Αναζήτηση
Η σχέση του Βαρουφάκη με τον Στουρνάρα άρχισε το 2000 όταν επέστρεψε στην Αθήνα από την Αυστραλία και έγινε πολύ στενή καθώς δίδασκαν και οι δύο στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η φιλία έγινε οικογενειακή και τα δύο ζευγάρια περνούσαν πολλά Σαββατοκύριακα μαζί.
«Κατά τη διάρκεια του μνημειώδους 2010 ο Στουρνάρας έκανε μια κίνηση που σήκωσε πολλά φρύδια, έγινε πρόεδρος του ΙΟΒΕ, το οποίο είναι παραδοσιακά συνδεδεμένο με τους συντηρητικούς της ΝΔ. Αυτό δεν ήταν τόσο μια αποστασία από το ΠΑΣΟΚ, στο οποίο ανήκε, αλλά περισσότερο ένα σημάδι για αυτά που θα ακολουθούσαν, αμέσως μόλις το δεύτερο Μνημόνιο έκανε επιτακτική την ανάγκη μιας κυβέρνησης μεγάλου συνασπισμού. Ο Στουρνάρας ήταν από τους πρωτοπόρους υποστηρικτές της συνεργασίας της Κεντροαριστεράς με την Κεντροδεξιά, και της δημιουργίας μιας κυβέρνησης φιλικής προς το κατεστημένο και την τρόικα, σαν αυτή που σχηματίστηκε τελικά τον Ιούνιο του 2012».
Τον Απρίλιο του 2012, ο Βαρουφάκης στην επιστροφή από το Βερολίνο στην Αμερική, πέρασε από την Αθήνα και κάλεσε τον Στουρνάρα για έναν καφέ κάτω από την Ακρόπολη. «Μιλήσαμε για τις κόρες μας» και έπειτα «τον ενημέρωσα για τις επαφές που είχα στο Βερολίνο με αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της γερμανικής κυβέρνησης και δημοσιογράφους του οικονομικού ρεπορτάζ. Του ανέφερα και μια συζήτηση που έκανα με τον Τζορτζ Σόρος και ότι συμφωνούσε κι εκείνος με την εκτίμησή μου για την κατάσταση της Ελλάδας όπως και με την κεντρική ιδέα των προτάσεών μου για την Ευρώπη». Στη συνέχεια μίλησαν για τα προγράμματα της τρόικας, και έγινε φανερό ότι οι προηγούμενες διαφορές τους είχαν μετατραπεί σε χάσμα θεωρητικό, εμπειρικό και πολιτικό. «Ο Στουρνάρας υποστήριζε ότι το πρόγραμμα της τρόικας θα μπορούσε να πετύχει αν εφαρμοζόταν δυναμικά. Του ζήτησα να μου το εξηγήσει. Το έκανε με τη συνηθισμένη ευφορία του», αλλά επειδή δεν συμφωνούσαν η συζήτηση έφτασε σε αδιέξοδο. «Ομως πίστευα ακόμα ότι η φιλία μας, η οποία αποτελούσε μια από τις λίγες γέφυρες που είχαν απομείνει ανάμεσα στα αντιμαχόμενα στρατόπεδα, ήταν ένα στοιχείο που θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για το ευρύτερο καλό».
Η αρχή του τέλους. Τον Ιούνιο του 2012 ο Βαρουφάκης ζήτησε άδεια άνευ αποδοχών για να διδάξει στο Πανεπιστήμιο του Τέξας. Μια τυπική διαδικασία, σημειώνει, που οδήγησε σε μια ταραχώδη συζήτηση, επειδή ο Στουρνάρας έθεσε το εξωφρενικό ερώτημα: «Γιατί το πανεπιστήμιο να μου δώσει άδεια για την Αμερική όταν ο σκοπός μου ήταν να συνεργαστώ με τον Σόρος για να σορτάρω τα ελληνικά ομόλογα; (…) Τέτοιοι ισχυρισμοί, ότι είμαι ένας ιδιοτελής καιροσκόπος που εργαζόμουν για τη χρεοκοπία της Ελλάδας, ήταν οι αγαπημένοι των εχθρών μου.
Οταν το έμαθα του τηλεφώνησα οργισμένος και του ζήτησα τον λόγο. Μου ζήτησε αμέσως συγγνώμη και είπε ότι φταίει το στρες και η κακή επιρροή από τα μέσα ενημέρωσης που έγραφαν ότι συνεργάζομαι με τον Σόρος. Κατά βάθος ήξερα ότι είχε διαβεί τον Ρουβίκωνα. (…)
Λίγες ημέρες αργότερα, έμαθα ότι ο Στουρνάρας ήταν ο επόμενος τεχνοκράτης –μη εκλεγμένος –υπουργός Οικονομικών».
Η φιλία τους έληξε για πάντα. Σύμφωνα με τον Βαρουφάκη, το φθινόπωρο του 2012 η Λαγκάρντ πρότεινε στον Στουρνάρα να συμμαχήσουν και να ζητήσουν από κοινού στο Eurogroup το δραστικό κούρεμα του ελληνικού χρέους. Εκείνος «αντί να αρπάξει τη μοναδική ευκαιρία», κάρφωσε τη Λαγκάρντ στον Σόιμπλε και του ζήτησε την άδεια να αποδεχθεί την πρότασή της. Φυσικά ο Σόιμπλε του απάντησε «Ξέχασέ το» και ο Στουρνάρας το ξέχασε. Εκείνη την εποχή ο Βαρουφάκης παρακολουθούσε ένα τραπεζικό συνέδριο στις ΗΠΑ και έπεσε τυχαία πάνω σε έναν αξιωματούχο του ΔΝΤ. «Μα τι σκεφτόταν (ο Στουρνάρας);» ρώτησε οργισμένος. «Εχουν αυτοί οι τύποι καμιά καλύτερη ιδέα για το πώς θα τα φέρουμε βόλτα; Υπάρχει κάποιο σχέδιο; Δεν καταλαβαίνω τίποτα», του είπε το στέλεχος του ΔΝΤ.
Τον Ιούνιο του 2014, ο Τσίπρας, ο Παππάς, ο Δραγασάκης, ο Τσακαλώτος, ο Σταθάκης και ο Βαρουφάκης συζητούν για την πιθανότητα να στραγγαλίσει ο Μάριο Ντράγκι τη νεοεκλεγείσα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και για τον ρόλο του Στουρνάρα, τον οποίο φημολογούνταν ότι ο Σαμαράς θα μετακινούσε από το υπουργείο Οικονομικών στην Τράπεζα της Ελλάδος. «Σε αυτό το σημείο ο Αλέξης εξοργίστηκε. «Το πρώτο πράγμα που θα κάνω ως πρωθυπουργός θα είναι να απαιτήσω την παραίτηση του Στουρνάρα. Θα τον σύρω έξω από την κεντρική τράπεζα, με τις κλωτσιές αν χρειαστεί». Ο Παππάς πρότεινε ακόμα πιο δραστικές λύσεις στο πρόβλημα».
«Δουλεύοντας με τον εχθρό». Ο Βαρουφάκης συνδέει τον Στουρνάρα με τον άλλο μισητό εχθρό του, τον Γιώργο Χουλιαράκη. Από την πρώτη στιγμή ήταν φανερό ότι ο Βαρουφάκης και ο Χουλιαράκης προέρχονταν από διαφορετικούς κόσμους –στο βιβλίο η (μη) συνεργασία τους περιλαμβάνεται σε ένα κεφάλαιο με τίτλο «Δουλεύοντας με τον εχθρό».
«Ζήτησα από τον Χουλιαράκη να έρθει στο γραφείο μου. Εφτασε μετά από ένα τέταρτο, εμφανώς δυσαρεστημένος που χρειάστηκε να αφήσει το δικό του γραφείο στο βάθος του διαδρόμου. Επειδή θα είχα μια μυστική συνάντηση με την τρόικα του ζήτησα μια ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους. Μου έφερε την ανάλυση (DSA) του ΔΝΤ. Καταλάβαινα ότι σε λίγες ημέρες δεν μπορούσε να ετοιμάσει τη δική του ανάλυση, αλλά ήταν απαράδεκτο να υπερασπίζεται την ακρίβεια και την αξία της ανάλυσης του ΔΝΤ την οποία αμφισβητούσε ακόμα και το ίδιο το Ταμείο».
Τον κράτησε όμως στη θέση του γιατί υπήρχαν άλλες προτεραιότητες και έκανε γενικό γραμματέα τον Θεοχαράκη, o οποίος θα με εκπροσωπούσε και στο EuroWorking Group. «Ηταν μια απαίσια ιδέα. Στην επόμενη συνεδρίαση που έγινε με τελεκόνφερανς ο Τόμας Βίζερ είπε αμέσως: «Κρίμα που δεν είναι μαζί μας ο Γιώργος Χουλιαράκης και αντιθέτως είναι παρών ο Νικόλας Θεοχαράκης». Εκτοτε ο Βίζερ, ο Ντεϊσελμπλούμ και η υπόλοιπη τρόικα υποστήριζε αναίσχυντα την επιστροφή του Χουλιαράκη. Τους πήρε δύο μήνες, αλλά στο τέλος Απριλίου είχαν τον άνθρωπό τους πίσω». Αυτό έγινε στις 27 Απριλίου, την «πιο σκληρή ημέρα», όταν τοποθετήθηκε επικεφαλής της ομάδας διαπραγμάτευσης ο Τσακαλώτος και «ο Αλέξης αποφάσισε να κάψει τον Θεοχαράκη και να φιμώσει εμένα».
Blame game για τις τράπεζες. Σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου πριν κλείσουν οι τράπεζες. «Τους είπα ότι αν κλείναμε τις τράπεζες με κυβερνητικό διάταγμα θα χάναμε το παιχνίδι της απόδοσης ευθυνών και θα ηττηθούμε στο δημοψήφισμα. Φεύγοντας από το Μαξίμου το κατάλαβα. Αυτή ήταν η επιδίωξή τους. Μόνο που δεν θα έπαιρναν αυτοί την ευθύνη, αλλά εγώ. (…) Ο Δραγασάκης μού ζήτησε να συγκαλέσω Συμβούλιο Συστημικής Ευστάθειας. Από την πρώτη ημέρα της διακυβέρνησής μας, το γραφείο του Δραγασάκη εξέδιδε διατάγματα με τα οποία αφαιρούνταν όλες οι αρμοδιότητες για τράπεζες από τον υπουργό Οικονομικών. (…) Τώρα που το Συμβούλιο Πολέμου αποφάσισε σύμφωνα με τις δικές του εντολές και κατά της δικής μου εκπεφρασμένης άποψης (να μην κλείσουν οι τράπεζες), ότι το Συμβούλιο Συστημικής Ευστάθειας θα έκλεινε τις τράπεζες, δεν θα ερχόταν καν στη σύσκεψη, όχι να προεδρεύσει κιόλας. Ηταν βέβαιος ότι έπινα το δηλητήριο που μου σέρβιρε, γιατί η μόνη μου εναλλακτική ήταν να παραιτηθώ από υπουργός Οικονομικών και να προκαλέσω ρήγμα στην καμπάνια του «Οχι». Οσο αδιανόητα δειλή και αν ήταν αυτή η τακτική, λειτούργησε. Ακόμα και σήμερα μερίδα του ελληνικού Τύπου με αναφέρει ως τον άνθρωπο που έκλεισε τις τράπεζες».
