Αναζήτηση
Σε τούνελ πολυετούς σφιχτής εποπτείας θα βρεθεί η ελληνική οικονομία αμέσως μετά τη λήξη του τρίτου προγράμματος, με τους δανειστές να προαναγγέλλουν τριμηνιαίες αξιολογήσεις και να αποδομούν το αφήγημα της κυβέρνησης περί «καθαρής εξόδου» από τα Μνημόνια στις 20 Αυγούστου.
Λίγα 24ωρα πριν από το κρίσιμο, για το ελληνικό ζήτημα, Eurogroup της 21ης Ιουνίου, οι εκπρόσωποι της Κομισιόν, του ESM και της ΕΚΤ βρίσκονται στην Αθήνα για το συνέδριο που διοργανώνει ο Economist και στις επαφές που έχουν με την ελληνική κυβέρνηση μεταφέρουν αυστηρό μήνυμα για την επόμενη μέρα, επιμένοντας στη συνέχιση και ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων και ξεκαθαρίζοντας ταυτόχρονα ότι η επιτήρηση θα είναι αυστηρότερη λόγω του ύψους των δανείων και της ελάφρυνσης του χρέους. Το μεταμνημονιακό πλαίσιο επιτήρησης μπορεί να μην είναι ένα νέο πρόγραμμα, αλλά θα έχει όλα τα χαρακτηριστικά του προγράμματος αφού η Ελλάδα θα πρέπει να τηρεί τις δεσμεύσεις που θα αναλάβει και κάθε τρίμηνο θα ελέγχεται από τους δανειστές για την πορεία υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων.
ΔΙΠΛΑ ΣΑΣ ΕΩΣ ΤΟ 2059! Οι Ευρωπαίοι θα βρίσκονται δίπλα στην Ελλάδα ώς το 2059 που θα αποπληρωθεί η τελευταία δόση των δανείων προς τον ESM, σημείωσε ο επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ μιλώντας στο συνέδριο του Economist, για να προσθέσει ότι η επιτήρηση «προφανώς θα είναι αυστηρότερη λόγω του ύψους των δανείων και της ελάφρυνσης του χρέους». Χθες, μάλιστα, αμέσως μετά την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου, ο ESM ενέκρινε την εκταμίευση της υποδόσης του 1 δισ. ευρώ που εκκρεμούσε από την τρίτη αξιολόγηση. Ετσι, η συνολική οικονομική βοήθεια του ESM στο τρέχον πρόγραμμα προς την Ελλάδα θα φτάσει τα 46,9 δισ. ευρώ, από τα 86 δισ. ευρώ που είναι διαθέσιμα. Συνολικά, ο ESM και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) έχουν μέχρι στιγμής εκταμιεύσει σχεδόν 189 δισ. ευρώ στην Ελλάδα. Θα υπάρχει πάντα η δέσμευση των Ευρωπαίων να βοηθούν την Ελλάδα, καθώς δεν μπορούμε «να τα αντιμετωπίσουμε όλα σήμερα (capture everything)» σημείωσε ο Κλάους Ρέγκλινγκ, και αυτή η αναφορά του μπορεί να ερμηνευθεί ως ένα «παράθυρο» για να μετατεθούν οι αποφάσεις για τη μακροπρόθεσμη προοπτική του χρέους στο μέλλον και να μη ληφθούν τώρα, δηλαδή στις 21 Ιουνίου. Αυτό το ενδεχόμενο πάντως είναι κάτι που απεύχεται ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, καθώς εάν συμβεί, έχει δηλώσει ότι «δεν θα έχουμε πρόσβαση στις χρηματαγορές».
Η έξοδος στις αγορές είναι εύθραυστη, προειδοποιεί ο Κλάους Ρέγκλινγκ, για να προσθέσει ότι επενδυτές ανησυχούν για μεταστροφή των μεταρρυθμίσεων, πολλές φορές κυβερνήσεις μετά το τέλος ενός προγράμματος μπαίνουν στον πειρασμό να «χαλαρώσουν».
ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΕΟΣ. Στο μέτωπο της ελάφρυνσης του χρέους, οι διαφορές μεταξύ ΔΝΤ και Βερολίνου παραμένουν. Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόβσκις σημείωσε ότι οι παρεμβάσεις θα πρέπει να είναι εμπροσθοβαρείς, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η σταδιακή επιστροφή της χώρας στις αγορές. Το ίδιο υποστήριξε και ο Φίλιπ Γκέρσον, αναπληρωτής διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ, προσθέτοντας ότι υπάρχει μεν πρόοδος αλλά το χρέος παραμένει μη βιώσιμο. Η Ελλάδα χρειάζεται ελάφρυνση χρέους χωρίς πολλά «αν» και «αλλά», είπε το στέλεχος του ΔΝΤ, σημειώνοντας ότι οι διαφορές παραμένουν, ενώ τόνισε ότι είναι δύσκολο να υπάρξει διατηρήσιμη ανάπτυξη χωρίς εμβάθυνση των μεταρρυθμίσεων, για να προσθέσει ότι χρειάζεται εμπροσθοβαρής και ουσιαστική ελάφρυνση χρέους.
Από την πλευρά του ο Ντέκλαν Κοστέλο, ο επικεφαλής των θεσμών εκ μέρους της Κομισιόν, αναφερόμενος στο μεταμνημονιακό πλαίσιο, σημείωσε ότι η ενισχυμένη εποπτεία μετά το Μνημόνιο θα ανανεώνεται ανά έξι μήνες, με απόφαση της Κομισιόν, και θα περιλαμβάνει τριμηνιαίους ελέγχους. Εκτίμησε, μάλιστα, ότι μπορεί να διαρκέσει δύο ή τρία έτη. Οπως είπε μιλώντας στο συνέδριο του Economist, τα πρώτα χρόνια μετά το Μνημόνιο, η Επιτροπή θα εμπλακεί στο πρόγραμμα ενισχυμένης επιτήρησης και η επιτυχία των μεταρρυθμίσεων θα κριθεί τους επόμενους μήνες έως τον επόμενο χρόνο. Αν και διευκρίνισε ότι η ενισχυμένη εποπτεία δεν είναι πρόγραμμα, συμπλήρωσε ότι θα γίνεται σε τριμηνιαία βάση και απέφυγε να προβλέψει πότε θα λήξει το σφιχτό κοστούμι επιτήρησης για την Ελλάδα. Ο Ντέκλαν Κοστέλο, αναφερόμενος στο Eurogroup της επόμενης Πέμπτης, δήλωσε ότι θα συζητηθεί η συμφωνία – πακέτο με τρία συστατικά:
1. Την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης και την εκταμίευση ενός επαρκούς ποσού δόσεων.
2. Τις αποφάσεις για τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, για τα οποία η Κομισιόν υποστηρίζει την ανάγκη για ένα πακέτο εμπροσθοβαρούς εφαρμογής.
3. Ενα πλαίσιο μεταμνημονιακής επιτήρησης.
ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΣΥΜΩΝΙΑ. Ο Φραντσέσκο Ντρούντι, επικεφαλής του κλιμακίου των θεσμών εκ μέρους της ΕΚΤ, μιλώντας στο ίδιο συνέδριο, αφού τόνισε ότι «είμαστε πολύ κοντά στην ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης» πρόσθεσε ότι «πρέπει η συμφωνία για το χρέος να είναι ρεαλιστική και να συνεκτιμά ενδεχόμενους κινδύνους». Θα χρειαστεί χρόνος για να επανέλθει η Ελλάδα σε μια κανονικότητα, εκτιμώντας ότι το μαξιλάρι διαθεσίμων πρέπει να καλύψει τις ανάγκες για 18-24 μήνες, ώστε να κατευναστούν οι ανησυχίες των αγορών. Πρέπει να γίνει συνετή χρήση τους, ανέφερε. «Μεταρρυθμίσεις, μεταρρυθμίσεις, μεταρρυθμίσεις», το μήνυμα που έστειλε ο Τζιαμαρόλι, εκπρόσωπος του ESM.
ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ. Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης εμφανίστηκε αισιόδοξος για την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης τις επόμενες ημέρες, εκτιμώντας ότι ώς τις 21 Ιουνίου θα έχουν ολοκληρωθεί όλα τα προαπαιτούμενα. «Η ολοκλήρωση του προγράμματος είναι απαραίτητη, αλλά όχι επαρκής συνθήκη για την έξοδο από το πρόγραμμα» είπε ο Γιώργος Χουλιαράκης, σημειώνοντας ότι στη μεταμνημονιακή περίοδο πρέπει να τηρούνται τρεις προϋποθέσεις:
* Σταθερή δημοσιονομική πολιτική, με παράλληλη συνέχιση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας.
* Δημιουργία μηχανισμού ασφαλείας έναντι ενδεχόμενης αναταραχής στις αγορές, δεδομένου ότι υπάρχουν κάποιες ανησυχίες. «Η Ελλάδα δημιουργεί ένα cash buffer για τους επόμενους 20-22 μήνες. Ηδη έχουν τοποθετηθεί 6,5 δισ. ευρώ σε ειδικό λογαριασμό, από τον οποίο δεν μπορούν τα κεφάλαια να χρησιμοποιηθούν για κανέναν άλλο λόγο, παρά για την εξυπηρέτηση του χρέους. Εως το τέλος του προγράμματος εκτιμούμε ότι θα φτάσουν τα 17-18 δισ. ευρώ».
* Ελάφρυνση χρέους. Χωρίς πρόσθετα μέτρα, το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο, πρέπει να παραμετροποιηθούν έγκαιρα τα μέτρα για το επόμενο Eurogroup, τόνισε ο Χουλιαράκης.
