Πόσο τέλειο πολίτευμα είναι η δημοκρατία;
Αν πάρεις να ξαναδιαβάσεις στις διακοπές τον Θουκυδίδη, αναδράμοντας στην αρχαία Αθήνα του Αλκιβιάδη και των δημαγωγών, έχεις την απάντηση. Αν και δεν χρειάζεται κανείς να φτάσει μέχρι τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Η συμπεριφορά του γαλλικού πολιτικού προσωπικού –ιδίως της γαλλικής Δεξιάς –μετά τα αιματηρά γεγονότα στη Νίκαια είναι αρκετά διδακτική. Με φόντο τις προκριματικές του Νοεμβρίου αλλά και την προεδρική του Μαΐου, οι ενδιαφερόμενοι κάνουν ήδη πολιτικό ταμείο πάνω σε όσα φρικτά έγιναν παρά θίν’ αλός στην Προμενάντ ντεζ Ανγκλέ. Καταγγελίες για την επάρκεια των αστυνομικών μέσων διαδέχονται επαγγελίες για απελάσεις όσων είναι ύποπτοι για ριζοσπαστισμό και για περιπολίες στρατιωτών με μπαζούκας. Οι πρώτες θα ήταν αντισυνταγματικές –ο ριζοσπαστισμός δεν είναι αδίκημα. Οι δεύτερες θα ήταν ακόμη πιο φονικές –αφού τέτοιες ρίψεις είναι για συνθήκες πολέμου και όχι για αστικό περιβάλλον. Αδιάφορο –ο καθένας λέει ό,τι πιστεύει ότι μπορεί να τον βοηθήσει πολιτικά και όλοι μαζί ερεθίζουν τη γαλλική κοινωνία που βρίσκεται δικαιολογημένα στα όρια της αντοχής της.
Πόσο ξεπερασμένο πολίτευμα είναι η δημοκρατία;
Το ερώτημα έχει ανησυχητικές απαντήσεις. Οι πραξικοπηματίες στην Τουρκία επιχείρησαν να καταλύσουν τη δημοκρατία μέσα σε μια απίστευτη νύχτα και ο Ταγίπ Ερντογάν, που κατάφερε να μείνει αλώβητος, έχει εξαπολύσει με τη σειρά του μια καταστολή που δεν λαμβάνει υπόψη τους περιορισμούς του δημοκρατικού πολιτεύματος. Δημοκρατία, ελέω Πούτιν, δεν είναι, βέβαια, ούτε η Ρωσία. Ενώ στη Βρετανία οι δημαγωγοί εξέτρεψαν τη χώρα από την πορεία της στο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου. Εκόντες άκοντες, οι ταγοί της βρετανικής ελίτ θα πρέπει τώρα να υλοποιήσουν το Brexit. Προς το παρόν, αγοράζουν χρόνο –η Τερίζα Μέι δεν βιάζεται να ενεργοποιήσει το άρθρο 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας για την έξοδο ενός κράτους-μέλους από την ΕΕ. Είναι κάτι που δεν θα γίνει πριν από το ξεκίνημα του 2017. Στο μεταξύ, η Αμερική θα έχει εκλέξει νέο πρόεδρο –και ο Ντόναλντ Τραμπ, έχοντας επιβληθεί στους Ρεπουμπλικανούς, εκφράζει έναν νέο τύπο πολιτικού που έχει οδηγήσει τη δημαγωγία στα άκρα. Αν εκλεγεί, τότε το σύστημα ελέγχου και ισορροπιών –τα περίφημα checks and balances –που χαρακτηρίζει τον θεσμικό οπλισμό των ΗΠΑ θα δοκιμαστεί πολύ σοβαρά.
Μένει να στρέψει κανείς το ερώτημα για τη δημοκρατία στην ελληνική περίπτωση. Στα καθ’ ημάς είναι πια φανερό ότι η λαϊκιστική δημαγωγία ενός φρέσκου πολιτικού σε συσχετισμό με την υπεραντίδραση στο Μνημόνιο έχουν φέρει στην εξουσία έναν συνδυασμό κομμάτων τα οποία δεν έχουν καμία δημοκρατική αναστολή. Οπως δεν έχουν και πολιτική συστολή. Το πρόβλημα με αυτούς που επιβάλλονται σε μια δημοκρατία χωρίς να πιστεύουν στους θεσμούς της είναι ότι κάνουν πράγματα που τους δυσκολεύουν να φύγουν. Στη Μόσχα ο Πούτιν εμφανίζεται ως ισόβιος άρχων. Στην Τουρκία ο Ερντογάν τείνει να γίνει Μουμπάρακ χωρίς γαλόνια. Στην Ελλάδα οι κυβερνώντες ισοπεδώνουν τα ΜΜΕ και ναρκοθετούν την πολιτική με την απλή αναλογική, που είναι όμως ψηφισμένη με απλή πλειοψηφία. Το ενδιαφέρον είναι ότι συναντούν αντιστάσεις. Αν η Χρυσή Αυγή ακύρωσε τις τελευταίες –πολιτικά ανήθικες –ελπίδες του Μαξίμου για ψήφιση του εκλογικού νόμου με 200 ψήφους, φαίνεται ότι είναι η καραμανλική Δεξιά, αφυπνισμένη έστω και με καθυστέρηση στα θεσμικά, που θα γυρίσει την πλάτη στο τρικ της συνταγματικής αναθεώρησης, δηλαδή στην εκλογή Προέδρου από τη βάση. Τα πολιτικά χαρτιά που πάνε να παίξουν οι κυβερνώντες καίγονται το ένα μετά το άλλο. Θα μείνουν μόνοι στο Μαξίμου –μόνοι με την οικονομία που κατέστρεψαν.
Αναζήτηση
