H Ισλανδία χρεοκόπησε στα τέλη του 2008. Δύο χρόνια αργότερα ένα άνευ προηγουμένου πείραμα ξεκίνησε στη χώρα αυτή του Βόρειου Ατλαντικού. Το Κοινοβούλιο ενέκρινε μια διαδικασία στην οποία απλοί πολίτες παίρνουν μέρος στη διαμόρφωση του νέου Συντάγματος.

Το σχέδιο ξεκίνησε με την τυχαία επιλογή 950 πολιτών οι οποίοι κατέληξαν σε κάποιους κανόνες. Κατόπιν, μια ομάδα ειδικών στο συνταγματικό δίκαιο συνέταξαν ένα κείμενο 700 σελίδων με τις βασικές αρχές στις οποίες πρέπει να βασίζεται το νέο Σύνταγμα. Τους επόμενους τέσσερις μήνες το κείμενο διαμορφωνόταν από μια εκλεγμένη ομάδα 25 πολιτών, οι οποίοι συμφώνησαν ότι όλες οι αποφάσεις τους θα πρέπει να λαμβάνονται ομόφωνα. Ακόμα και ένας αν διαφωνούσε, η πρόταση δεν περνούσε. Ολες οι εργασίες της ομάδας αυτής γίνονταν γνωστές μέσω του Διαδικτύου, σε μια ιστοσελίδα όπου κάθε πολίτες μπορούσε να σχολιάσει, να προτείνει και να συμβάλει

με τις ιδέες του. Κατόπιν, διεξήχθη δημοψήφισμα στο οποίο το 67% των Ισλανδών

αποδέχθηκε ότι το κείμενο που προέκυψε θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση για το νέο Σύνταγμα της χώρας, ο συνολικός πληθυσμός της οποίας δεν ξεπερνά τους 329.000 κατοίκους.

Ερευνητές από το Συγκριτικό Συνταγματικό Σχέδιο, μια διεθνή οργάνωση συνταγματολόγων που μελετούν τα Συντάγματα όλων των χωρών του πλανήτη, κατέληξε πως το κείμενο που προέκυψε από την πολύμηνη επεξεργασία και συμμετοχή των Ισλανδών «βασίζεται στη συνταγματική παράδοση της χώρας», ενώ την ίδια στιγμή είναι «ένα από τα πιο περιεκτικά κείμενα στην Ιστορία, καθώς είναι μια από τις εξαιρετικές περιπτώσεις πραγματικής συμμετοχής των πολιτών στη λήψη αποφάσεων. Η διαδικασία διαμόρφωσής του υπήρξε εξαιρετικά καινοτόμα και συμμετοχική, κάτι που προβλέπουμε ότι θα ενισχύσει την αποτελεσματικότητα και τη διάρκειά του».

Η Κατρίν Οσντοτίρ ήταν φοιτήτρια νομικής όταν επελέγη να είναι μία από τους 25 πολίτες που διαμόρφωσαν το νέο Σύνταγμα της χώρας της. «Μπορεί στους δρόμους να είχαμε διαδηλώσεις, την ίδια όμως στιγμή γινόταν ένας ευρύς διάλογος στη χώρα με τον οποίο προσπαθούσαμε να διαγνώσουμε εάν και πόσο μπορούμε να φτιάξουμε μια καλύτερη και πιο δίκαιη κοινωνία. Το Σύνταγμα έγινε μέρος του διαλόγου για το εάν μπορούμε να διορθώσουμε τα πράγματα ώστε να αποφύγουμε μια επανάληψη της διαφθοράς και των όσων μας οδήγησαν στην καταστροφή του 2008».

Η Βουλή της Ισλανδίας, προκαλώντας πολλές αντιδράσεις, καθυστερεί την ψήφιση του νέου νομοσχεδίου. Το σχέδιο αυτό όμως γέννησε τοπικά σχέδια, όπως η πλατφόρμα Καλύτερο Ρέικιαβικ με τους κατοίκους να προτείνουν διαδικτυακά αλλαγές στην πόλη. Κάθε μήνα οι 10 καλύτερες ιδέες υλοποιούνται –όπως η πεζοδρόμηση του κεντρικού εμπορικού δρόμου το καλοκαίρι, η μετατροπή ενός παλιού εργοστασίου σε κέντρο νεότητας και η δημιουργία δρόμων για ποδήλατα. Η συμμετοχική δημοκρατία θέλει διάρκεια. Και επιμονή.

Τελευταία Νέα