Χαλάρωση. Υπνος. Ονειρα. Μήπως αποτελούν την τελευταία ζώνη αντίστασης, αντι-παραγωγικότητας ή ακόμα και αλληλεγγύης; Αυτό το ερώτημα θέτει στο βιβλίο του «Υστερος καπιταλισμός και οι εσχατιές του ύπνου» ο Τζόναθαν Κρέρι. Μπορεί τελικά, αναρωτιέται ο καθηγητής Ιστορίας της Σύγχρονης Τέχνης στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, ο ύπνος να αποτελεί μια ευθεία πρόκληση στον καπιταλισμό;

Η, χωρίς παύση, ζωή του 21ου αιώνα, υποστηρίζει, οδηγεί σε συγκρούσεις που δεν μπορούν να διαχωρισθούν από τον ύπνο και την εγρήγορση, το φως και το σκοτάδι, τη δικαιοσύνη και τον τρόμο. Δημιουργεί ευαλωτότητα. Το γεγονός ότι τα πράγματα τρέχουν 24 ώρες το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα (το λεγόμενο 24/7) οδηγεί τη δραστηριότητα, την αποθήκευση, την παραγωγή, την αγορά, την επικοινωνία, το παιχνίδι και πολλά άλλα να γίνονται πλέον αδιάκοπα. Δεν υπάρχουν διαστήματα ηρεμίας, ησυχίας, ανάπαυσης όπου μπορεί κάποιος να βρει πνευματικό καταφύγιο. Η έκθεση και η προβολή είναι διαρκείς.

Οι περισσότερες από τις βασικές κινητήριες δυνάμεις όπως η πείνα, η δίψα, η σεξουαλική επιθυμία και, πιο πρόσφατα, η ανάγκη για φιλίες έχουν μετατραπεί σε προϊόντα και έχουν αποκτήσει οικονομική διάσταση. Ωστόσο υπάρχει μια μεγάλη εξαίρεση: το όνειρο. Το όνειρο όμως, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεν μπορεί να συνδεθεί με μια τεράστια κερδοφόρα μηχανή. Το όνειρο έρχεται σε σύγκρουση με τις απαιτήσεις ενός κόσμου που λειτουργεί 24/7. «Το μεγάλο μέρος της ζωής που περνάμε στον ύπνο», αναφέρει ο Κρέρι, «απελευθερωμένοι από τη μηχανιστική τάση να ικανοποιήσουμε ψευδείς ανάγκες αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του ανθρώπου στη λαιμαργία του σύγχρονου καπιταλισμού». Στο βιβλίο του «Οι κλέφτες του ύπνου» ο Στάνλεϊ Κόρεν στοιχειοθέτησε πως η ανεπαρκής ξεκούραση ευθύνεται για μεγάλα βιομηχανικά δυστυχήματα, όπως η πυρηνική καταστροφή στο Τσερνόμπιλ. Δεν είναι ντροπή, αναρωτιέται ο Κρέρι, το ότι πλέον τα δημόσια παγκάκια σε μεγάλες χώρες κατασκευάζονται έτσι ώστε να μην μπορούν οι άνθρωποι να κοιμούνται πάνω τους; Και δεν είναι τρέλα το ότι πολλές επιχειρήσεις απαιτούν από τους εργαζομένους τους να απαντούν στα εταιρικά κινητά ανά πάσα στιγμή, ακόμα και στις ελάχιστες διακοπές τους;

Η αέναη παραγωγή και κατανάλωση είναι ασύμβατες με τη διακοπή που χρειάζεται το ανθρώπινο όνειρο. Ο ύπνος είναι το τελευταίο ανάχωμα που μπορεί να σταματήσει τον καπιταλισμό να μας κλέβει τον χρόνο; Ο συγγραφέας δηλώνει αισιόδοξος, μια και υπάρχει ένα χρονικό διάστημα στη ζωή κάθε ανθρώπου που δεν μπορεί να κατακτηθεί από τη λογική του ελέγχου της αγοράς.

Εκτός εάν, ανησυχεί το New Statesman, υλοποιηθούν οι προβλέψεις ότι κάποια μέρα, με τον μαγνητικό ερεθισμό του εγκεφάλου, θα μπορούν να μπουν διαφημίσεις στα όνειρά μας: «Ο ύπνος σας ήταν μια προσφορά της εταιρείας».

Τελευταία Νέα