Δεν κάνεις καινούργιους φίλους χάνοντας τους παλιούς. Πόσω μάλλον αν έχεις ξεμείνει από φίλους και δεν είσαι και η πλέον «θελκτική» παρέα. Οι κυβερνητικοί χειρισμοί των τελευταίων ημερών που οδήγησαν τις σχέσεις της Αθήνας με την Ουάσιγκτον σε κρίση που θύμισε μέρες του ‘80, το άνοιγμα προς τη Ρωσία που «κάηκε» κάπου ανάμεσα στις υποκλίσεις του Παναγιώτη Λαφαζάνη στο αφεντικό της Gazprom και τις διαρροές περί προκαταβολής για τον αγωγό Turkish Stream και οι παλαιότερες δηλώσεις του Πάνου Καμμένου για συνεκμετάλλευση στο Αιγαίο με τους Αμερικανούς έχουν προκαλέσει σύγχυση και απορία σε συμμάχους και εταίρους. Εχει πάθει vertigo η κυβέρνηση ή απλώς εφαρμόζει την παλιά καλή συνταγή της εκμετάλλευσης εξωτερικών θεμάτων για εσωτερική κατανάλωση;

«Μα δεν υπάρχει καμιά κοινή λογική στις προτεραιότητες της κυβέρνησης;». Την απορία εξέφραζε σε έντονο τόνο υπηρεσιακός παράγοντας του υπουργείου Εξωτερικών το μεσημέρι της Δευτέρας. Ηταν λίγη ώρα μετά τις ανακοινώσεις του αμερικανού πρεσβευτή στην Αθήνα Ντέιβιντ Πιρς που χαρακτήρισε ούτε λίγο ούτε πολύ casus belli για τις ΗΠΑ την αποφυλάκιση του Σάββα Ξηρού και λίγο πριν ο Νίκος Κοτζιάς συναντηθεί με τον Τζον Κέρι στο Στέιτ Ντιπάρμεντ στην πρώτη επίσημη επίσκεψη έλληνα υπουργού σε αμερικανικό έδαφος.

Προφανώς, κανένας δεν θα ήθελε να είναι στη θέση του υπουργού Εξωτερικών, ο οποίος πληροφορήθηκε την on camera διπλωματική καταγγελία του αμερικανού πρεσβευτή στην Αθήνα για τους «τρομοκράτες και τους εγκληματίες που πρέπει να εκτίσουν τις ποινές τους στη φυλακή και όχι στην άνεση των σπιτιών τους» λίγο πριν περάσει το κατώφλι του γραφείου τού επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας. Σε αυτό το κλίμα, δεν πρέπει να θεωρείται τυχαίο ότι ο Κοτζιάς προσπάθησε να σπάσει τον πάγο με τον Κέρι δηλώνοντας, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, «φαν των μεταρρυθμίσεων Ομπάμα στην οικονομία», ατάκα που προκάλεσε σχετική χαλαρή συζήτηση με τον αμερικανό ΥΠΕΞ.

Δεν είναι ότι δεν γνώριζε ο έλληνας ΥΠΕΞ για το διάβημα των Αμερικανών στην Αθήνα. Το ζήτημα είναι το αντίστροφο: η κυβέρνηση γνώριζε εδώ και καιρό και τις ανησυχίες των Αμερικανών για το θέμα και την ημερομηνία επίσκεψης του ΥΠΕΞ στην Ουάσιγκτον. Πολύ απλά δεν θεώρησε το θέμα και τόσο σημαντικό. Ή, σύμφωνα με συριζαίους παρατηρητές, «απλώς ήθελε να δείξει στους πιο ακραίους του κόμματος ότι εννοεί αυτά που λέει και πως δεν υποκύπτει στις πιέσεις των ξένων».

Διπλωματικές πηγές θεωρούν ότι το ζήτημα δεν είναι ικανό από μόνο του να ζημιώσει σοβαρά τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Και αυτό διότι οι Αμερικανοί είναι συστημικοί και βλέπουν την Ελλάδα ως μέρος του ευρύτερου παιχνιδιού στην περιοχή που έχει γεωπολιτικές και στρατηγικές παραμέτρους. Με απλά λόγια, έχουν και άλλα συμφέροντα στην περιοχή και δεν πρόκειται να τα θυσιάσουν για τον Σάββα Ξηρό.

ΟΙ ΠΑΡΑΠΛΕΥΡΕΣ ΑΠΩΛΕΙΕΣ. Ομως, η ιστορία της τρομοκρατίας στην Ελλάδα και της αμερικανικής εμμονής με το θέμα δεν επιτρέπουν αισιοδοξία ότι οι Αμερικανοί απλώς θα το ξεχάσουν. Το διάβημα, οι ανακοινώσεις, η «αναβάθμιση» του Χριστόδουλου Ξηρού και του Νίκου Μαζιώτη και η εισαγωγή τους στο πάνθεον των διεθνών τρομοκρατών, όπως ο Οσάμα Μπιν Λάντεν, ίσως είναι μόνο η αρχή μιας ιστορίας που θα έχει παράπλευρες απώλειες. Kαι δεν είναι οι μόνες. Διάβημα στην Αθήνα έκανε και το Φόρεϊν Οφις δηλώνοντας την ανησυχία του για τις επιπτώσεις της νομοθεσίας στη δημόσια ασφάλεια, στην ασφάλεια της βρετανικής πρεσβείας στην Αθήνα και στην προστασία των ευρύτερων βρετανικών συμφερόντων στην Ελλάδα. Με απλά λόγια, με μια κίνηση η Αθήνα κατάφερε να στρέψει τα βλέμματα του ατλαντικού παράγοντα στο ξεχασμένο φάντασμα της εγχώριας τρομοκρατίας.

Προφανώς και είναι συνειδητή επιλογή της κυβέρνησης η επιθετική διαπραγμάτευση. Φροντίζει, εξάλλου, να το υπενθυμίζει με κάθε ευκαιρία, όπως και ότι κάνει πιο «πατριωτική» εξωτερική πολιτική από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Αν για τον Μέτερνιχ η σταθερότητα δεν σήμαινε και ακινησία, για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ μοιάζει με προδοσία. Οι υπουργοί της κυβέρνησης εμφανίζονται σαν σύγχρονοι υπερήρωες της εθνικής σωτηρίας και σπεύδουν ο καθένας χωριστά –αλλά όχι όλοι μαζί –να σώσουν τη χώρα, όπως αυτοί νομίζουν.

Ακόμη και ο πιο προωθημένος στρατηγικός νους δεν θα μπορούσε να συλλάβει πώς συνδυάζεται η πρόταση που λέγεται ότι έκανε ο Πάνος Καμμένος στη βοηθό υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ περί συνεκμετάλλευσης με τις ΗΠΑ στο Αιγαίο (και μάλιστα με ποσοστό 70-30), με την ιδιαίτερα προωθημένη φιλορωσική στάση του Παναγιώτη Λαφαζάνη που έσπευσε να πάρει και προκαταβολή από τους Ρώσους για το πρότζεκτ ενός αγωγού που όχι απλώς είναι πρώιμο, αλλά στη σφαίρα της θεωρίας αυτή τη στιγμή. Αν σε όλα αυτά προστεθούν και οι υπόνοιες που άφησε ο αρχηγός των ΑΝΕΛ μετά το ταξίδι του στη Μόσχα για παζάρι με τους Ρώσους για S300 (την ώρα που οι ευρωπαϊκές κυρώσεις εναντίον της Μόσχας ακύρωσαν ακόμη και την πώληση των γαλλικών Μιστράλ στη Ρωσία, παρότι είχε ήδη δοθεί προκαταβολή) το παζλ των σπασμωδικών κινήσεων και δηλώσεων ολοκληρώνεται.

Η εικόνα αρχικά προκαλούσε ανησυχία σε πρωτεύουσες της Δύσης. Πλέον η αντίδραση έχει περάσει στο στάδιο της ειλικρινούς απορίας για τους στόχους και τις προτεραιότητες της κυβέρνησης. Το «κάψιμο» του θέματος της προκαταβολής για τον αγωγό Turkish Stream με τις συνεχείς διαρροές σε ξένα και ελληνικά μέσα, ανάγκασε ακόμη και το φειδωλό στις δηλώσεις του Κρεμλίνο να προβεί σε διαψεύσεις. Οι υποκλίσεις του Λαφαζάνη στον Αλεξέι Μίλερ μία ημέρα πριν η Κομισιόν ανακοινώσει την εκκίνηση νέας διαδικασίας κυρώσεων έναντι της Gazprom για μονοπωλιακές πρακτικές μπορεί να ξύπνησαν τον μύθο ότι έρχονται τα ρούβλια για να μας σώσουν, αλλά δεν άλλαξαν την πραγματικότητα.

Οι Ρώσοι δεν είναι αφελείς. Οπως απέδειξε το παράδειγμα της Κύπρου, η «αδελφή Ρωσία» δεν εμφανίζεται ως από μηχανής θεός για να προσφέρει οικονομική βοήθεια σε χώρες που βρίσκονται υπό κατάρρευση, φοβούμενη μην κολλήσει τον «ιό της κρίσης». Πολύ περισσότερο, παρότι πράγματι η Μόσχα επιθυμεί την αναθέρμανση των σχέσεων με την Αθήνα, δεν βλέπει με καλό μάτι την εκμετάλλευσή της για λόγους εντυπώσεων. Οπως το έθετε έμπειρος διπλωμάτης, «αν ήθελε ο Πούτιν να «εργαλειοποιηθεί» θα το έκανε με μια χώρα από την οποία έχει να πάρει. Και σε κάθε περίπτωση, οι Ρώσοι δεν θα αλλάξουν ποτέ την στρατηγική τους έναντι της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την Ελλάδα».

Τελευταία Νέα