Παρακολούθηση των ωκεανών, μέτρηση των ρυπογόνων εκπομπών, εξέλιξη των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής… Πολλοί δορυφόροι, οι οποίοι τέθηκαν σε τροχιά στα τέλη αυτού του Οκτωβρίου που διανύουμε, βρίσκονται στην υπηρεσία του περιβάλλοντος και του κλίματος, σημειώνει η γαλλική εφημερίδα Les Echos.

Είναι μια ιστορική πρωτιά. Για πρώτη φορά χθες, 29 Οκτωβρίου, η Κίνα εκτόξευσε έναν δορυφόρο κατασκευασμένο σε συνεργασία με μια ξένη χώρα. Η ονομασία του είναι China France Oceanography (CFOS) και θα γυρίζει επί τρία χρόνια σε τροχιά, σε ύψος 520 χλμ. Θα κάνει μετρήσεις των ανέμων και των κυμάτων στην επιφάνεια της Γης 24 ώρες το 24ωρο. Στοχος αυτού του προγράμματος, που άρχισε το 2007 από την κινεζική CNSA και το γαλλικό CNES (Εθνικό Κέντρο Διαστημικών Μελετών) σε σύμπραξη με το CNRS (Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας) και το Ifremer (Γαλλικό Ινστιτούτο Έρευνας για την Εκμετάλλευση της Θάλασσας): να προβλέπει τους κυκλώνες και τις άλλες καταιγίδες, αλλά επίσης να καταλάβουμε καλύτερα τις αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στους ωκεανούς και την ατμόσφαιρα.

Ιαπωνικός δορυφόρος μετράει τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα

Στις 29 Οκτωβρίου η Ιαπωνία εκτόξευε επίσης έναν δορυφόρο ειδικά αφιερωμένο στα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Ο Ibuki 2 παίρνει τη σκυτάλη από τον Ibuki 1, που εκτοξεύθηκε το 2009. Εξοπλισμένος με ακόμη πιο ισχυρούς συλλέκτες και ικανός να χαρτογραφεί με εξαιρετική ακρίβεια, προορίζεται για να μετρά τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα (CO2), του μεθανίου, αλλά και των μικροσωματιδίων 2,5 micron (PM 2,5), που είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για την τοπική ρύπανση και τους πρόωρους θανάτους και συνδέονται κυρίως με την καύση των ντιζελοκινητήρων οχημάτων. Σ’ αυτούς ακριβώς τους ρυπαντές οφείλεται σημαντικό μέρος των πρόωρων θανάτων που οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Και οι θάνατοι αυτοί εξακολουθούν να είναι πολλοί, αν πιστέψει κανείς την τελευταία έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που συνεδριάζει την Τρίτη και εξέδωσε την ετήσια έκθεσή του, η οποία προκαλεί ρίγος όσο και η περυσινή. Πράγματι, περίπου 600.000 παιδιά κάτω των 15 ετών είναι θύματα αυτής της ρύπανσης κάθε χρόνο στον κόσμο.

Καταγράφουν τις παρεκκλίσεις 

Εκτός από τους κινητήρες εσωτερικής καύσης των αυτοκινήτων, οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας από άνθρακα συμβάλλουν επίσης τόσο στην τοπική ρύπανση με μικροσωματίδια όσο και στις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Και εδώ οι δορυφορικές φωτογραφίες, που ελήφθησαν από τον Ιούνιο μέχρι το τέλος Αυγούστου 2018 από την Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία, επιτρέπουν στη μκο Greenpeace να καταγγέλλει τη ζώνη του άνθρακα στη Νότια Αφρική, μία από τις περιοχές του κόσμου με τους περισσότερους ρύπους εξαιτίας της έκλυσης διοξειδίου του αζώτου.

Πάντα σχετικά με τον άνθρακα, τον υπ’ αριθμόν ένα δημόσιο εχθρό στη μάχη εναντίον της κλιματικής αλλαγής, άλλες δορυφορικές εικόνες που δημοσιοποιήθηκαν στα τέλη Σεπτεμβρίου είχαν αποκαλύψει πως η Κίνα, η μεγαλύτερη παραγωγός ηλεκτρικού από άνθρακα, συνέχισε να κατασκευάζει τέτοιους σταθμούς παρά τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει υπέρ του κλίματος. Αυτή τη στιγμή κατασκευάζονται εγκαταστάσεις παραγωγής 259 γιγαβάτ (GW).

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, από την πλευρά της, ανακοίνωσε στη διάρκεια συνόδου στο Μπαλί πως βάζει στο τραπέζι ένα ποσό 300 εκατ. ευρώ, το οποίο προστίθεται στα 550 εκατομμύρια που χορηγήθηκαν πριν από έναν χρόνο σ’ ένα πρόγραμμα για την προστασία των ωκεανών. Μέρος αυτής της επένδυσης προορίζεται για το δορυφορικό πρόγραμμά της Copernicus που άρχισε το 2014 και είναι κυρίως αφιερωμένο στην ανίχνευση της συχνότητας ακραίων φαινομένων.

Είτε πρόκειται να ανιχνεύσουν είτε να μετρήσουν ή να προειδοποιήσουν, οι πρόοδοι των δορυφορικών τεχνικών επιτρέπουν στις χώρες ολόκληρου του κόσμου να σημειώσουν πρόοδο όσον αφορά την κατανόηση της κλιματικής αλλαγής και στη διεθνή κοινότητα να παρακολουθεί τις ενδεχόμενες παρεκκλίσεις.