Η μάχη της Παλμύρας «αφορά ολόκληρο τον κόσμο», σύμφωνα με τη διατύπωση του επικεφαλής της συριακής εφορείας αρχαιοτήτων. Μέχρι στιγμής, πάντως, φαίνεται να είναι μια μάχη που κερδίζει το Ισλαμικό Κράτος. Η Παλμύρα δεν είναι μόνο μια αρχαία πόλη, της οποίας οι ανεκτίμητοι αρχαιολογικοί θησαυροί βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο. Είναι και μια πόλη στρατηγικής σημασίας, αφού ανοίγει τον δρόμο προς τη μεγάλη συριακή έρημο, στα σύνορα με το Ιράκ. Οι τζιχαντιστές ελέγχουν πλέον τα μισά εδάφη της Συρίας και απειλούν άμεσα τη Χομς, την τρίτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας. «Το Ισλαμικό Κράτος ελέγχει περισσότερα από 95.000 τ.χλμ. της Συρίας, δηλαδή το 50% των εδαφών της» διαβεβαίωνε χθες το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Η επέλαση των τζιχαντιστών σε μια πόλη που έχει ανακηρυχθεί μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς αναδεικνύει παράλληλα την αποτυχία της στρατηγικής της Ουάσιγκτον, η οποία πίστευε ότι θα αναχαιτίσει τους ακραίους ισλαμιστές με αεροπορικές επιδρομές. Η αποτυχία αποτυπώνεται ανάγλυφα στο γεγονός ότι η Παλμύρα είναι η πρώτη πόλη που αποσπούν οι τζιχαντιστές απευθείας από τον συριακό στρατό και τις συμμαχικές δυνάμεις. Ηταν κάτι που πολλοί περίμεναν να συμβεί. Τις τελευταίες ημέρες είχαν εγκαταλείψει την πόλη περίπου το ένα τρίτο των 200.000 κατοίκων της, ενώ οι Αρχές είχαν μεταφέρει σε ασφαλείς τοποθεσίες εκατοντάδες αγάλματα. Ο αριθμός των προσφύγων θα ήταν ενδεχομένως μεγαλύτερος αν, σύμφωνα με τις πληροφορίες της Υπατης Αρμοστείας για τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι συριακές δυνάμεις δεν εμπόδιζαν τους αμάχους να εγκαταλείψουν την πόλη μέχρι να την εγκαταλείψουν οι ίδιοι.

Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι οι τζιχαντιστές έκαναν έρευνες από σπίτι σε σπίτι προκειμένου να εντοπίσουν συνεργάτες του καθεστώτος Ασαντ, ενώ από τις αρχές της εβδομάδας έχουν αναφερθεί τουλάχιστον 14 εκτελέσεις πολιτών. Ολα αυτά σε μια περιοχή που, σύμφωνα με την UNESCO, αποτελεί ιστορικό σταυροδρόμι ανάμεσα στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, την Ινδία, την Κίνα και την αρχαία Περσία και παρακαταθήκη της ποικιλίας της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. «Μπορεί να έχουμε διαφορετικές πεποιθήσεις, διαφορετικές απόψεις, αλλά πρέπει να προστατεύσουμε τα απίστευτα τεκμήρια της ανθρώπινης Ιστορίας» δήλωσε χθες η επικεφαλής της UNESCO Ιρίνα Μπόκοβα. Η έκκλησή της είναι στην πραγματικότητα κραυγή αγωνίας: πληροφορίες αναφέρουν ότι οι τζιχαντιστές εισέβαλαν τις πρώτες πρωινές ώρες χθες στον αρχαιολογικό χώρο της Παλμύρας, τον οποίο επισκέπτονταν κάθε χρόνο 150.000 τουρίστες.

Η σπουδή αυτή δείχνει ότι το Ισλαμικό Κράτος προτίθεται να συνεχίσει το καταστροφικό του έργο. «Αυτή είναι η πτώση του πολιτισμού» δήλωσε ο Μααμούν Αμπντουλκαρίμ, επικεφαλής της εφορείας αρχαιοτήτων της Συρίας. «Η ανθρώπινη πολιτισμένη κοινωνία έχασε τη μάχη απέναντι στη βαρβαρότητα».

Η τραγική περιγραφή κάνει ακόμη πιο εκκωφαντική τη σιωπή της διεθνούς κοινότητας. «Οι μαζικές δολοφονίες και η ανεμπόδιστη καταστροφή της αρχαιολογικής και πολιτιστικής κληρονομιάς στη Συρία και στο Ιράκ συνιστούν έγκλημα πολέμου» περιορίστηκε να δηλώσει η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι.

Της πτώσης της Παλμύρας είχε προηγηθεί η κατάληψη του Ραμάντι, πρωτεύουσας της μεγαλύτερης επαρχίας του Ιράκ. Σχολιάζοντας την κατάληψη της ιρακινής πόλης, ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα είχε εκτιμήσει ότι η απώλεια δεν συνιστά και ήττα. «Δεν νομίζω ότι χάνουμε τη μάχη απέναντι στο Ισλαμικό Κράτος» είχε αναφέρει. Η πτώση της Παλμύρας, ο κίνδυνος που γεννάται για τα 2.000 χρόνια της Ιστορίας της και η οδική της σύνδεση με τη Χομς και τη Δαμασκό θέτουν σε διαφορετική βάση το πρόβλημα της επέλασης των τζιχαντιστών. Μένει να φανεί αν αυτή η εξέλιξη και οι κίνδυνοι που συνεπάγεται θα οδηγήσει και σε μια διαφορετική στρατηγική.

17 άτοματουλάχιστον έχουν εκτελέσει στην Παλμύρα οι τζιχαντιστές, ενώ κάποια από τα θύματα αποκεφαλίστηκαν. Την ίδια ώρα ο Λευκός Οίκος σχολίαζε ότι η κατάληψη της Παλμύρας συνιστά «πισωγύρισμα» για τις συμμαχικές δυνάμεις που υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών μάχονται απέναντι στο Ισλαμικό Κράτος.