Ηρθε η ώρα να βγάλουμε το κεφάλι έξω από το νερό

Η ανασυγκρότηση του προοδευτικού – δημοκρατικού χώρου είναι σήμερα επίκαιρη όσο ποτέ. Προαπαιτούμενά της δεν είναι, βέβαια, οι προσωπικές διευθετήσεις και το εκλογικό βόλεμα κάποιων, αλλά το όραμα που απουσιάζει, το συνολικό οικονομικό αφήγημα για την Ελλάδα του αύριο, το νέο κοινωνικό συμβόλαιο με τους πολίτες και με τους νέους ανθρώπους που αποτελούν το πιο πολύτιμο «ανθρώπινο κεφάλαιο», το οποίο δυστυχώς χάνει σήμερα η χώρα.

Είναι, λοιπόν, η στιγμή να βγάλουμε όλοι το κεφάλι έξω από το νερό. Να στοχαστούμε την προοπτική των επόμενων χρόνων, ανοίγοντας δρόμο για το μέλλον της χώρας και των πολιτών της.

Για τους πολίτες, το οργανωτικό κομμάτι του εγχειρήματος της ανασύνθεσης της Κεντροαριστεράς μάλλον είναι δευτερεύουσας σημασίας. Αυτό που προέχει είναι το πολιτικό πλαίσιο, το ποιους αυτή θα υπηρετεί και πού θα οδηγήσει τη χώρα.

Το νέο αφήγημα του προοδευτικού χώρου οφείλει να περιλαμβάνει την εργασία, το κοινωνικό κράτος, με σαφή αναφορά στην παραγωγή νέου πλούτου και στη δίκαιη αναδιανομή του. Να περιλαμβάνει ξεκάθαρες θέσεις για την αναγκαία επαναρρύθμιση της αγοράς εργασίας, για την αναγκαιότητατων συλλογικών συμβάσεων σε όλα τα επίπεδα, για τον σεβασμό του κοινωνικού διαλόγου και των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Η ανάπτυξη που θα προτείνεται πρέπει να έχει καθαρά κοινωνικό πρόσημο. Να συνδέεται με τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας, πλήρους απασχόλησης και όχι με mini jobs ή με ευέλικτες, μη αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας. Στόχος μας είναι η επιστροφή στη χώρα των νέων ανθρώπων υψηλής εκπαίδευσης που έφυγαν στο εξωτερικό. Κανένας όμως νέος άνθρωπος δεν θα επιστρέψει σε μια χώρα με μισθούς Βουλγαρίας και με υποβαθμισμένες εργασιακές συνθήκες.

Αλλωστε έχει αποδειχθεί ότι η επέκταση της ευελιξίας και η μείωση του κόστους εργασίας λειτουργούν τελικά ως παγίδα που εγκλωβίζει πολλούς κλάδους της οικονομίας σε έναν φαύλο κύκλο χαμηλής τεχνολογικής εξειδίκευσης, χαμηλής έντασης δεξιοτήτων και χαμηλής παραγωγικότητας, με αποτέλεσμα την αδυναμία τους να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα και τη θέση τους στο εγχώριο και στο διεθνές παραγωγικό σύστημα.

Αυτό που χρειάζεται η χώρα είναι ένα μοντέλοπαραγωγικής, κοινωνικήςκαι διοικητικής ανασύνταξης που θα καταπολεμά με αποφασιστικότητα τη φοροδιαφυγή, την παραοικονομία, κάθε μορφή ασυδοσίας και ανομίας, και τη γενικευμένη αποεπένδυση που δημιουργούν ισχυρούς φραγμούς στην παραγωγική επέκταση της οικονομίας. Ενα μοντέλο παραγωγικού εκσυγχρονισμού, με στήριξη, κοινωνικήενσωμάτωση και προοπτική για τους ανέργους, τους εργαζομένους, τους αυτοαπασχολούμενους, τα χαμηλά και μεσαία στρώματα.

Χρειάζεται, βέβαια, άμεσα να χρηματοδοτηθεί, ξανά και με επάρκεια, η πραγματική οικονομία από το χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά και να αντιμετωπιστεί το σοβαρό θέμα το αθέμιτου ανταγωνισμού από τον «σκιώδη τραπεζικό τομέα» των funds, ειδικά εκείνων που αποκτώντας τον έλεγχο των επιχειρηματικών δανείων παίρνουν στα χέρια τους και κρίσιμους τομείς της ελληνικής οικονομίας.

Πρέπει στο σημείο αυτό να σημειωθεί ότι η συνιστώμενη από αρκετές πλευρές στροφήτης χώρας «στα διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά και υπηρεσίες», με παράκαμψη της εγχώριας ζήτησης,είναι ένα στρατηγικό κέλυφος που χωρά πολύ διαφορετικές επιλογές. Η πιο ακραιφνής από αυτές οδήγησε σε καθίζηση την κατανάλωση και τις εγχώριες επενδύσεις, συνακόλουθα το ΑΕΠ, ελπίζοντας ότι θα τις αντικαταστήσει με κύματα ιδιωτικοποιήσεων και μαζικών ξένων επενδύσεων σε «ελκυστικούς» τομείς. Το μοντέλο αυτό απέτυχε, διότι μόνο σε συνθήκες ανάπτυξης μπορείς να προωθήσεις,σταδιακά,την αναδιάρθρωση αυτή. Σε διαφορετική περίπτωση, συρρικνώνοντας απότομα την εγχώρια ζήτηση και τις επενδύσεις, που είναι το μεγαλύτερο μέρος (80%) της δυναμικής του ΑΕΠ, δεν μπορεί να ελπίζεις ότι από το υπόλοιπο 20% που μένει θα πάρεις ανάπτυξη.

Τοσωστό μείγμα είναι η τόνωση της ενεργού ζήτησης (εγχώριας κατανάλωσης και επενδύσεων, κυρίως μικρομεσαίων και αγροτικού τομέα σε στοχευμένες δραστηριότητες)για να πάρει μπροστά η οικονομία,παράλληλαμεστοχευμένη προσέλκυση νέων επενδύσεων σε κλάδους που χαρακτηρίζονται από δυναμικότητα, ισχυρές εξαγωγικές επιδόσεις, προηγμένη τεχνολογία, εξειδίκευση ανθρώπινου δυναμικού και υψηλή ζήτηση στη διεθνή αγορά.

Τέλος, καμία προσπάθεια ανασύνθεσης του χώρου του δημοκρατικού σοσιαλισμού και της σοσιαλδημοκρατίας δεν θα έχει επιτυχία εάν δεν συμμετέχουν σε αυτήν οι βασικοί θεσμοί και πυλώνες της κοινωνίας, οι κύριοι φορείς της κοινωνικής εκπροσώπησης, τα συνδικάτα και οι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης. Καμία προσπάθεια ανασυγκρότησης δεν θα πετύχει χωρίς την εμπλοκή στο εγχείρημα και νέων, άφθαρτων προσώπων, αναγνωρισμένων στους χώρους όπου δραστηριοποιούνται, οι οποίοι μεμεθοδικότητα, γνώσεις και με σκληρή δουλειά θα δώσουν ξεκάθαρα το μήνυμα της αλλαγής που τόσο έχει ανάγκη η κοινωνία και η σύγχρονη Ελλάδα.

Σε αυτήν τη βάση και με αυτό το πλαίσιο, μια ευρεία πολιτική συμμαχία των προοδευτικών κοινωνικών δυνάμεων θα βοηθήσει στον ριζικό ανασχηματισμό του πολιτικού συστήματος και κυρίως στο να γίνει η Ελλάδα μια πραγματικά σύγχρονη, ευνομούμενη και δημιουργική χώρα.

Η Επιτροπή Διαλόγου καταλήγει σε λίγες ημέρες σε ένα συνθετικό μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα. Ελπίζω το πλαίσιο αυτό να δώσει το έναυσμα να κινηθεί η χώρα στην κατεύθυνση που όλοι θέλουμε. Ηρθε η ώρα όλα τα προοδευτικά πολιτικά κόμματα και όλες οι προοδευτικές συλλογικότητες, υπηρετώντας την ανάγκη ενότητας του χώρου, να κάνουν την υπέρβαση που απαιτείται. Στην αποστολή τους αυτή έχουν συνομιλητή και αυστηρό κριτή τους μια κοινωνική πλειοψηφία που συνειδητά προσβλέπει ακόμα σε μια σύγχρονη προοδευτική Ελλάδα, στο πλαίσιο μιας νέας κοινωνικής Ευρώπης, αντάξιας των αρχών της μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας και των προσδοκιών των πολιτών της.

Ο Γιάννης Πούπκος είναι μέλος της Επιτροπής Διαλόγου και Θέσεων για τις προοδευτικές μεταρρυθμίσεις