Δεν θα είχαν άδικο εκείνοι που θα απεφαίνοντο για την ιστορική ετυμηγορία των Αγγλων ότι αποβαίνει δείκτης απόλυτης ανατροπής. Και εννοείται ανατροπής ευχερών (μέχρι χθες) προβλέψεων. Που σημαίνει: άγνοια πραγματικοτήτων που σοβούσαν στη βρετανική κυρίως περιφέρεια.

Και που δεν σχετίζονται μόνο με ανατασσόμενες τάσεις εθνικισμού ή με κρίσεις (μαζοχιστικού) απομονωτισμού! Κάτι που θα αποτελούσε μονοσήμαντη προσέγγιση του ζητήματος. Που από σήμερα:

α) Ανοίγει ένα νέο και ιστορικής σημασίας κεφάλαιο για την ίδια τη χώρα. Και…

β) οδηγεί το σύνολο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι σε κυριολεκτικώς αχαρτογράφητες προοπτικές.

Να λεχθεί όμως ότι μόνον άσοφοι στην πλευρά εκείνων που στήριξαν την αποχώρηση της Βρετανίας θα αποτιμούσαν ως νίκη το αποτέλεσμα. Είναι μεν νίκη «βραχείας κεφαλής». Τέτοια, δηλαδή, που συναντά την επόμενη μέρα μια βαθύτατα διχασμένη χώρα. Και μαζί μια Ευρώπη (απέναντι πλέον) με την οποία πρέπει να βρεθούν άλλοι κώδικες συνεργασίας ή και αντιπαλότητος.

Πέραν όμως αυτού που διαμορφώνεται εκείθεν της Μάγχης, υπάρχουν και όσα επιφυλάσσονται και εντεύθεν των συνήθως ταραγμένων νερών της. Στην Ευρώπη. Οπου το αποτέλεσμα δεν προκαλεί απλώς κλονισμό, αλλά δημιουργεί βαθύτατες ρωγμές. Κατ’ ακρίβειαν ευρύνει ρηγματώσεις που ήδη από πολλού κερματίζουν το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Και που σε μεγάλο βαθμό ευθύνονται ακριβώς και για τη σημερινή ετυμηγορία του βρετανικού εκλογικού σώματος.

Χωρίς καθόλου να ακυρώνεται η ενωσιακή δυναμική της Ευρώπης, αυτές οι εξελίξεις δημιουργούν περίπου την εντύπωση ότι «το γυαλί έχει ραγίσει». Οπόταν, μετά το σοκ, πρέπει να ανιχνευθούν και να αναλυθούν τα κρίσιμα αίτια που τείνουν να προκαλέσουν τέτοιες αποσυνθετικές τάσεις. Γιατί πέραν όσων έχουν επισημανθεί ως προς το βρετανικό ζήτημα (που έχει τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά) γεγονός είναι ότι σε πολλές χώρες παρατηρούνται ακόμη πιο ανησυχητικά φαινόμενα. Με κυριότερο, την άνοδο κινηματικών συσπειρώσεων με ακροδεξιό πρόσημο. Που εάν δεν αποπυροδοτηθούν θα επιλιπάνουν και τελικά θα ενεργοποιήσουν αποσχιστικά φαινόμενα. Αυτό έχει να κάμει περισσότερο με την επίλυση κάποιων κρίσιμων κοινωνικο-οικονομικών προβλημάτων και την αντιμετώπιση κατανοητών φοβιών που ταλανίζουν τους πολίτες. Οι οποίοι και αναζητούν καταφύγιο στις εθνικιστικές περιχαρακώσεις.

Εν ολίγοις, οι εντεταλμένοι διαχειριστές των ευρωπαϊκών θεσμών θα διέπρατταν μέγα σφάλμα εάν δεν αυτεσκοπούντο. Εάν δηλαδή δεν έτεμναν δικές τους συμπεριφορές και δράσεις. Ολως δε ιδιαιτέρως, οι ταγοί του γερμανικού συγκεντρωτισμού πρέπει να προχωρήσουν σε αυστηρή αυτοκριτική και τελικά να αναθεωρήσουν πολλά σε ό,τι αφορά ροπές, εκπεφρασμένες αντιλήψεις και πρακτικές, που τείνουν να προκαλέσουν (δικαίως ή αδίκως) αμφιβολίες στην καλύτερη περίπτωση και υπόνοιες στη χειρότερη σχετικά με τις επέκεινα προθέσεις. Οι οποίες συνάπτονται άμεσα προς την ποδηγέτηση του ευρωπαϊκού άρματος. Με ό,τι αυτό σημαίνει. Και σημαίνει πολλά. Που σχετίζονται με την αναγκαία πολιτική (και τελικά πολιτειακή ενδεχομένως) μετεξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ενώσεως.

Τελευταία Νέα