (Lamex/Alterra) κ.λπ. Πέραν των επενδύσεων βρετανικών εταιρειών, ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης και ο τομέας των επενδύσεων ιδιωτών στον κλάδο των ακινήτων και δη της θερινής κατοικίας. Τι θα γίνει από εδώ και πέρα:

Το action plan του υπουργείου Εξωτερικών που έχει ετοιμαστεί λειτουργεί ως οδικός χάρτης για τη δημόσια διοίκηση, στο οποίο περιλαμβάνονται περί τις 128 δράσεις που έχουν λάβει ή θα λάβουν οι επιμέρους υπηρεσίες και τα υπουργεία, με σκοπό τον αναπροσδιορισμό του modus operandi της Ελλάδας με τη Βρετανία. Ταυτόχρονα, το υπουργείο Εξωτερικών σε συνεργασία με επιχειρηματικούς και άλλους φορείς, όπως ο ΣΕΒ, ο ΣΒΑΠ, οι Ελληνες Εξαγωγείς, τα Επιμελητήρια κ.ά., έχει επιδοθεί σε μια έντονη επικοινωνιακή καμπάνια με σκοπό την πλήρη ενημέρωση πολιτών και επιχειρήσεων σε θέματα Brexit.

Παράλληλα, ενισχύονται με μεγάλη ταχύτητα και οι διμερείς μας σχέσεις. Ηδη ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης στη συνάντησή του με τη βρετανή πρέσβειρα Kate Smith έδωσε ιδιαίτερο βάρος στην προστασία των προϊόντων ΠΟΠ/ΠΓΕ και στη μη επιβολή δασμών, κυρίως στη φέτα, καθώς και στις δράσεις που πρέπει να γίνουν από πλευράς Βρετανίας για τη διατήρηση του ύψους των διδάκτρων τόσο των προπτυχιακών όσο και των μεταπτυχιακών τίτλων στα επίπεδα που είναι σήμερα και για τα επόμενα χρόνια.