Σε μια πόλη που ανεβαίνουν εκατοντάδες παραστάσεις, άλλες από μεράκι, άλλες αδιάφορες, είναι τουλάχιστον λίγες αυτές που μπορούν να τοποθετήσουν το κοινό μετωπικά του παρόντος τραύματος. Την Πέμπτη το βράδυ, είδα τη Χορωδία Ανέργων στο θέατρο Πόρτα. Για να μην παρεξηγηθώ για δημόσιες σχέσεις –σύνηθες χόμπι των ημερών –η αυλαία έπεσε. Κοινώς δεν μπορείτε να την δείτε. Γιατί όμως στέκομαι σε αυτήν σε μια Αθήνα τόσων θεάτρων; –το «Αθηνόραμα» καταμέτρησε για το 2015 ακριβώς 1.542 παραστάσεις. Γιατί με απλό τρόπο δύο νέοι καλλιτέχνες, η Ελένη Ευθυμίου και ο Δημήτρης Ζάχος, επέλεξαν μια ομάδα ανέργων ή επισφαλών εργαζομένων του καιρού μας και συγκρότησαν με αυτούς τη Χορωδία.

Σε μερικά μαύρα σκαμπό, το όλο event είχε τον χαρακτήρα δημόσιου βήματος, όπου ο καθένας εξ αυτών έλεγε σύντομα την ιστορία του. Το βιογραφικό που έστειλε, το πατρικό στο οποίο επέστρεψε ή δεν έφυγε ποτέ, το αφεντικό που στην συνέντευξη πρόσληψης ρώτησε το ζώδιο του υποψηφίου. Πάνω απ’ όλα, για τη ζωή που σου παίρνει και σου δίνει η εργασία. Τον χρόνο που σου δίνει ή σου παίρνει η εποχή μας. Θα είχε πολύ ενδιαφέρον να άκουγαν οι δανειστές της χώρας τούς περίπου 14 ανέργους του θεάτρου Πόρτα και της παραπάνω παράστασης. Γιατί το πρόβλημα σήμερα είναι ακριβώς αυτή η απόσταση των αναγκών της νεολαίας από τον χώρο που της δίνεται.

Σε μια Ευρώπη όπου οι λαοί συμπιέζονται και εκπαιδεύονται να ξεχνούν κάθε συλλογική κατάκτηση, η ανεργία τείνει να γίνει καθεστώς και πραγματικότητα. Δεν είναι όμως μόνον αυτή. Τα τελευταία χρόνια έχουμε και νέα πεδία. Πιο ενδιάμεσα. Για παράδειγμα, την εκ περιτροπής ή την απλήρωτη εργασία. Σε αυτήν την δεύτερη ενώ διατηρείς το στάτους του εργαζομένου, έχεις χάσει κάθε υλική δυνατότητα. Και παράλληλα με όλα αυτά, ο νέος άνθρωπος δεν μπορεί να αναπαραγάγει το υλικό του κεκτημένο. Κυρίως δεν μπορεί να οργανώσει τον χρόνο του. Και βέβαια να κάνει σχέδια.

Αν η εργασία εξανθρωπίζει όπως οι μαρξιστές δέχονταν ή απλώς μας εξουδετερώνει και μας οδηγεί στη δυστυχία όπως σημείωνε ο Πολ Λαφάργκ στο περίφημο «Δικαίωμα στην τεμπελιά», σήμερα βιώνουμε κάτι καινούργιο. Χαμένοι στη μετάφραση του παλιού κοινωνικού συμβολαίου που συνέθλιψε ο νεοφιλελευθερισμός. Χαμένοι και στη μετάφραση των νέων όρων εργασίας και ανεργίας. Η ενδιάμεση γενιά του σήμερα ακόμη ντρέπεται να πει το ζόρι της. Η παλιά Αριστερά στέκεται αδύναμη να την εκφράσει. Εχει σημασία πως σε ένα μικρό θέατρο της πόλης από δύο νέους καλλιτέχνες ο προβληματισμός εκφωνήθηκε.