Ηλεκτρονική διακυβέρνηση και πελατειακό κράτος

Στη συζήτηση του νομοσχεδίου για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό αποκαλύφθηκε ότι η ηλεκτρονική υποδομή, που είναι απαραίτητη προκειμένου να λειτουργήσει η προβλεπόμενη διαδικασία, δεν είναι έτοιμη και ο χρόνος που θα παραδοθεί δεν μπορεί να προσδιοριστεί. Μέχρι τότε, εννοείται, ότι οι μεγαλομπαταχτσήδες θα μπορούν να συνεχίσουν να πίνουν τη σαμπάνια τους εις υγείαν των κορόιδων.

Το ίδιο ακριβώς επαναλήφθηκε με τον νόμο για την αδειοδότηση των επιχειρήσεων. Στις διατάξεις του, στις οποίες συναίνεσε και η αντιπολίτευση, προβλεπόταν η δημιουργία ενός portal μέσα από το οποίο να μπορεί κανείς να ολοκληρώνει τις αναγκαίες διοικητικές διαδικασίες. Ο κόμβος δεν έχει γίνει και, σήμερα, οι διαδικασίες ακολουθούν την πεπατημένη (της συναλλαγής και του ρουσφετιού). Για τις προμήθειες ισχύουν τα ίδια, για τη «δεξαμενή στελεχών» του Δημοσίου από την οποία θα επιλέγονταν οι προϊστάμενοι, τα ίδια.

Οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ δεν είναι οι πρώτοι που χρησιμοποιούν την ηλεκτρονική διακυβέρνηση ως μέσον χειραγώγησης των πολιτών, εμπαιγμού των εταίρων μας και, κυρίως, πλουτισμού των ημετέρων. Οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ – ΝΔ έδειξαν τον δρόμο. Από τα «Ολοκληρωμένα Πληροφοριακά Συστήματα» των Νομαρχιών, μέσω των οποίων θα δικτυώνονταν τα «γκισέ» του Δημοσίου, μέχρι τον «φάκελο του ασθενούς» και τη δημιουργία ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για τις φυσικές καταστροφές, η λίστα των ατελών/ημιτελών έργων δείχνει ότι το πελατειακό κράτος εμπόδισε τη μετάβαση της χώρας στην ψηφιακή εποχή παρά τη γενναία κοινοτική χρηματοδότηση.

Από την άλλη, μερικά θετικά παραδείγματα, όπως οι έξυπνες ηλεκτρονικές υπηρεσίες που απαντώνται στο ένα τρίτο των δήμων της χώρας και οι πρωτοποριακές εφαρμογές στο Διαδίκτυο από έλληνες ερευνητές για τις επιχειρήσεις, την επιστήμη και την κοινωνία δημιουργούν μια αντίστιξη στην κυρίαρχη απαισιοδοξία.

Η τεχνολογία δεν είναι από μόνη της ούτε θετική ούτε αρνητική ούτε και ουδέτερη, είθισται να λέγεται μεταξύ των ειδημόνων της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Μπορεί να έχει θετική συμβολή στη διοικητική μεταρρύθμιση εφόσον:

n Υπακούει σ’ έναν στρατηγικό σχεδιασμό αλλαγών.

n Οι στόχοι και δείκτες αξιολόγησης των έργων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης εντάσσονται στο σχέδιο δράσης κάθε δημόσιας οργάνωσης.

n Οι δομές που έχουν την ευθύνη της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης δεν είναι παράλληλες ούτε, όμως, και ενσωματωμένες στις γραφειοκρατικές δομές του Δημοσίου.

n Τα έργα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης είναι ολοκληρωμένα και αξιολογούνται τόσο ως προς την προστιθέμενη αξία όσο και ως προς την ανταποδοτικότητά τους.

Ο Alec Ross, στο bestseller του «Οι βιομηχανίες του μέλλοντος», επισημαίνει ότι η διάκριση Αριστερά – Δεξιά ανήκει στο παρελθόν και η διάκριση του 21ου αιώνα είναι μεταξύ ανοικτών και κλειστών συστημάτων. Η καινοτομία και η τεχνολογία ευημερούν στις διοικήσεις και τις κοινωνίες που τις χαρακτηρίζει η ανοιχτότητα. Ανοιχτότητα για την Ελλάδα σημαίνει κατεδάφιση των πελατειακών προστατευτισμών, απαλλαγή από τις τυραννικές μειοψηφίες, αντι-ιδεοληπτική πολιτική προσανατολισμένη στα αποτελέσματα. Η ηλεκτρονική διακυβέρνηση μπορεί να υπηρετήσει μια τέτοια ατζέντα ως σκοπός και μέσον ταυτοχρόνως.