Πέρασαν 9 ολόκληρα χρόνια από τότε που πρώτη η εταιρεία Noble άρχισε να δραστηριοποιείται στην κυπριακή ΑΟΖ. Ολο αυτό το διάστημα και ενώ η Κυπριακή Δημοκρατία προχωρούσε σε αδειοδοτήσεις, η Τουρκία περιορίστηκε σε ήπιες κινήσεις αμφισβήτησης. Επί της ουσίας, δεν εμπόδισε τις εταιρείες να διενεργούν ερευνητικές γεωτρήσεις.

Η ανοχή που επέδειξε η Τουρκία δεν ήταν αποτέλεσμα αδυναμίας, ούτε προϊόν υπεροχής της ελληνικής πλευράς. Οφείλεται σε διαβεβαιώσεις που έλαβε. Αφενός, ότι θα είχε κεντρικό ρόλο στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της περιοχής. Αφετέρου, ότι θα προχωρούσε η επίλυση του κυπριακού ζητήματος και η οικοδόμηση ενός κοινού κράτους ανάμεσα σε δύο πολιτικά ισότιμες κοινότητες που θα διαμοιράζονταν τις εξουσίες, τις ευθύνες και τον πλούτο.

Κάπως έτσι, πέραν των εταιρειών Εni και Total, με αμερικανική παρέμβαση στο υψηλότερο επίπεδο επιτεύχθηκε η ανάμειξη του κολοσσού ExxonMobil. Η Τουρκία αντέδρασε ήπια, για το θεαθήναι, έχοντας λάβει νέες διαβεβαιώσεις για τον μεγάλο σχεδιασμό. Οι Τουρκοκύπριοι ανέδειξαν το 2015 τον Μουσταφά Ακιντζί στην ηγεσία της κοινότητάς τους και το Κυπριακό εισήλθε σε τροχιά συνολικής συμφωνίας.

Το ναυάγιο των συνομιλιών στο Κυπριακό το καλοκαίρι του 2017 οδήγησε σε κατάρρευση και της όποιας ανοχής και υπομονής της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων έναντι των ελληνοκυπριακών ενεργειών. Η τουρκική πλευρά, περιλαμβανομένων των πιο μετριοπαθών Τουρκοκυπρίων, αισθάνεται έντονα ότι η αποτυχία συνολικής συμφωνίας οφείλεται στην άρνηση των Ελληνοκυπρίων να αποδεχθούν ισότιμο διαμοιρασμό των εξουσιών στο νησί. Οτι οι Ελληνοκύπριοι έχουν βολευτεί με το στάτους κβο και τα οφέλη από τη μονοπωλιακή διαχείριση του διεθνώς αναγνωρισμένου κράτους. Σε μεγάλο βαθμό, αυτή η εντύπωση έχει διαμορφωθεί στους περισσότερους «τρίτους» που παρακολούθησαν από κοντά την κορύφωση και την αποτυχία των συνομιλιών. Η ουδέτερη τοποθέτηση του ΟΗΕ και η χλιαρή αντίδραση της διεθνούς κοινότητας έναντι των πρόσφατων παρενοχλήσεων της πλατφόρμας της εταιρείας Eni από τον τουρκικό στόλο δεν είναι τυχαία.

Παρά τις δηλώσεις εσωτερικής κατανάλωσης, οι ενεργειακοί σχεδιασμοί στην κυπριακή ΑΟΖ έχουν πελαγώσει. Διότι επιδιώκουν να εξελιχθούν σε σύγκρουση με τις παραμέτρους που σχεδιάστηκαν. Το τραγικό είναι ότι δεν φαίνεται στον ορίζοντα ένα σοβαρό εναλλακτικό σχέδιο. Διότι οι πολιτικές και τεχνικές δυσκολίες που πρέπει να υπερπηδηθούν, προκειμένου –χωρίς λύση του Κυπριακού –να υπάρξει εκμετάλλευση αμοιβαίου οφέλους μεταξύ Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων και Τουρκίας, είναι τεράστιες.

Ο πρόεδρος Αναστασιάδης δεν είναι αρνητικός σε επανέναρξη των συνομιλιών, προσβλέποντας σε αποκλιμάκωση στην κυπριακή ΑΟΖ. Συνομιλίες ανοικτού τέλους, για το θεαθήναι. Κανένας όμως δεν πρόκειται να τον διευκολύνει προς αυτή την κατεύθυνση. Δίκαια ή άδικα, έχει χάσει κάθε ίχνος αξιοπιστίας στα μάτια των Τουρκοκυπρίων ως ηγέτης που θέλει ή/και μπορεί να προχωρήσει σε συμφωνία για ένα κοινό ομοσπονδιακό κράτος. Την ίδια στιγμή, μέρα με τη μέρα λιγοστεύουν οι Ελληνοκύπριοι που θα εμπιστεύονταν το μέλλον τους σε ένα τέτοιο κράτος. Η κουλτούρα διχοτόμησης εδραιώνεται, αφημένη επιμελώς στη δυναμική του χρόνου.

Ο Βασίλης Πρωτοπαπάς είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης και εργάζεται ως διευθυντικό διοικητικό στέλεχος στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Τελευταία Νέα